پای لنگ صادرات این بار برای یاقوت کویر/ وقتی زرشک در چمدان صادرات جای کمی دارد
در حالی که ایران بزرگترین تولیدکننده زرشک در دنیا است و زرشک بی‌دانه خراسان جنوبی رتبه نخست تولید کشور را دارد اما از محصول سال گذشته استان کمتر از دو درصد به خارج کشور صادر شده است.
سال‌های سال است که کشاورزان خراسان جنوبی به کشت زرشک مشغولند و نان سفره تعداد زیادی از مردمان کویرنشین از طریق تولید این محصول تأمین می‌شود.
کشاورزان یک سال زحمت کشیده و تلاش می‌کنند تا برداشت محصول مرغوب هزینه‌های یک ساله را جبران کنند.
یک سال چشم می‌دوزند تا به بار نشستن درخت را نظارگر باشند و با برداشت زرشکی که به عنوان محصولی استراتژیک از آن یاد می‌شود هزینه‌های زندگی را تأمین کنند.
این حکایت یاقوت سرخ است یاقوتی که نوع بی دانه آن تنها در خراسان جنوبی کشت می‌شود و پر از خاصیت است اما این روزها کشاورزان برای فروش آن یک سر دارند و هزار سودا. فروشی که قیمتش چندان مناسب نیست.
هرچند در این سالها مسئولان استان تلاش‌های زیادی کردند تا این محصول با ارزش را از کشاورزان به قیمت خوبی خریداری کنند اما باز هم این قیمت‌ها هزینه‌ها را جوابگو نیست.
محصول زرشک از میان خار‌هایی چیده می‌شود که زخم‌های فراوانی بر دست و صورت کشاورزان برجای می‌گذارد و از آن گریزی نیست اما می‌توان خارهای جلوی پایه زرشک کاران را از جلوی پایشان برداشت.
اگر تلاشی برای فرآوری و صادرات آن نشود هر روز تعداد بارگاه‌های زرشک بیشتری در استان تعطیل و درب آن برای همیشه بسته می‌شود.
سال گذشته بود که کرونا سروکله‌اش پیدا شد و آتشی بر بارگاه‌های زرشک کشاورزان در خراسان جنوبی زد.
در فصل برداشت کشاورزان محصول خود را جمع‌آوری کرده و به امید اینکه در ایام نوروز که فصل گردشگری است بتوانند با قیمت مناسب به فروش برسانند اما کرونا روی همه این برنامه‌ها خط بطلان کشید و محصول یک ساله در بارگاه‌ها باقی ماند.
تعاون روستایی برای جلوگیری از ضرر بیشتر کشاورزان وارد گود شد تا محصول سال گذشته آنها را خریداری کند اما آنچه در این میان رقم خورد صادرات کم زرشک به خارج از کشور بود که باعث افت قیمت زرشک در بازار شد.
صادراتی که می‌تواند به کشورهای مختلف انجام شود تا هم نام و آوازه زرشک خراسان جنوبی در دنیا بدرخشد و هم برای کشور و استان ارزآوری داشته باشد اما گویی قرعه بدشناسی به نام زرشک گره خورده است آنطور که مسئولان می‌گویند زرشک سال گذشته خراسان جنوبی کمتر از دو درصد صادر شده است.
بیش از 98 درصد زرشک ایران در خراسان جنوبی تولید می‌شود محصولی استراتژیک که علاوه بر تامین نیاز داخلی ارزآوری خوبی برای کشور دارد اما پس از سالها رنج خام فروشی همچنان این محصول در چمدان صادراتی نقش زیادی ندارد.
کشاورزان خراسان جنوبی یک سال زحمت می‌کشند و گرمای سوزان و سرمای طاقت فرسای کویر و تیغ برنده خارهای زرشک را بر جان و دل می‌خرد تا با دسترنج روزهای پرتلاش اندکی از گره‌های زندگیش را باز کند و دردهایش را التیام بخشد غافل از اینکه محصولشان همچنان قیمت پایینی دارد و در چمدان صادراتی کشور تنها کمتر از دو درصد جای دارد.
رئیس اتاق بازرگانی بیرجند گفت: اگرچه ظرف 5 سال گذشته صادرات زرشک افزایش یافته اما راضی کننده نیست و باید تلاش کرد تا زرشک‌تر و خشک در سبد خرید مردم قرار گیرد.
احتشام با بیان اینکه سال گذشته 22 هزار تن زرشک در استان تولید شد که تنها 425 تن صادرات داشتیم که این میزان رقم کمی است افزود: یکی از معضلات پایین بودن قیمت زرشک نیز عدم وجود این محصول در سبد صادراتی است و تلاش می‌کنیم تا در این زمینه تا آنجا که بتوانیم همیار کشاورزان و روستائیان باشیم.
وی افزود: این محصول منبع درآمد زندگی خیلی از افراد در خراسان جنوبی است که باید تلاش کرد تا با تلفیق روش‌های سنتی و علمی در کنار هم برای افزایش معاش کشاورزان از طریق زرشک گامی برداشته شود.
رئیس اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به تصویب تشکیل کنسرسیوم زرشک بیان کرد: در این کنسرسیوم تلاش داریم در زمینه بازار وبازاریابی محصول زرشک ورود کنیم تا بخشی از مشکلات کشاورزان را در زمینه معرفی زرشک و صادرات آن رفع کنیم.
احتشام تصریح کرد: در گسترش دهکده جهانی باید دروازه بازار جهانی را به روی این محصول باز کرد تا کشت زرشک برای کشاورز مقرون به صرفه باشد.
وی افزود: اتاق بازرگانی بیرجند از 12 سال گذشته اقداماتی اعم از تهیه طرح جامع تولید زرشک و تهیه کاتالوگ معرفی این محصول به زبان خارجی انجام داده اما این کافی نبوده و نیازمند ورود متولیان است.
رئیس اتاق بازرگانی بیرجند بیان کرد: اگر آموزش کشاورزان جدی گرفته نشود زعفران کاران و زرشک کاران در امر صادرات با مانع بزرگی برای ورود به بازار اروپا رو به رو می‌شوند.
حال آنچه مطرح است اینکه هر سال سطح زیرکشت و تولید این محصول افزایش می‌یابد و اگر برای صادرات و فرآوری صنایع تکمیلی با تکنولوژی روز اقدامی نشود تولید این محصول با مشکل مواجه خواهد شد.
بعد از گذشت سال‌های متوالی اما همچنان فرآوری و صادرات یاقوت کویر لنگ می‌زند. محصولی که شاید سرخی و ارزشمند بودن صادراتش در چشم برخی از دولتمردان خودنمایی نمی‌کند.
اما این مردم زحمتکش در انتظارند تا زرشک‌شان که در جهان نمونه است در سبد صادراتی جای بیشتری داشته باشد.
از آن جایی که خراسان جنوبی سالهاست درگیر سریال تکراری خشکسالی است ادامه حیات کشاورزی در استان نیازمند کشت محصولاتی با نیاز آبی کم است و زرشک به دلیل نیاز آبی کم و سازگاری با منطقه می‌تواند گزینه مناسبی باشد اما با وجود این مشکلات زرشک کاران باید حمایت شوند.
منبع: تسنیم
68
