شدید‌ترین خشکسالی ۵۰ سال اخیر در خراسان‌شمالی/ ۹۰ درصد منابع آبی صرف کشاورزی می‌شود

کشاورزی پیشران توسعه و آبادانی استان خراسان‌ شمالی است و توجه به این بخش موضوعی مهم و قابل اهمیت است. 63 درصد گستره اراضی خراسان شمالی درگیر خشکسالی بسیار شدید است که شدت آن در مرکز استان و دیگر مناطق مرکزی بیشتر است. میزان بارندگی بهار امسال در استان 121 میلی‌متر بود که این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 21 درصد کاهش داشته است. میانگین بارش‌های سالانه خراسان شمالی 240 میلی متر است.

موضوع بسیار مهم در بحث منابع آبی اینجاست که 90 درصد از آب در استان در بخش کشاورزی استفاده می شود. در این میان توجه به ضرورت مصرف مناسب آب از سوی کشاورزان و اهمیت رساندن آب به موقع و در فصل مورد نیاز برای کشاورزان از سوی مسئولان موضوعی است که باید توجه و اهتمام ویژه‌ای بر آن مبذول شود.

بهره‌برداری آب از 8 دشت خراسان شمالی ممنوع است

علی رغم وجود ظرفیت‌های مناسب کشاورزی و منابع آبی در استان٬ باید در مصرف آب کشتورزی صرفه‌جویی شده تا در سالی که خشکسالی بی سابقه‌‌ای را تجربه می‌کنیم با مشکل کم آبی مواجه نشویم.

استاندار خراسان شمالی با بیان اینکه کشاورزی بدون آب معنا ندارد، گفت: در طرح جامه تهیه شده پدافند غیرعامل استان بخش کشاورزی به عنوان قوت و قدرت استان خراسان شمالی به خوبی در نظر گرفته شده اما به مسئله کم‌آبی و بحران آب در این طرح به‌عنوان یک تهدید غیرنظامی برای استان توجهی نشده و باید به عنوان پیوست در این طرح لحاظ شود.

شجاعی کمبود آب را مانعی برای توسعه و ایجاد مشکلات در حوزه های مختلف مانند تامین معیشت و اشتغال عنوان کرد.

وی با اشاره به پیگیری‌های استان برای تخصیص سهم به خراسان شمالی در طرح انتقال آب از دریای عمان به شرق کشور، گفت: بررسی مسئله کم آبی در استان خراسان شمالی که 8 دشت از 11 دشت آن ممنوعه است از اهمیت بالایی برخوردار است و می تواند دلیلی علمی برای اجرای طرح‌های انتقال آب به استان باشد.

استاندار خراسان شمالی مطرح کرد: استفاده از الزامات قانونی برای استفاده اجباری صنایع از پساب در سند سازگاری با کم آبی استان در واقع دادن اختیار به استان برای ارائه برنامه زمان بندی به صنایع برای سرمایه گذاری در این حوزه است.

وی تاکید کرد: برنامه های حوزه صنعت استان باید مشخصا در سند سازگاری با کم آبی دیده شود چرا که توسعه صنایع کم آب بر مورد تاکید کشور است و باید به مانند بخش کشاورزی الگوی بخش صنعت نیز تغییر کند. بهره مندی از تشکل های آب برآن برای مدیریت مصرف بهینه آب و خاک به ویژه در بخش آب‌های زیرزمینی استان از طریق انعقاد تفاهم نامه عملیاتی در این سند مورد تاکید است.

شور شدن زمین‌های کشاورزی استان؛ قوز بالا قوز!

رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز با اشاره به این موضوع که وضعیت منابع آبی کشاورزی استان بحرانی است٬ گفت: شور و سدیمی شدن اراضی کشاورزی استان به‌ ویژه در دشت‌ها رو به افزایش است که تهدیدی برای این حوزه است.

یوسفی اظهار داشت: شور و سدیمی شدن خاک‌ها به علت استفاده نادرست از آب به هنگام آبیاری، تبخیر بالا و بارندگی ناکافی است.

وی افزود: در پی افزایش طرح‌های آبیاری نوین در استان هستیم تا ضمن افزایش راندمان آبیاری از افت آب‌های زیرزمینی هم جلوگیری کنیم. در این استان بواسطه برداشت‌های بی رویه آبخوان‌های زیرزمینی به طور متوسط سالانه 64 میلیون مترمکعب آب از ذخایر غیر تجدید شونده خود را از دست می‌دهیم که در این زمینه تلاش داریم تا از شدت افت سطح آب‌های زیرزمینی با اجرای طرح‌های تعادل بخشی جلوگیری کنیم.

یوسفی گفت: استان خراسان شمالی 11 محدوده مطالعاتی دارد که به علت برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی، وزارت نیرو توسعه بهره برداری از این منابع را در هشت محدوده مطالعاتی ممنوع اعلام کرده و وضعیت منابع آب در چهار دشت از این محدوده‌ها بحرانی است.

با تمام این اوصاف٬ آنچه در روزهای اخیر اهمیت آن بیش از پیش نمایان شده٬ لزوم مصرف بهینه و برنامه‌ مند منابع آبی برای کشاورزی و صنعت است؛ موضوعی که اگر از آن غافل شویم٬ روزهای سختی در انتظار استان است.

منبع: تسنیم

26