حضور استاندار خوزستان در آئین جشن گرگیعان

واژه “گرگیعان” گویش بومی و محلی واژه قرقیعان در خوزستان است که بعضی از زبان‌شناسان اعتقاد دارند که این واژه از” قرع الباب” که به معنی کوبیدن درها می‌باشد و عده دیگری هم ریشه قرقیعان را از واژه “قرع العین ” که به معنی نور چشم است نسبت می دهند.

در این آیین بعد از افطار کودکان دسته جمعی با پوشیدن لباس نو و با در دست داشتن کیسه ای راهی کوچه و پس کوچه ها می شوند و با خواندن اشعاری مانند”گرگیعان و گرگیعان، الله ایخلی اولیدکم ” و خواندن شعرهای مخصوص این جشن در خانه ها را برای گرفتن عیدی می کوبند و اهالی محل و بزرگترها نیز با روی باز از کودکان استقبال می‌کنند و شیرینی و آجیل و خوراکی‌ها را میان آنها تقسیم می‌کنند.

رسم گرگیعان به زمان پیامبر(ص) برمی گردد و در روایات نقل شده به دلیل شادی و خوشحالی پیامبر اکرم (ص) از تولد اولین نوه اش، کودکان و نوجوانان به مناسبت ولادت امام حسن مجتبی (ع) درب خانه پیامبر را برای دریافت خرما و شیرینی می زدند و این آیین کم کم بین مسلمانان رواج پیدا کرد.

” گرگیعان” علاوه بر خوزستان در بسیاری از نقاط کشور نیز برگزار می شود. این آیین در هرمزگان با نام” آرگیز گردانی”، در بندر دیلم و بوشهر نیز با نام ” گره‌گشو” یا ” گلی گشو”، هرمزگان، کیش و قشم نیز برگزار می شود.

این رسم فقط محدود به ایران نمی شود و در بعضی قسمت‌های عراق یا در مناطقی از حوزه خلیج فارس هم آن را با نام ها و اجراهای مختلف جشن می‌گیرند.

این آیین همه ساله در محلات به صورت خود جوش توسط کودکان تا آخر شب و حتی سحر ادامه پیدا می کند که در برخی مکان ها با همراهی فعالان فرهنگی جشن با اجرای موسیقی و مداحی اهل بیت و شعر خوانی نیزهمراه است .

این رسم قدیمی که یکی از محبوب ترین آیین های سنتی مردم عرب خوزستان در جنوب کشور است در ۱۴ رمضان سال ۱۳۹۲ برای نخستین بار در موزه هنرهای معاصر اهواز و تحت نظر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان برگزار و اهمیت آن تا آن جا است که در سال ۱۳۹۵ در فهرست آثار ملی به عنوان میراث معنوی ناملموس ثبت شده است.

این آیین در برخی شهرهای خوزستان از جمله شوش، هندیجان، ماهشهر، امیدیه، خرمشهر، سربندر، رامهرمز، هویزه، کوت عبدالله، شادگان و حمیدیه نیز برگزار می شود.

گفتنی است این جشن با حضور جمعی ازمردم برای احیای آیین گرگیعان و گرامیداشت میلاد امام حسن مجتبی (ع) در نمایشگاه بین المللی اهوازو با حضور پر شور کودکان و اجرای برنامه های متنوع و با هدف حفظ این میراث و پاسداشت این سنت کهن برگزار شد.