شوری آب پشت سد گتوند قابل اصلاح نیست
استاد دانشگاه تهران و پدر کویر شناسی ایران گفت: وضعیت سد گتوند و آب پشت این سد به دلیل وجود گنبدهای نمکی اصلاً قابل اصلاح نیست.
پرویز کردوانی اظهار کرد: با احداث سد گتوند، آب شور این سد بر محصولات کشاورزی شهرهای پایین این سد از جمله نخلستان‌های آبادان و خرمشهر تأثیر گذاشته است و آنها را نابود کرد.
وی با بیان اینکه نخلستان‌های این شهرها در حال از بین رفتن هستند، افزود: به دلیل شور بود آب این سد، زمین‌های کشاورزی به شدت تحت تأثیر قرار گرفته‌اند و با گذشت زمان، این شرایط بدتر خواهد شد.
پدر کویر شناسی ایران بیان کرد: وضعیت سد گتوند به دلیل وجود گنبدهای نمکی اصلاً قابل اصلاح نیست از این رو در صورت امکان باید بالادست این سد، سد دیگری ساخت تا شوری سد گتوند کنترل شود.
سد گتوند علیا، بلندترین سد خاکی کشور و آخرین سد روی رودخانه کارون است که در ۲۵ کیلومتری گتوند در خوزستان قرار دارد. کارشناسان می‌گویند جانمایی اشتباه این سد باعث شده که سازند نمکی گچساران در مخزن سد قرار گیرد و انحلال نمک این سازند باعث شور شدن آب مخزن و رودخانه کارون شده است. میزان نمک رسوب کرده در پشت سد گتوند، از سه میلیون تن در سال ۹۰ به ۱۰.۵ میلیون تن در سال ۹۶ رسیده است.
همزمان با ساخت سد گتوند در مسیر آبراهه یک سازند نمکی وجود داشته که به آن اصطلاحاً سازند آغاجری گچساران گفته می‌شود که کاملاً شور است و در کیلومتر پنج تا ۹ بالا دست سد گتوند بیرون زدگی زیادی دارد و به عنوان منطقه نمکی محسوب می‌شود.
مطالعات علاج بخشی سد گتوند در سال ۹۴ به مؤسسه آب دانشگاه تهران واگذار شده و این مؤسسه گزارش خود را به سازمان مدیریت و برنامه ریزی (کارفرمای مطالعات) ارائه داده اما با گذشت چند سال از تصویب مطالعات، تصمیم نهایی در مورد سد گتوند اتخاذ نشده است. در این مطالعات سد گتوند به عنوان یک خطای ملی معرفی شده است.
بر اساس مطالعات دانشگاه تهران، پنج راهکار ارائه و در نهایت سه راهکار تأیید شد که شامل مدیریت مخزن، انتقال آب شور به منطقه نزدیک و انتقال آب شور به منطقه دور است اما اکنون با مستمسک قرار دادن گزینه «مدیریت مخزن» یا در واقع تخلیه آب شور به پایین دست، این کار ادامه یافته است.
منبع: مهر
10
