آزادسازی دامنه نوسان در بورس چه تاثیری بر سهام افراد دارد؟

چند روز پیش رئیس سازمان بورس خبر از باز شدن تدریجی دامنه نوسان داد.

عشقی گفت: در یک تا دو ماه آینده، دامنه نوسان را به تدریج آزاد خواهیم کرد.

خواجه حق وردی معاون نظارت بر بازار فرابورس به جزئیات این طرح اشاره می کند و می گوید: در این موضوع بحث دامنه نوسان است برای نمادهایی که بازار گردان دارند با شرایط هیئت‌مدیره بورس‌ها می‌توانند دامنه نوسان را افزایش دهند و این افزایش هیچ سقفی ندارد، هیئت‌مدیره فرابورس در حال تهیه ضوابط دقیق این موضوع است تا برابر با این ضوابط اجرا انجام شود.در مقرراتی که تنظیم می‌شود سعی می‌کنیم هارمونی تابلوها برهم نخورد. 

این طرح چقدر در ارزش سهام های خرد و کلان می گذارد؟

مهدی قلی پور، تحلیلگر بازار سرمایه به این سوال پاسخ می دهد: افزایش دامنه نوسان و سایر مکانیزم‌های عملیات بازار مثل حجم مبنا یا حد اعتبار به طور مستقیم تاثیری بر ارزش ذاتی سهام ندارد و سودآوری شرکت‌ها و سطح نرخ بهره و رشد سودآوری است که ارزش سهام را تعیین می‌کند.

به گفته کارشناس بازار سرمایه، افزایش دامنه نوسان در مرحله اول سبب رونق بازار، افزایش حجم و ارزش معاملات و بهبود عملیات بازارگردان‌ها می‌شود و در مرحله دوم سبب کاهش ریسک معاملات اعتباری برای کارگزار و اعتبار دهنده می‌شود.

ایده آل‌ترین حالت حذف کامل دامنه نوسان و افزایش سطح اعتبار از ۶۰ درصد فعلی به دستکم ۱۰۰۰ درصد دارایی پایه یعنی ده برابر آن است.

مهمترین مشکل وجود دامنه نوسان زیر سوال بردن منطق بازار سرمایه است. چرا که قیمت‌ها در مسیر تعادل با اطلاعات جدید، با اصطحکاک مواجه می‌شوند؛ که این مسئله ورود و خروج سرمایه گذار، نقدشوندگی، حجم معاملات را کاهش می‌دهد. دومین مشکل اساسی نیز اخلال در عملیات بازارگردان‌ها و مواجه صندوق با زیان‌های سنگین است.

حذف دامنه نوسان باید مطابق با ارزش شرکت‌ها صورت گیرد

به اعتقاد فعالان بازار سهام، حذف دامنه نوسان باید براساس ارزش شرکت‌ها صورت گیرد و شرکت‌های بزرگ در دامنه ۱۰ و شرکت‌های کوچک‌تر بدون دامنه نوسان معامله شوند.

نکته دیگر افزایش حد اعتباری برای معاملات اعتباری است به طوری که اعتبار برای سهام بدون دامنه نوسان ده برابر و برای سهام با دامنه نوسان پنج درصد، پنجاه درصد تخصیص شود.

حضور دامنه نوسان نقدشوندگی را کاهش داد!

سوال: دامنه نوسان محدود، سود آوری یا تبدیل سهام به وجه را کاهش می دهد؟

رضا محمودی تحلیلگر بازار سهام: نقدشوندگی یکی از مهم‌ترین اصول بازار سرمایه است که وجود دامنه نوسان نقدشوندگی را زیر سوال برده است. دامنه نوسان سبب قفل شدن سهام در صف خرید و فروش می‌شود، اما از طرفی هیجانات بازار را نیز کنترل می‌کند.

محمودی: حذف دامنه نوسان، تاثیر اخبار مثبت و منفی  روی تقاضا و عرضه را افزایش می‌دهد؛ که در این صورت باید شرکت‌ها اخبار را در فاصله زمانی کمتری روی سایت کدال منتشر کنند.

همچنین بسیاری از افراد مردم را ترغیب به خرید سهام می‌کنند و برای سهمی خاص از این راه صف خرید تشکیل می‌دهند. سپس سهم را خالی می‌کنند که در صورت حذف دامنه نوسان از اینگونه رانت‌ها جلوگیری می‌شود.

بنابراین حذف دامنه نوسان باید در یک بازه زمانی میان مدت به صورت پلکانی و با ثبات بازار سرمایه صورت گیرد. همچنین بهتر است دامنه نوسان ابتدا برای شرکت‌هایی که نقدینگی بیشتری دارند، حذف شود تا در این صورت ریسک بازار کنترل شود.

در ۲۵ بهمن ۹۹ دامنه نوسان بازار را از بازه -۵، +۵ به بازده -۲، +۶ تغییر دادند، اما شاهد بازخور مثبتی در بازار سرمایه نبودیم و وضعیت پرتفوی بسیاری از افراد ریزشی بود، ولی بعد از الزامی شدن تا ۲ همت نیز کاهش یافت. مجددا در اردیبهشت ۱۴۰۰ دامنه نوسان را به بازده +۶، ۳ تغییر دادند، اما روند فرسایشی بازار سرمایه ادامه دار بود.

میثم فدایی، مدیرعامل فرابورس ایران روز گذشته در تشریح طرح « حذف دامنه نوسان» یا «آزادسازی دامنه نوسان» گفت:  اگر افزایش دامنه نوسان مطرح شود، به صورت پلکانی و با اعدادی منطقی خواهد بود.

فدایی تصریح کرد: نظر فعالان بازار سرمایه و کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار اخذ و بخشی از این نظرات از جمله افزایش دامنه نوسان، در هیات مدیره سازمان بورس مصوب می‌شود.