کار فیس بوک تمام است!

 فرهاد مانجو روزنامه نگار امریکایی که از سال ۲۰۰۸ تا سپتامبر ۲۰۱۳ میلادی در بخش فناوری روزنامه "وال استریت ژورنال" می نوشت در ژانویه ۲۰۱۴ میلادی به "نیویورک تایمز" پیوست. هم چنین، او از سال ۲۰۰۹ میلادی در رادیو عمومی ملی امریکا مشارکت داشته است. مانجو درباره فناوری، رسانه های جدید، سیاست و جنجال های عرصه روزنامه نگاری نوشته است.

به گزارش نیویورک تایمز، هیچ توضیحی برای افت ناگهانی و تماشایی ارزش سهام فیس بوک در هفته گذشته وجود ندارد. "متا" شرکت مادر فیس بوک در گزارشی از درآمد خود اعلام کرده که رشد کاربران آن متوقف شده است.

جوانان به عنوان با ارزش ترین گروه جمعیتی فیس بوک به گذراندن وقت خود در TikTok ادامه می دهند اپلیکیشن ویدئویی کوتاه مقاومت ناپذیر که در سال های اخیر به سرسخت ترین رقیب فیس بوک تبدیل شده است.

این شرکت اعلام کرده که تغییرات اپل ممکن است در سال آینده، ۱۰ میلیارد دلار درآمد داشته باشد. این در حالی است که "متا" فاش کرد که در سال گذشته ۱۰ میلیارد دلار برای ساختن همنام جدید خود "متاورس"، سرزمین عجایب واقعیت مجازی که فیس بوک روی آن شرط بندی کرده محصول بزرگ احتمالی بعدی اینترنت هزینه کرده است، اما این آرزو تاکنون بیش تر مجازی باقی مانده تا آن که به واقعیت تبدیل شود.

با این وجود، در لایه های زیرین بسیاری از مشکلات گران قیمت فیس بوک یک مشکل اساسی تر وجود دارد مسئله ای که بیش از یک دهه است که آن شرکت را آزار می دهد و "مارک زاکربرگ" یکی از بنیانگذاران فیس بوک هرگز واقعا متوجه نشده است که چگونه آن را حل کند.

مشکل اصلی فیس بوک "ناتوانی در نوآوری" است. به نظر می رسد فیس بوک نمی تواند این کار را انجام دهد و دچار مشکل فقدان خلاقیت شده است. به نظر می رسد این شرکت نمی داند چگونه چیز های تازه موفقی را اختراع کند.

بسیاری از بزرگترین موفقیت های آن نه تنها دو محصول اصلی آن، اینستاگرام و واتس آپ بلکه بسیاری از پرکاربرد ترین ویژگی های آن، مانند استوری اینستاگرام در جا های دیگر اختراع شدند. آن نوآوری ها یا از طریق فراگیر شدن یا در صورت عدم موفقیت با کپی شدن کامل و آشکارا به فیس بوک رسیدند.

اما خرید و کپی کردن ایده های دیگر برای فیس بوک به طور فزاینده ای دشوارتر می شود. تنظیم کننده ها در سرتاسر جهان که نسبت به ابعاد و قدرت بازار فیس بوک محتاط و هوشیار هستند از اینکه فیس بوک رقبای احتمالی بیش تری را از بین ببرد عصبانی هستند.

بزرگ ترین اپلیکیشن های فیس بوک به قدری انباشته شده از ویژگی های شبیه سازی شده از مکان های دیگر هستند که باعث از دست رفتن تمرکز تنظیم کنندگان و ایجاد فضایی پر هرج و مرج می شوند.

در همین حال، به راحتی می توان فهمید که چرا سرمایه گذاران ممکن است در مورد این که فیس بوک شرکتی است که محصول بزرگ بعدی را اختراع می کند چه متاورس یا هر نوآوری دیگری تردید داشته باشند. از زمانی که فیس بوک محصول واقعا پیشگامانه ایجاد کرده مدت زمان زیادی می گذرد.

فید اخبار نحوه حضور کاربران در اینترنت را متحول کرد و انقلابی در عرصه رسانه های اجتماعی قلمداد می شد. در شبکه های اجتماعی قدیمی تر، مانند مای اسپیس باید از صفحات هر یک از دوستان خود بازدید می کردید تا متوجه شوید چه اتفاقی برای آنان رخ می دهد.

News Feed با ترکیب پست ها در شبکه تان به نوعی خلاصه همزمان چیزی عمیق در روابط انسانی ایجاد کرد پنجره ای بی درنگ و در دسترس هر یک از ما به زندگی اجتماعی همگی مان. این واقعیت که News Feed و بسیاری از فید های دیگر که از آن الهام گرفته اند مانند توئیتر، باعث تغییر جهان در دو جهت مثبت و کاملا منفی شده اند تنها بر اهمیت آن تاکید می کند. دست کم یک بار فیس بوک می توانست ایده های جدیدی ارائه دهد که واقعا می توانستند جهان را تغییر دهند.

با این وجود، در ده سال اخیر فیس بوک عمومی شد و از آن زمان، استراتژی آن کمتر در مورد نوآوری و بیش تر بر روی رشد سریع در عرصه پایگاه کاربران و هم در تبلیغات تجاری متمرکز بوده است.

زمانی بود که ویژگی های جدید جالب آنلاین ظاهر می شدند و شما می توانستید روی فیس بوک حساب کنید تا آن را به وسیع ترین مخاطبان برساند حتی اگر خودش آن ویژگی ها را ابداع نکرده بود.

برای سالیان متمادی استراتژی "رونوشت برداشتن از روی ایده های دیگران" به خوبی کار می کرد و مقوله ناپسندی در آن وجود نداشت چرا که بهترین ایده های مرتبط با فناوری اغلب مجموعه ای از ایده های مختلف هستند.

همان طور که "استیو جابز" گفته بود:"هنرمندان خوب کپی می کنند. هنرمندان بزرگ دزدی می کنند". هنر فیس بوک بیش از ابتکار عمل آن در برتری عملیاتی آن بوده است.

اینستاگرام را در نظر بگیرید. زمانی که فیس بوک در سال ۲۰۱۲ یک میلیارد دلار برای این اپلیکیشن به اشتراک گذاری عکس هزینه کرد اینستاگرام تنها ۱۳ کارمند، حدود ۳۰ میلیون کاربر و درآمدی صفر داشت.

فیس بوک منابعی را بر روی شرکت ریخت و به بنیانگذاران آن "کوین سیستروم" و "مایک کرایگر" اجازه داد تا این شرکت را اداره کنند و پس از آن فیس بوک شاهد رشد بود. امروزه بیش از یک میلیارد نفر در هر ماه از اینستاگرام استفاده می کنند و در سال ۲۰۲۸ میلادی ممکن است بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار ارزش داشته باشد.

بنیانگذاران اینستاگرام در سال ۲۰۱۸ میلادی بنا بر گزارش ها پس از افزایش تنش با زاکربرگ این شرکت را ترک کردند، اما آنان معتقدند که خرید در نهایت برای کاربران خوب بوده است.

کمیسیون فدرال تجارت خرید اینستاگرام و واتس اپ توسط فیس بوک را تایید کرد، اما در سال ۲۰۲۰ میلادی آن نهاد علیه فیس بوک شکایت کرد و گفت که هر دو معامله بخشی از یک "استراتژی سیستماتیک" برای حفظ انحصار هستند.

تقریبا هیچ شانسی وجود ندارد که تنظیم کنندگان به فیسبوک اجازه دهند به زودی رقیب بالقوه دیگری را خریداری کند. این امر فیس بوک را با تاکتیک دیگری که در طول سالیان متمادی به کار گرفته است مواجه می سازد: وام گرفتن ایده های دیگران.

دوباره به اینستاگرام نگاه کنید. زمانی که آن اپلیکیشن آغاز به کار کرد یک فید ساده از عکس ها بود. طی سال ها فیس بوک آن را با ویژگی های متعددی که در جا های دیگر انتخاب شده بارگذاری کرد.

اینستاگرام اکنون پخش زنده دارد قابلیتی که اولین بار توسط استارت آپ هایی مانند Twitch و Periscope ارائه شد. یکی از محبوب ترین ویژگی های اینستاگرام استوری است نوعی عکس خاطرات روزانه یک کاربر.

قالب استوری توسط "اسنپ چت" ابداع شد که موفقیت آن در اوایل دهه ۲۰۱۰ میلادی به نظر می رسید تهدیدی برای تسلط فیس بوک باشد. زاکربرگ سعی کرد این شرکت را خریداری کند که اکنون "اسنپ" نامیده می شود.

او هم چنین چندین راه را برای شبیه سازی ویژگی های آن آزمود. در سال ۲۰۱۷ میلادی، او در نهایت ضربه بزرگ خود را وارد ساخت. فیس بوک پس از قرار دادن Stories در بالای اپلیکیشن اینستاگرام اسنپ را خلع سلاح کرد.

در عرض یک سال پس از شبیه سازی بهترین ویژگی اسنپ چت، استوری های اینستاگرام بزرگ تر از اسنپ چت بودند. فیس بوک به عنوان یک ویژگی، Stories را به اپلیکیشن فیس بوک و واتس آپ اضافه کرد.

در سالیان اخیر فیس بوک در تلاش بوده تا کاری مشابه را با Reels با شبیه سازی از روی TikTok انجام دهد. Reels اولین کار خود را در اینستاگرام در سال ۲۰۲۰ میلادی انجام داد و در سال ۲۰۲۱ میلادی شروع به انتشار در فیس بوک کرد.

گفتنی است که ریلز (Reels) اینستاگرام، قالب جدیدی از محتوا در این پلتفرم است که به شما امکان می دهد تا ویدیو های ۱۵ ثانیه ای را با دیگران در یک فید اختصاصی جدید ایجاد کنید و به اشتراک بگذارید.

زاکربرگ هفته گذشته در تماسی با سرمایه گذاران گفت که Reels خوب کار می کند. با این وجود، او به جزئیات زیادی وارد نشد و به رقابتی با TikTok اشاره کرد به طوری که این ظن را ایجاد می کرد که او به طور کامل از نحوه رقابت خرسند نیست.من از این نارضایتی زاکربرگ شگفت زده نشدم.

اوگفت: من اغلب از اینستاگرام استفاده می کنم، اما آن را به طور فزاینده ای نامرتب می دانم.مکانی است برای عکس های دائمی، برای داستان های زودگذر، برای ویدئو های کوتاه اینفلوئنسر ها و حتی برای خرید.

در همین حال، برنامه فیس بوک شبیه دلیل مشخص نشده برای نفخ به نظر می رسد! مانند رستورانی که انواع مختلفی از غذا ها را سرو می کند اینستاگرام به قدری تلاش می کند که تقریبا هیچ کاری را به خوبی انجام نمی دهد. به نظر می رسد فیس بوک قادر به ساخت محصولات جدید است. کسب و کار واقعیت مجازی آن که از خرید واقعیت مجازی در سال ۲۰۱۴ میلادی ساخته شده است.

استارت آپ Oculus سخت افزار جالبی ایجاد کرده است و هزینه های آن در متاورس می تواند به دنیای مجازی تازه شگفت انگیزی منجر شود. با این وجود، منطقی است که در این باره تردید کنیم.

فیس بوک همچنان یک شرکت بسیار موفق است، اما تنگنا های اخیر آن نظریه ارائه شده توسط طرفداران قواعد ضد انحصاری قوی تر مبنی بر اینکه فیس بوک هنوز از مزیت رقابتی ناعادلانه نسبت به رقبا برخوردار است را زیر سوال می برد.

ارزش سهام فیس بوک در بازار به تازگی به کمتر از ۶۰۰ میلیارد دلار رسیده است آستانه ای که دموکرات ها در مجلس نمایندگان برای قانون گذاری جدید با هدف محدود کردن قدرت "فناوری بزرگ" در نظر گرفته اند.

همان طور که "بن تامپسون" تحلیلگر اشاره می کند بازار تبلیغات دیجیتال که زمانی تقریبا به طور کامل توسط گوگل و فیس بوک اداره می شد اخیرا رقابتی تر شده است.

سوال بزرگ در مورد واقعیت مجازی عظیم فیس بوک این است که آیا می تواند روحیه نوآورانه اولیه شرکت را احیا کند یا خیر. فیس بوک به قدری از اختراعات دیگران استفاده کرده که اکنون که ماشین تکثیر آن مسدود شده است واقعا دشوار است که بفهمیم به کدامین سو می رود.

شاید زمان آن رسیده که یک شعار جدید الهام بخش شرکتی داشته باشیم: سریع حرکت کنید و چیز هایی نو بسازید.