بازار سهام به کدام سو می‌رود؟

روند نزولی شاخص بورس تهران دیروز هم ادامه یافت و نزدیک به 60هزار میلیارد تومان از ارزش بازار سهام کاسته شد. آمارها همچنین نشان می‌دهد که از ابتدای خرداد ماه تاکنون ارزش روزانه معاملات به شکل محسوسی کاهش یافته است؛ این به‌معنای وقوع رکود در بازار سهام است.به زعم تحلیلگران برخی سیاست‌های اقتصادی روی بازار سهام تأثیر داشته است؛ با این حال احتمال وقوع رکود در اقتصاد جهانی به حجم نااطمینانی‌ها در بازار سرمایه ایران هم اضافه کرده است. به گزارش همشهری، با وجود یک دور رشد شاخص بورس از ابتدای سال تا پایان اردیبهشت از خرداد ماه شاخص بورس وارد یک روند نزولی شده و در این مدت بیش از 320هزار میلیارد تومان از ارزش بازار سهام کاسته شده است. در این مدت همچنین ارزش روزانه معاملات خرد که یک نماگر مهم برای بازار سهام تلقی می‌شود، تقریبا نصف شده و به سطح 3 تا 4هزار میلیارد تومان رسیده است. این در حالی است که در بعضی از روز‌ها حتی ارزش روزانه معاملات به سطح 2هزار میلیارد تومان هم رسید. طبق آمار‌های موجود وابستگی زیادی بین رشد ارزش معاملات خرد و رشد شاخص بورس وجود دارد و تقریبا در هیچ دوره‌ای بدون رشد ارزش معاملات خرد شاخص بورس رشد نکرده است. این به‌معنای آن است که برای رشد شاخص بورس باید نقدینگی تازه‌ای وارد بازار سهام شود و ارزش معاملات خرد رشد کند، اما با وجود آن که شاخص بورس تحت‌تأثیر نزول 60هزار میلیارد تومانی دیروز به محدوده یک ‌میلیون ‌و500هزار واحد نزدیک شده است فعلا نشانه‌هایی از ورود نقدینگی تازه به بورس و رشد شاخص‌ها دیده نمی‌شود و این نشان می‌دهد که بازار سهام همچنان در رکود به سر می‌برد. امین دامچه، یک کارشناس بازار سرمایه در این‌باره می‌گوید: از ابتدای خرداد ماه امسال با افزایش ریسک سیستماتیک نقدینگی به‌سمت دارایی‌های امن مثل سکه و دلار کوچ کرد، اما در بورس از ابتدای خرداد تا امروز حدود ۸هزار میلیارد تومان از بازار خارج شده است و ارزش معاملات خرد که حتی به ۷هزار میلیارد تومان در روز رسیده بود، هم‌اکنون به ۳هزار میلیارد تومان رسیده است؛ بنابراین بازار سهام در شرایط رکودی به‌سر می‌برد و سهامداران بورس فشار زیادی را تحمل می‌کنند؛ زیرا از رشد بازارهای موازی و تورم کاملا عقب افتاده‌اند.

دلایل رکود
آنطور که تحلیلگران می‌گویند: افزایش نا اطمینانی در حوزه اقتصادی که می‌تواند روند سودآوری شرکت‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد و همینطور برخی از عوامل سیاسی منجر به تردید سهامداران برای سرمایه‌گذاری در بورس و کاهش ورود نقدینگی به بازار شده است.
همچنین عواملی ازجمله کاهش قیمت کالاهای پایه در سطح جهان به‌دلیل رشد نرخ بهره در آمریکا، افزایش ریسک فروش محصولات صادراتی به‌دلیل وضع عوارض جدید صادراتی، مشکل تامین برق برخی از صنایع در تابستان و گاز در زمستان و همچنین احتمال وقوع رکود در اقتصاد جهانی تحت‌تأثیر جنگ در اوکراین و رشد نرخ بهره ازجمله عواملی هستند که بازار سهام را تحت‌تأثیر خود قرار داده‌اند.
محمد رضانژاد، یک کارشناس بازار سرمایه در این‌باره می‌گوید: افزایش نرخ بهره آمریکا توانسته بازار سرمایه و اقتصاد ایران را تحت‌تأثیر قرار دهد. در واقع با افزایش قیمت دلار در جهان، قیمت کالاهای پایه (کامودیتی‌ها) نزول کرده و به‌احتمال زیاد درآمد دلاری شرکت‌های بورس کاهش خواهد یافت. او با بیان اینکه عمده درآمد‌های ملی کشور تابع قیمت‌های جهانی است می‌افزاید: از سوی دیگر، به‌نظر می‌رسد نرخ داخلی دلار در روند صعودی قرار گرفته تا بودجه کشور در وضعیت متعادلی قرار بگیرد. به همین دلیل می‌توان گفت؛ درآمد دلاری شرکت‌های معدنی کاهش یافته اما درآمد ریالی آنها تا حد زیادی ثابت می‌ماند، چرا که کاهش قیمت‌های جهانی مصادف با افزایش نرخ دلار خواهد شد. همچنین این اتفاق در شرکت‌های کالا پایه (کامودیتی محور) نیز تأثیر کاهشی خواهد داشت اما نه به‌شدت ریزش قیمت‌های جهانی؛ چرا که بخشی از افت درآمد‌های دلاری شرکت‌ها را افزایش نرخ دلار جبران خواهد کرد.
احمد جانجان، یک کارشناس دیگر بازار سرمایه نیز به اثر تحول در اقتصاد جهانی بر بازار سهام اشاره کرد و گفت: قطعا افزایش نرخ دلار می‌تواند سبب ریزش قیمت نفت شود که در اقتصاد و به‌خصوص تجارت خارجی کشور تأثیرگذار خواهد بود. از طرفی در بدترین زمان ممکن در اثر یک اشتباه بزرگ و راهبردی طی ۳ ماه گذشته، عوارض صادراتی جدیدی وضع شد که این موضوع می‌تواند صادرات برخی از شرکت‌های مهم بورس را تحت‌تأثیر قرار دهد و منجر به کاهش سودآوری آنها شود.

پیش‌بینی آینده
برخی از تحلیلگران تکنیکی بر این باورند که با نزدیک شدن شاخص بورس به محدوده یک‌میلیون‌ و500هزار واحد احتمال رشد شاخص‌های بورس افزایش می‌یابد؛ چرا که این محدوده یک نوع مرز حمایت برای شاخص بورس تلقی می‌شود. با این حال تحلیلگران بنیادی، شواهدی برای رشد شاخص بورس ارائه نمی‌کنند. ابراهیم سماوی، یک کارشناس بازار سرمایه در این باره گفت: درحال حاضر به‌دلیل برخی از ابهامات و بلاتکلیفی‌ها در سیاست‌های کلی نمی‌توان درباره آینده بورس نظر قطعی داد. همچنین باید موضوع کاهش ذخایر ارزی و مدیریت بازار ارز توسط دولت به نتیجه برسد. هرچند که تصمیماتی در این راستا گرفته شده اما به‌طور کامل شفاف و مشخص نیست. او ادامه داد: طی روزهای گذشته نرخ دلار نیمایی که برای بورس بسیار مهم است، محدوده قبلی خود را شکست و این اتفاق می‌تواند محرک مناسبی برای شرکت‌های صادراتی باشد. به‌نظر می‌رسد روند بازار تا پایان سال متعادل و با شیب مثبت باشد و در صورتی‌که شاخص از پله یک‌میلیون و۶۰۰هزار واحدی عبور کند، شیب این رشد افزایش خواهد یافت. کاویان عبداللهی، یک کارشناس دیگر بازار سرمایه در این‌باره گفت: بازار سهام در سال‌جاری رشد خواهد کرد اما این بی‌رمقی و ضعف همچنان در بازار وجود خواهد داشت. حتی بسیاری از سرمایه‌گذاران که در بازار فعال بودند نیز هم‌اکنون سرمایه زیادی ندارند و عمدتا منتظر ورود نقدینگی، رشد مجدد بورس و ارزش معاملات هستند. او تأکید کرد: بازار سرمایه ریزش زیادی را تجربه نمی‌کند اما در هر صورت برای رشد به نقدینگی نیاز دارد. همچنین با توجه به اتفاقات فعلی می‌توان گفت همین پول کمی که در بازار وجود دارد، در نمادهای مختلفی در حال گردش است. البته تا پایان سال، بورس رشد متناسب و متوازنی را به همراه خواهد داشت و در صورت ورود نقدینگی می‌توان به روند صعودی قوی آن امیدوار شد.