دال بتنی چیست و چگونه اجرا می‌شود؟
دال بتنی چیست و چگونه اجرا می‌شود؟ و ده‌ها سوال مهم دیگر درباره این سیستم پرکاربرد برای افراد تازه وارد به حوزه شهرسازی و ساختمان‌سازی وجود دارد. دال بتنی از روش‌های اجرای کف و سقف بسیار رایج است که در شرایط مختلف اجرا و استفاده می‌شود.
این بخش سازه با توجه به قدمت طولانی خود، به خوبی از جوانب مختلف سنجیده شده و از کارکرد آن مطمئن هستیم. اگر جزئیات سقف‌های دال بتنی برای شما جالب هستند، تا انتهای این نوشته با ما همراه باشد.
سقف دال بتنی چیست؟
دال بتنی در واقع یک عضو سازه‌ای است که به صورت یکپارچه با بهره‌گیری از مواد اولیه مقاوم مانند بتن و فولاد ساخته می‌شود و به صورت کلی، دارای مزایای فنی زیادی است.
دال بتنی در ابتدا تنها از صفحات تخت بتنی تشکیل می‌شد و یکی از معایبی که همواره به آن وارد بود، عدم انعطاف‌پذیری برای اجرای شکل‌های غیرتخت بود. با پیشرفت تکنولوژی، این مشکل رفع شده و امروزه امکان اجرای دال بتنی به صورت انحنا‌دار نیز وجود دارد.
کاربردهای دال بتنی
اجرای دال‌های بتنی را بیشتر در ساختمان‌ها دیده‌ایم اما دال بتنی موارد استفاده دیگری نیز دارد که به شرح زیر هستند:
- پل‌سازی
- سدسازی
- تونل‌سازی
- کف‌سازی
- روسازی جاده
- ساخت فونداسیون
- ساخت عرشه پل
مزایا و معایب دال بتنی
دال‌های بتنی، تنها سازه مورد استفاده در کاربردهای مذکور نیستند و جایگزین دارند. اما دال بتنی، دارای برخی مزایا و معایب است که می‌توانند در انتخاب شما تاثیر‌گذار باشند. این موارد عبارت‌اند از:
- عمر مفید طولانی
- سرعت اجرای بالا
- مقاومت خمشی بالا
- مقاومت نسبت به زلزله
- عایق بودن در برابر صدا
- صرفه جویی در مصالح مورد استفاده
- مقاومت در برابر عوامل مخرب محیطی
- مقاومت در برابر آتش‌سوزی و رطوبت
- کاهش هزینه‌های حمل و نقل به دلیل اجرا در محل کار
همچنین معایب این بخش سازه‌ای عبارت‌اند از:
- وزن زیاد
- مقاومت کششی نسبتا پایین
- اجرای سخت در ساختمان‌های اسکلت فولادی
نحوه ساخت دال بتنی
دال‌های بتنی معمولا در محل سازه ساخته می‌شوند اما انواع پیش‌ساخته آن نیز وجود دارند. همانطور که پیشتر گفت شد، در ساخت دال‌های بتنی از بتن و فولاد استفاده می‌شود به این صورت‌که در ابتدا قالب‌هایی از فولاد، بتن، پلاستیک فشرده، چوب و یا آجر در مکان‌هایی مشخص با فواصل مشخص تعبیه می‌شوند.
در قدم بعدی، نیاز است تا یک‌سری میلگردهای تقویتی فولادی در قالب‌ها قرار گرفته و با گیره‌های پلاستیکی در جای خود فیکس شوند. در انتها نیاز است تا بر روی قالب‌ها بتن‌ریزی صورت بگیرد.
اجرای دال بتنی بیش از هر چیزی نیازمند میلگردهای فولادی، مخصوصا سایز 14 است. به همین واسطه، نمی‌توان قیمت دقیق اجرای آن را مشخص کرد و برای تعیین قیمت روز این سیستم، نیاز به تعیین قیمت میلگرد 14امروز دارد.
اما در صورتی‌که از دال بتنی پیش‌ساخته استفاده کنید، نیازی به طی کردن این مراحل نیست. تنها باید مکان‌های قرارگیری دال‌ها را روی سقف مشخص کنید و اطلاعات دقیق ابعاد مکان‌های قرارگیری را به کارخانه‌های تولید‌کننده دال‌های بتنی بدهید.
دال‌هایی که تولید می‌شوند را می‌توانید در جای خود قرار داده و محکم کنید. البته این فرایند شاید در نگاه اول ساده‌تر باشد اما هزینه‌بر‌تر از ساخت در محل است.
انواع دال بتنی
دال‌های بتنی به شکل‌های مختلفی اجرا می‌شوند که هر نوع اجرا ویژگی‌هایی را دارد. برخی از انواع رایج دال بتنی در ادامه آمده‌اند.
دال وافل یا دال مشبک
دال وافل از قدیمی‌ترین انواع دال بتنی است که حتی ساختار آن را می‌توان در سازه‌های باستانی مانند تخت جمشید مشاهده کرد! این نوع از دال بتنی دارای سطحی صاف است اما زیر آن به صورت مشبک و توخالی است که این شبکه‌های توخالی وزن سازه را کاهش می‌دهند.
جالب است بدانید که این شبکه‌های توخالی نه‌تنها مقاومت سازه را کاهش نمی‌دهند، بلکه باعث افزایش آن نیز می‌شوند و به همین جهت است که در سازه‌های ضد زلزله بیشتر از این نوع دال بتنی استفاده می‌شود.
دال یک طرفه چیست؟
به احتمال زیاد تاکنون نام دال یک طرفه و دوطرفه را شنیده‌اید. شاید برای شما سوال باشد که هر کدام از این موارد به چه صورت عمل می‌کنند.
در دال بتنی یک طرفه، انتقال بارهای وارده تنها در جهت طول‌ها است و دال‌ها توسط دو تیر نگه داشته می‌شوند. همچنین نسبت دهانه بزرگ‌تر به کوچک‌تر در این نوع دال بزرگ‌تر بوده و معمولا دو برابر است.
دال دو طرفه چیست؟
دال‌های دو طرفه بر خلاف نوع قبلی بار را هم در جهت طول‌ها و هم در جهت عرض‌ها تحمل می‌کنند. بنابراین، خمش کم‌تری در آنها اتفاق می‌افتد.
این دال‌ها توسط چهار تیر و ستون نگه داشته می‌شوند و نسبت دهانه کوچک‌تر به دهانه بزرگ‌تر این دال نیز کمتر از 2 است. این نوع دال مقاومت بیشتری داشته و برای اجرای سقف ساختمان‌های چند طبقه استفاده می‌شود.
دال تخت
در این سیستم، هیچ تیری وجود نداشته و ستون‌ها از طریق دال‌های تخت به یکدیگر متصل می‌شوند. این سازه کاملا توپر است و وزن زیادی دارد اما اجرای آن سریع و مقرون به صرفه است.
در این روش برای افزایش سرعت کار می‌توان از سقف‌های عرشه فولادی استفاده کرد که برای تهیه مصالح لازم برای این کار باید سراغ مراکز فروش ورق گالوانیزه را بگیرید؛ چرا که به این محصول شدیدا نیاز پیدا خواهید کرد!
دال تیرچه‌ای
در سیستم دال بتنی تیرچه‌ای، بارهای وارد شده بر دال‌ها که معمولا از دال‌های دو طرفه هستند به تیر منتقل شده و سپس از طریق ستون دفع می‌شود. این نوع دال رفتار نزدیکی با دال‌های مشبک داشته و مزایا و معایب این دو نوع دال بتنی تقریبا یک‌سان است.
دال مجوف
این نوع از دال بتنی را با عنوان دال توخالی یا دال با هسته نیز می‌شناسند. در ساخت این نوع دال بر روی تمام سطح دال، بتن‌ریزی نمی‌شود و بتن، بر روی هسته‌ها و فواصل بین هسته‌ها که معمولا از جنس پلی پروپیلن و توخالی هستند ریخته می‌شود. همچنین این سیستم را می‌توان با دال‌های تخت ترکیب کرد.
این نوع دال‌های بتنی برای مقاومت در برابر نیروی کششی بهینه شده‌اند. معمولا در عرشه پل‌ها و سقف ساختمان‌های پیش‌ساخته و آسمان خراش‌ها این نوع دال کاربرد دارد.
دال قارچی یا کتیبه‌ای
دال کتیبه‌ای همان دال تخت است که در آن ضخامت انتهای ستون‌ها که زیر دال‌ها قرار می‌گیرد افزایش پیدا کرده و به همین واسطه، سر ستون‌هایی شکل می‌گیرند. این نوع دال معمولا برای فضاهایی کاربرد دارد که نیازمند تحمل بار زیادی هستند؛ مانند پارکینگ‌های طبقاتی.
دال کوبیاکس
دال بتنی کوبیاکس نیز مانند دال مجوف متشکل از هسته‌هایی است که در آن فضای خالی بین نواحی کششی بتن با استفاده از گوی‌هایی تو خالی از جنس پلی اتیلن به وجود می‌آید.
این سیستم مانند دال‌های مجوف دارای مقاومت کششی بالایی بوده و در سازه‌های مختلف مانند بیمارستان‌ها و پارکینگ‌ها کاربرد دارد. لازم به ذکر است که دال‌های بتنی کوبیاکس در دسته‌بندی دال‌های بتنی دوطرفه قرار می‌گیرند.
جمع بندی
دال بتنی کاربردهای زیادی در ساختمان‌سازی، ساخت پل، تونل‌سازی، سقف‌سازی، پل‌سازی، ساخت فونداسیون و بسیاری موارد دیگر دارد که این کاربرد گسترده، به خاطر مزایای فنی این سازه، خصوصا مقاومت بالا در برابر عوامل مخرب مانند زلزله و آتش سوزی است.
اجرای این نوع سازه نیازمند قطعات فولادی مختلفی مانند میلگرد است که در صورت نیاز، می‌توانید با مراجعه به سایت آیرومارت، از قیمت میلگرد ابهر و قیمت سراسری میلگرد اطلاع کسب کرده و برای خرید این محصول یا هر محصول فولادی مورد نیاز دیگری اقدام کنید.
