هفت پرده از سرگذشت عجیب بازار خوراکی ها

سکوت هفت‌ماهه مرکز آمار درقبال چندو‌چون اقلام خوراکی شکسته شد و حالا براساس داده‌های رسمی، میزان رشد قیمت مرغ درمقایسه با یک سال قبل حدود ۳۷ درصد تخمین زده می‌شود. خامه با کنار زدن ماست و شیر و پنیر در گروه لبنیات بیشترین رشد قیمت را تجربه کرده و موز بین میوه‌ها همین شرایط را پشت‌سر گذاشته است. این وسط قیمت برنج ایرانی تقریبا ثابت مانده و کاهش جهانی قیمت روغن، در بازار داخلی بی‌تاثیر نبوده است.

پرده اول | ثبات قیمت برنج ایرانی

قیمت برنج ایرانی تفاوت زیادی با پارسال ندارد. مرکز آمار می‌گوید هر کیلو برنج درجه یک ایرانی در شهریور امسال به‌طور متوسط کیلویی ۱۱۵ هزار و ۴۴۹ تومان فروخته شده و برنج ایرانی شهریور پارسال تقریبا کیلویی ۱۱۲ هزار تومان قیمت داشته است.

قیمت برنج درجه یک ایرانی به‌این ترتیب از نظر مرکز آمار درمقایسه با سال قبل حدود یک درصد رشد داشته، اما اگر به‌ابتدای سال نگاه کنیم، متوجه می‌شویم خرید برنج ایرانی تقریبا هفت درصد (کیلویی هشت هزار تومان) کمتر هزینه دارد. چون آن موقع هر کیلو برنج ایرانی به‌طور متوسط کیلویی ۱۲۴ هزار تومان فروخته می‌شده و الان هم مسئولان صنفی و تعاونی روستایی نگران روی زمین ماندن بخشی از تولیدات پارسال هستند. بااینکه قیمت برنج ایرانی نسبت به پارسال تفاوتی ندارد، اما از آنطرف باید به جهش ۴۰ درصدی قیمت برنج خارجی اشاره کنیم.

قیمت برنج خارجی شامل مدل‌های هندی، پاکستانی، تایلندی و ... طبق داده‌های مرکز آمار درحال حاضر به کیلویی ۵۵ هزار و ۲۰۰ تومان رسیده، اما همین برنج‌ها را شهریور پارسال در خرده‌فروشی‌ها کیلویی ۳۹ هزار و ۳۰۰ تومان عرضه می‌کردند.

پرده دوم | جهش باورنکردنی قیمت گوشت

قیمت گوشت گوساله و گوسفندی درقیاس با سال قبل به‌ترتیب کیلویی ۱۲۸ و ۱۴۸ درصد جهش داشته است. گوشت گوساله یا گاو که فعلا گران‌تر از گوسفندی فروخته می‌شود، در شهریور امسال به‌طور متوسط کیلویی ۴۷۶ هزار و ۲۰۰ تومان به دست مردم رسیده است. احتمالا تا الان متوجه شدید که این عدد‌ها میانگین قیمت گوشت است و نرخ گوشت قلوه‌گاه یا راسته و فیله در بالاوپایین شدن آن تاثیر دارد، اما لازم است یادآوری کنیم، خرید گوشت گوساله شهریور ۱۴۰۱ کیلویی ۲۰۸ هزار و ۷۰۰ تومان هزینه داشته است.

گوشت گوساله با این اوصاف درمقایسه با پارسال کیلویی ۲۶۸ هزار تومان گران شده و طبق داده‌های مرکز آمار آنهایی که اهل خرید گوشت گوسفندی هستند، شهریور امسال به‌طور متوسط کیلویی ۲۷۴ هزار تومان بیشتر از دوره مشابه پارسال دست به جیب شدند. چون قیمت گوشت گوسفندی از شهریور پارسال تا امسال از کیلویی ۱۸۴ هزار تومان به کیلویی ۴۵۸ هزار تومان رسیده است؛ تقریبا ۱۵۰ درصد بیشتر.

بیشتر بدانید | تورم خوراکی‌ها در شهریور امسال از نظر مرکز آمار کمی بیش از ۳۷ درصد اعلام شده است. یعنی خانوار ایرانی برای خرید همه‌نوع اقلام خوراکی در ماهی که پشت‌سر گذاشتیم، ۳۷ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل هزینه کرده. این عدد حدود دو درصد از نرخ تورم عمومی یا همان تورم نقطه‌به‌نقطه کمتر است

پرده سوم | رشد قیمت مرغ و ماهی

قیمت مرغ درمقایسه با پارسال ۳۶ درصد رشد داشته و ماهی ۷۷ درصد گران شده است. هر کیلو مرغ گرم براساس اطلاعاتی که مرکز آمار ایران ارائه کرده، در آخرین ماه تابستان امسال به‌شکل میانگین کیلویی ۸۲ هزار و ۲۵۰ تومان فروخته شده است. خود مرکز آمار می‌گوید قیمت مرغ در شهریور امسال تا کیلویی ۸۸ هزار تومان هم بالا رفته و کف قیمت مرغ از مرز کیلویی ۷۳ هزار تومان که نرخ مصوب مرغ است، پایین‌تر نرفته.

قیمت مرغ یک سال قبل کیلویی ۶۰ هزار و ۱۰۰ تومان بوده و در این مدت یکبار هم نرخ مصوب مرغ از کیلویی ۶۳ به کیلویی ۷۳ هزار تومان تبدیل شده است. همزمان با رشد ۳۶ درصدی قیمت مرغ درعرض سال گذشته، مرکز آمار از جهش ۷۷ درصدی قیمت ماهی خبر داده است.

مرکز آمار می‌گوید ماهی قزل‌آلایی که شهریور پارسال کیلویی ۹۹ هزار و ۶۰۰ تومان قیمت داشته، در شهریور امسال کیلویی ۱۷۷ هزار و ۶۰۰ تومان عرضه شده است. حالا ردپا و تاثیر رشد قیمت ماهی را می‌توانیم در قیمت کنسرو‌های تن ماهی هم ببینیم. طوری‌که قیمت کنسرو ۱۸۰ گرمی تن ماهی به‌گواه مرکز آمار در این مدت از ۳۳ هزار و ۸۰۰ به ۷۰ هزار و ۵۰۰ تومان ارتقا پیدا کرده است، کمی بیش از دوبرابر.

پرده چهارم | عقب‌نشینی روغن

روغن خوراکی تحت‌تاثیر کاهش قیمت جهانی، ارزان شده است. این خبری است که اوایل شهریور امسال به نقل از مدیر کل دفتر بازرسی و نظارت بر کالا‌های اساسی وزارت جهاد کشاورزی اعلام شده و قرار است تولیدکننده‌ها، روغن‌های جدید خودشان را با کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی نسبت به قبل راهی بازار کنند. مرکز آمار هم می‌گوید قیمت روغن مایع و جامد خوراکی در ماه گذشته به‌ترتیب ۲.۵ و شش درصد درمقایسه با شهریور پارسال عقب‌نشینی داشته است.

قیمت روغن مایع که طبق داده‌های مرکز آمار براساس بطری‌های ۹۰۰ گرمی موجود در بازار محاسبه شده، در شهریور امسال به‌طور متوسط ۶۹ هزار و ۱۰۰ تومان بوده و حلب‌های یک کیلویی روغن نباتی جامد به‌شکل میانگین ۷۴ هزار و ۷۰۰ تومان فروخته شدند. همان بطر‌ی‌های ۹۰۰ گرمی روغن مایع شهریور پارسال ۷۰ هزار و ۸۰۰ تومان و حلب‌های یک کیلویی روغن جامد ۷۹ هزار و ۶۰۰ تومان قیمت داشتند.

روغن مایع در بطری‌های ۹۰۰ گرمی شهریور امسال به‌طور متوسط ۶۹ هزار و ۱۰۰ تومان فروخته شده است

پرده پنجم | صدرنشینی خامه در گروه لبنیات

خامه با رشد قیمت ۳۲ درصدی در گروه لبنیات رکورددار بوده است و در این قسمت پنیر با جهش ۲۱ درصدی کمترین میزان رشد قیمت را داشته. خامه پاستوریزه ۲۰۰ گرمی به‌جای ۲۲ هزار و ۳۰۰ تومانی که شهریور پارسال قیمت داشته، شهریور امسال به‌شکل متوسط با قیمت ۲۹ هزار و ۶۰۰ تومان در یخچال سوپرمارکت‌ها قرار گرفته است.

قیمت مصرف‌کننده شیر پاستوریزه یک لیتری در همین مدت از ۲۴ هزار و ۶۰۰ تومان به ۳۰ هزار و ۲۰۰ تومان رسیده است. مثل بطری یک لیتری شیر کم‌چرب پاک که الان ۲۹ هزار و ۹۰۰ تومان فروخته می‌شود یا شیر نیم‌چرب رامک که در بطری‌های یک لیتری ۳۱ هزار تومان قیمت دارد. یعنی درعرض یک سال شیر پاستوریزه یک لیتری، پنج هزار و ۶۰۰ تومان گران شده که معادل رشد ۲۱ درصدی است. این وسط می‌توانیم به رشد ۲۲ درصدی قیمت ماست پاستوریزه و افزایش ۲۶ درصدی قیمت پنیر پاستوریزه ایرانی هم اشاره کنیم.

مرکز آمار قیمت ماست پاستوریزه را براساس دبه‌های نیم‌لیتری محاسبه و اعلام می‌کند و می‌گوید متوسط قیمت همین دبه‌ها از ۳۲ هزار و ۸۰۰ به ۴۱ هزار و ۶۰۰ تومان رسیده و بطری‌های یک‌ونیم لیتری دوغ که الان به‌شکل میانگین ۳۲ هزار و ۳۰۰ تومان فروخته می‌شوند، شهریور پارسال کمتر از ۲۵ هزارو ۵۰۰ تومان قیمت داشتند.

پرده ششم | سبقت موز در رالی میوه‌ها‌

موز بیشترین رشد قیمت را در یک سال قبلی بین انواع میوه‌ها داشته است. هر کیلو موز در ماهی که پشت‌سر گذاشتیم به‌طور متوسط در میادین تره‌بار و میوه‌فروشی‌ها کیلویی ۷۲ هزار تومان به دست مردم رسیده، اما یک سال قبل خرید موز کیلویی ۴۴ هزار و ۶۰۰ تومان تمام می‌شده است. قیمت موز به‌این ترتیب شهریور امسال ۶۱ درصد بیشتر از شهریور پارسال بوده است و میزان رشد قیمت خیار و پارتقال هم تقریبا ۶۰ درصد تخمین زده می‌شود.

قیمت خیار از کیلویی ۱۶ هزار و ۴۰۰ تومان به ۲۶ هزار و ۳۰۰ تومان ارتقا پیدا کرده و پرتقال هم به‌جای کیلویی ۳۰ هزار و ۷۰۰ تومان، ۴۹ هزار و ۳۰۰ تومان فروخته شده است. اناری که جزو میوه‌های نسبتا جدید فصل است، شهریور امسال نسبت به شهریور قبلی با رشد قیمت ۳۶ درصدی پا به بازار گذاشته است. هندوانه کیلویی ۴۶ درصد گران شده است. سیب و خربزه به‌ترتیب ۳۳ و ۵۳ گران شدند و ۳۰ درصد هم به قیمت هلو اضافه شده است.

پرده هفتم | رشد قیمت چای، تخم مرغ، قند و شکر

چای، تخم مرغ، قند و شکر و نوشابه در یک سال قبلی تقریبا بین ۳۰ تا ۸۰ درصد گران شدند. قیمت هر کیلو قند در این مدت از ۳۴ هزار و ۴۰۰ تومان به ۴۵ هزار و ۳۰۰ تومان رسیده است. شکری که در شهریور امسال به‌طور متوسط کیلویی ۳۷ هزار و ۸۰۰ تومان فروخته شده، رشد قیمت ۴۵ درصدی را نسبت به پارسال تجربه می‌کند.

قیمت تخم مرغ از نظر مرکز آمار در شهریور امسال کیلویی ۶۱ هزار و ۵۰۰ تومان یعنی ۳۷ درصد بیشتر از پارسال بوده و بسته‌های نیم‌کیلویی چای خارجی هم ۴۳ درصد بیشتر از پارسال یعنی به‌طور متوسط ۲۰۵ هزار تومان قیمت داشتند. بطری‌های یک‌ونیم لیتری نوشابه هم  ۷۸ درصد گران شدند و شهریور امسال به‌طور متوسط ۲۷ هزار و ۷۰۰ تومان فروخته شدند.

مقایسه متوسط قیمت اقلام خوراکی براساس آمار‌های رسمی