آثار ترکش «جنگ» بر بازار خودرو

برای رصد بازار خودرو قیمت 28 محصول مختلف وارداتی، داخلی و مونتاژی را از نیمه مهر تا نیمه آبان‌ماه را بررسی کردیم. 10 محصول خارجی بررسی‌شده به طور میانگین با 2.9درصد رشد قیمت مواجه بوده‌اند. این محصولات در بازه زمانی مذکور از 50 تا 450میلیون تومان افزایش بها را ثبت کرده‌اند. خودروهای مونتاژی از نیمه مهر تا روز گذشته به طور میانگین 5.7درصد کاهش قیمت داشته، البته باید توجه داشت که بیشتر مونتاژی‌ها رشد قیمت را ثبت کرده‌اند اما کاهش بها در مورد برخی از محصولات خودروسازان خصوصی شدیدتر بوده که موجب شده میانگین تغییرات قیمتی منفی باشد. خودروهای داخلی نیز در این بازه زمانی حدود یک‌درصد افزایش قیمت داشته‌‌اند.

دلیل اصلی رشد قیمت خودرو به‌خصوص در مورد وارداتی‌ها را می‌توان جنگ غزه و اسرائیل که دقیقا از 15 مهرماه آغاز شد، دانست. بعد از شروع جنگ، نرخ ارز در مدار صعود قرار گرفت به طوری که طی تنها چند روز قیمت دلار وارد کانال 50هزار تومان شد. این شوک اولی بود که بازار را تحت تاثیر قرار داد. بازار خودرو در ایران همیشه تبعیت خود از نوسانات نرخ ارز را به اثبات رسانده است. این بار نیز با رشد نرخ ارز، قیمت خودرو در بازار شروع به افزایش کرد. خودروهای وارداتی هم که بیشتر از دیگر انواع خودرو در کشور متاثر از نرخ ارز هستند، رشد شدیدتری را در بهای خود ثبت کردند.

علاوه بر نرخ ارز، فاکتور دیگری نیز بود که از جنگ در غرب خاورمیانه نشات می‌گرفت. با شروع جنگ، انتظارات تورمی در ایران رو به رشد گذاشت. بسیاری انتظار داشتند که ایران از جنگ تاثیر بگیرد و از آنجا که تاثیر تنش‌های بین‌المللی هرگز روی اقتصاد مثبت نیست، این انتظارات از جنس تورم بودند. بنابراین قیمت خودرو در بازار کشور شروع به افزایش کرد. اما رشد قیمتی که در هفته‌های اول جنگ ثبت شد بسیار بیشتر از بازه‌ای بود که پیش‌تر به آن اشاره شد. بعد از گذشت مدتی نرخ ارز شروع به کاهش کرد و بازار خودرو در تبعیت دائمی خود از بازار ارز، شاهد افت قیمت بود اما در نهایت باز هم کمی بالاتر از قیمت نیمه مهرماه ایستاد. البته در این بازه زمانی برخی از خودروهای وارداتی جدید عرضه شدند که انتظار می‌رفت تاثیر بسزایی روی افت قیمت خودرو به‌خصوص خارجی‌های قدیمی بگذارد. اما در نهایت نتوانست تاثیر چندانی را روی این دست از خودروها بگذارد و همچنان شاهد هستیم که خودروهای وارداتی بیش از دیگر انواع خودرو رشد قیمت داشته‌اند.

افت‌و‌خیز قیمتی خودرو

برای شروع به سراغ خودروهای وارداتی برویم. بین 10 محصول خارجی مورد بررسی، رشد قیمتی بین 50 تا 450میلیون تومان دیده می‌شود، از نظر درصدی نیز رشد بها در بازار برای این خودروها بین 1 تا 8.6درصد بوده است. البته از بین این 10 محصول قیمت یک خودرو در بازه زمانی مذکور کاهش داشته است. ب‌ام‌و X4 محصول 2017 یکی از این محصولات است که از نیمه بهار تا نیمه آبان قیمت آن از 10میلیارد و 100میلیون تومان به 10میلیارد و 450میلیون تومان رسیده تا 350میلیون تومان معادل 3.5درصد رشد را ثبت کند. بنز E200 2018 خودروی خارجی دیگری است که بررسی کرده‌ایم. قیمت این محصول در این مدت با 250میلیون تومان معادل 2درصد رشد، از 12میلیارد و 700میلیون تومان به 12میلیارد و 950میلیون تومان رسیده است.

اما تویوتا C-HR 2018 تنها محصولی از این لیست است که از نیمه مهرماه تا روز گذشته کاهش قیمت داشته است. بهای این خودرو در بازار با افتی 150میلیون تومانی و 3.7درصدی از چهار‌میلیارد و 50میلیون تومان به سه‌میلیارد و 900‌میلیون تومان رسیده است. هیوندای النترا 2018 اما برخلاف تویوتا C-HR رشد قیمت داشته است. این محصول که در نیمه مهرماه دومیلیارد و 650‌میلیون تومان خرید و فروش می‌شد، روز گذشته دو‌میلیارد و 880میلیون تومان قیمت‌گذاری شد تا افزایش قیمت 230میلیون تومانی معادل 8.6درصد را ثبت کند.

نگاهی نیز به تغییرات قیمتی خودروهای مونتاژی داشته باشیم. از بین 10 محصول خودروسازان خصوصی که تغییرات آنها را بررسی کردیم، بیشتر شاهد افت قیمت بوده‌ایم تا رشد آن. از این بین بیشترین تغییرات قیمتی مربوط به هایما S8 است که بهای آن در بازار از  یک‌میلیارد و 810میلیون تومان به یک‌میلیارد و 645‌میلیون تومان رسیده تا افت قابل‌توجه 9درصدی و 165‌میلیون تومانی داشته باشد. در مقابل دیگنیتی پرایم رشد قیمت 4.5‌درصدی و 70میلیون تومانی داشته است، چراکه بهای آن در بازار از یک‌میلیارد و 550میلیون تومان به یک‌میلیارد و 620میلیون تومان رسیده  است.

لاماری ایما هم که عموما بیشتر تحت‌تاثیر تغییرات قیمتی در بازار خودرو قرار می‌گیرد این بار شاهد افت قیمت 50میلیون تومانی و 2.9درصدی بوده است. این خودرو که در اواسط تیرماه یک‌میلیارد و 690میلیون تومان قیمت‌گذاری شده بود، روز گذشته یک‌میلیارد و 640میلیون تومان خرید و فروش شد. اما خودروهای داخلی در بازه زمانی مذکور بیشتر شاهد رشد قیمت بوده‌اند. با این وجود از بین هشت محصول داخلی مورد بررسی، قیمت دو خودرو بدون تغییر باقی مانده، ولی قیمت  6 محصول دیگر افزایشی بوده است. از این بین بیشترین رشد قیمت مربوط به پژو 207 MC اتوماتیک است که بهای آن در بازار از 715میلیون تومان به 732میلیون تومان رسیده تا افزایش قیمت 17میلیون تومانی و 2.4درصدی را ثبت کند. قیمت پژو پارس سال بدون تغییر روی 505میلیون تومان باقی مانده. ساینا دنده‌ای S نیز وضعیت مشابهی دارد و بهای آن روی 345میلیون تومان مانده است. دنا پلاس دنده‌ای و پژو 206 تیپ 2 هم هر یک هشت‌میلیون تومان رشد قیمت را ثبت کرده‌اند.