پایان احتمالی تغییر ساعت در اروپا/ آیا جلو کشیدن ساعت باعث صرفه‌جویی در انرژی می‌شود؟
در ایران از آغاز سال ۱۴۰۲ رویه چندین ساله جلو کشیدن ساعت دیگر تکرار نشد، اما در بسیاری از کشورها این تغییر ساعت فصلی همچنان ادامه دارد و از جمله روز ۳۱ مارس امسال در کشورهای اروپایی ساعت‌ها یک ساعت جلو کشیده می‌شوند.
ولی احتمالا امسال یکی از آخرین سال‌هایی است که این سیاست در اتحادیه اروپا قانون جلو کشیدن ساعت در تابستان اعمال می‌شود.
کارشناسان طرحی را برای لغو قانون تغییر ساعت پیشنهاد داده‌اند که در صورت تصویب آن، تغییر به ساعت تابستانی در اتحادیه اروپا لغو می‌شود. آنها امیدوارند که این موضوع در جریان انتخابات اروپا که بین ۶ و ۹ ژوئن برگزار می‌شود، مورد توجه قرار گیرد.
در سال ۲۰۱۹، پارلمان اروپا به حذف تغییرات سالی دو بار ساعت رأی داد. کمیسیون اروپا سپس اعلام کرد که در سپتامبر ۲۰۱۸ در این زمینه از ۴.۶ میلیون شهروند اتحادیه اروپا نظرسنجی کرده است. به این ترتیب مسئولان اجرایی اروپا از پیشنهاد خود برای لغو تغییر ساعت رونمایی کردند که نشان می‌داد آنها از حذف این تغییر حمایت می‌کنند.
اما درباره اجرای این اصلاحات تاریخی مشخص نشده است و کشورهای عضو هرگز نتوانسته‌اند بر سر یک «زمان جدید» مشترک به توافق برسند.
کرونا و سونامی بعد از آن باعث مرگ بیش از یک میلیون نفر در اتحادیه اروپا شد. قرنطینه و وضعیت اضطراری بهداشتی تأثیر زیادی بر فعالیت‌های اقتصادی داشته است و در سال ۲۰۲۲، تهاجم روسیه به اوکراین آغاز شد. بنابراین مجالی برای بحث در مورد تغییر ساعت پیدا نشد.
همزمان با طرح دوباره این بحث، یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که هنوز به طور قطعی به آن پاسخ داده نشده این است که آیا زمان صرفه‌جویی شده در روز، واقعا به درد کاهش مصرف انرژی می‌خورد یا نه.
چندین مطالعه نشان داده است که تأثیر ساعت تابستانی بر محیط زیست ناچیز و یا حتی منفی است. پس آیا دوره تغییرات فصلی ساعت سپری شده است؟
ساعت تابستانی در اروپا چگونه اجرایی شد؟
در بریتانیا و آلمان، کاربرد ساعت تابستانی برای صرفه‌جویی در مصرف زغال سنگ در طول جنگ جهانی اول عملی شده و در پایان جنگ لغو گردید. اما در دهه ۱۹۸۰، یعنی زمانی که نیاز به حفظ منابع به دلیل بحران جهانی نفت اهمیت دوباره یافت، این سیاست هم بازگشت.
از سال ۲۰۰۲ به این سو همه کشورهای اتحادیه اروپا به جز ایسلند ملزم شدند ساعت خود را در آخرین یکشنبه مارس و اکتبر تنظیم کنند.
آیا تغییر ساعت باعث کاهش مصرف انرژی می‌شود؟
چندین مطالعه انجام شده در اروپا و ایالات متحده نشان می دهد که زمان صرفه جویی در روز تأثیر بسیار کمی بر صرفه جویی در انرژی دارد.
در ایتالیا، انجمن پزشکی محیط زیست چنین محاسبه کرده که صرف عقب انداختن تغییر ساعت از پایان اکتبر به پایان نوامبر، ۷۰ میلیون یورو صرفه‌جویی در سوخت برای این کشور ایجاد کرده است.
کارشناسان دانشگاه چارلز در پراگ در مطالعه‌ای از داده‌های مربوط به ساعت بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ استفاده کردند تا نشان دهند که زمان صرفه‌جویی در نور روز در اسلواکی صرفه‌جویی اندکی در مصرف انرژی را به دنبال دارد که تخمین زده می‌شود تنها ۰.۸ درصد از مصرف انرژی سالانه برق باشد.
در ایالات متحده، مطالعه‌ای که توسط وزارت حمل و نقل در سال ۱۹۷۵ انجام شد، نشان داد که زمان صرفه‌جویی شده در طول روز، مصرف انرژی این کشور را حدود یک درصد کاهش می‌دهد.
دلیل این اندوخته ناچیز تا حدودی به این مسئله مربوط می‌شود که بسیاری از آمریکایی‌ها قبل از ساعت ۷ صبح از خواب بیدار می‌شوند و بنابراین بخش مهمی از انرژی‌ای که با روشن نکردن چراغ‌ها در عصر صرفه‌جویی شده، با روشن کردن آنها در صبح جبران می‌شود.
یک مقاله علمی که در سال ۱۹۹۳ در مورد مصرف سوخت در فرانسه و بلژیک منتشر شد، نشان داد که در روزهای تابستان با جلو کشیدن ساعت به دلیل رانندگی بیشتر با خودرو، مصرف سوخت افزایش می‌یابد. این فرضیه با مطالعاتی که روی پراکندگی آلاینده‌ها انجام شد، تأیید گردید.
از سوی دیگر، در مناطقی که ساعت جلو کشیده می‌شود، یعنی مناطقی که ساعت آن با طبیعت تنظیم شده و تا حد امکان نزدیک به زمان خورشیدی است، فعالیت‌های انسانی با استفاده از روشنایی روز هماهنگ می‌شود. این می‌تواند باعث صرفه‌جویی در میزان مصرف انرژی در ماه‌های سرد برای روشنایی صنعتی و سایر روشنایی‌ها در صبح زود شود. در آن زمان افراد یک ساعت دیرتر سر کار می‌روند و نیاز به گرمایش در خودرو و در منزل در اوایل صبح و هنگام بازگشت در هنگام عصر دارند.
آیا اروپا تغییر ساعت را متوقف می‌کند؟
سال گذشته کارشناسان از شورای اتحادیه اروپا خواستند تا موضوع لغو تغییرات زمانی را در دستور کار خود قرار دهد.
با توجه به اینکه پیشنهاد پایان دادن به تغییرات زمانی هنوز اجرا نشده است، حامیان لغو امیدوارند که این موضوع در انتخابات ژوئن اروپا مورد توجه قرار گیرد.
منتقدان سیاست تغییر ساعت می‌گویند اتحادیه اروپا باید مناطق زمانی دائمی را تا حد امکان نزدیک به زمان خورشیدی (زمان طبیعی) در اروپا ایجاد کند. آنها می‌گویند ناهماهنگی ساعت که باعث می‌شود برنامه‌ها زودتر از چرخه طبیعی روز و شب شروع شود، کم‌خوابی را افزایش می‌دهد و اثرات منفی بر سلامت انسان، اقتصاد و امنیت دارد.
