بورس با صف فروش مواجه شد و نرخ دلار بالا رفت
واکنش بازارها به دو قطبی جدید انتخابات
معمولا تجربه نشان داده که قیمت‌ها در بازارهای مختلف بعد از انتخابات نوسانی می‌شوند؛ اما در مقابل هستند دیدگاه‌هایی که می‌گویند اینکه بازار بعد از انتخابات چه می‌شود بسته به این است که چه کسی پیروز میدان شود.
مشخص شدن نتیجه انتخابات چهاردهم ریاست‌جمهوری و راهیابی مسعود پزشکیان و سعید جلیلی به مرحله دوم این انتخابات، تاثیر خود را بر بازارهای مالی گذاشت.
بورس که با بازگشت دامنه نوسان به روال عادی روبه‌رو شده اندکی رشد کرد و قیمت‌ها در بازار ارز و طلا فعلا رشد چندانی نداشتند.
اما در کف بازار چه صحبت‌هایی رد و بدل می‌شود؟ در حال حاضر، دو قطبی به وجود آمده در دور دوم انتخابات به صورت مشخص، سناریو‌های پیش روی بازارها را تعیین کرده و معامله‌گران معتقد هستند بازارها در واکنش به نتیجه دور دوم انتخابات و پیروزی هر نامزد، دو سناریوی کاملا برعکس را در پیش خواهند گرفت.
در نخستین سناریو بازار با انتخاب یکی نامزد‌ها از محدوده امن خود خارج و وارد فاز صعودی خواهد شد. این در حالی است که در سناریوی دیگر، معامله‌گران بر این باورند که اگر نامزد اصلاح‌طلب پیروز انتخابات شود، وضعیت بازار اندکی متفاوت خواهد شد؛ آن‌ها می‌گویند بازار احتمالا آرامش موقت حاصل از این نتیجه انتخابات را تجربه خواهد کرد، اما مولفه‌های دیگری همچون انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا، نمایان شدن کسری بودجه و ... قرار گرفتن بازار بر روند صعودی تا پایان سال را محتمل خواهد کرد. با این همه، معامله‌گران معتقدند که این وضعیت پایدار نخواهد بود و بازار در بلندمدت مسیر نزولی را دنبال خواهد کرد.
گروهی دیگر از فعالان بازار، روند قیمت‌ها را با کشیده شدن انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ به مرحله دوم مرتبط دانستند و معتقدند بازار تا پایان هفته آینده نوسان محسوسی را تجربه نخواهد کرد و در محدوده رنج بالا و پایین خواهد شد. پیش‌بینی که در لحظه تدوین این گزارش هم درست از آب درآمد و بررسی‌ها از روند قیمت‌ها در بازار روز گذشته (شنبه) نشانگر نوسان محدود قیمت‌ها در بازار است.
بازار ارز و طلا چه روندی داشت؟
اما یک روز پس از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری چه فضایی در بازار ارز و طلا حاکم بود؟ در بازار ارز قیمت دلار در تهران و هرات با عقب‌نشینی از کانال ۶۱ هزار تومان، در حدود ۶۰ هزار و ۹۰۰ تومان معامله شد. همچنین دلار در بازار تهران ریزش نسبی قیمت را تجربه کرد و در پله دوم از کانال ۶۱ هزار تومان ایستاد. اما در ساعات پایانی دیروز (۱۹ به وقت تهران) قیمت دلار فردایی به ۶۲ هزار تومان نزدیک‌تر شد. روندی که برای درهم امارات هم تکرار شد و ارزش آن در پایان معاملات دیروز به ۱۶۷۰۰ تومان رسید.
گفته می‌شود اگر دلار به زیر ۶۱۲۰۰ تومان بیاید، ممکن است کانال‌های پایین‌تر قیمتی را نیز تجربه کند. روندی که ارتباط مستقیمی با فردی دارد که روز جمعه به عنوان رییس‌جمهور ایران برگزیده می‌شود.
بازار طلا و سکه هم مانند بازار ارز معاملات خود را در حالی به پایان رسانده است که قیمت‌ها در مقایسه با آخرین روز کاری هفته گذشته روند نزولی داشتند. قیمت سکه امامی در بازار به ۴۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسید که حدود ۲۰۰ هزار تومان کاهش داشته است. همچنین هر گرم طلای ۱۸ عیار طبق اعلام اتحادیه طلا و جواهر سه میلیون و ۵۰۰ هزار و ۹۰۰ تومان قیمت خورد که ریزش ۹ هزار تومانی را به ثبت رسانده است.
افزایش صف‌های فروش در بورس
اما اثر اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ بر بازار سهام با سایر بازارها تا حدودی متفاوت بود و بورس توانست سرانجام از رکود خارج شده و در مسیر افزایشی قدم بردارد. خلاصه معاملات امروز بورس نشان می‌دهد که در معاملات روز شنبه ۹ تیر ماه ۱۴۰۳، شاخص کل بورس تهران ۱۰ هزار و ۸۹۲ واحد نسبت به روز کاری گذشته بالاتر ایستاد و به سطح ۲ میلیون و ۹۶ هزار و ۲۴ واحد رسید.
اما نکته ناامیدکننده در بورس اینکه در معاملات شنبه، ۵۵ نماد صف خرید داشتند و ۱۰۴ نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با افت ۷۹ درصدی نسبت به روز کاری قبل به ۱۲۸ میلیارد تومان کاهش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با افزایش ۳۷ درصدی به ۳۲۴ میلیارد تومان رسید.
به نظر می‌رسد برداشت بازار بورس تهران با توجه به نتیجه دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری این بوده که نتیجه دور بعد نیز تا حدودی قابل پیش‌بینی است؛ این موضوع را می‌توان از ارزش معاملات برداشت کرد، چراکه در پایان معاملات روز گذشته ارزش معاملاتی رقمی بیش از ۴۵۰۰ میلیارد تومان را به خود دید.
مساله بزرگی که بر سود و زیان شرکت‌های بورسی اثر گذاشته، تعیین تکلیف تحریم‌هاست. برخی شرکت‌ها به دلایل تحریمی و عدم دسترسی به قطعه‌ها، تجهیزات و تکنولوژی روز دنیا نمی‌توانند ظرفیت تولید خود را افزایش دهند یا خطوط تولید جدید راه‌اندازی کنند. از سوی دیگر، برخی شرکت‌ها نیز به دلیل شرایط تحریمی، محصولات صادراتی خود را به زیر قیمت روز آن در بازار جهانی به فروش می‌رسانند که طبیعتا این مساله نیز بر سودآوری شرکت‌ها اثر بسزایی دارد.
با این حساب باید پذیرفت که تعیین تکلیف این بخش از دغدغه شرکت‌های بورس تا حد زیادی می‌تواند رونق را به بازار سرمایه برگرداند. در این باره نیز یک پیش‌بینی و شاید بهتر بگوییم یک سناریوی مشخص وجود دارد: پیروز نهایی انتخابات کسی باشد که مساله تحریم و اقدام برای رفع آن را مساله اصلی کشور نمی‌داند، بازار با فشار فروش همراه خواهد شد، اما در سمت مقابل اگر کسی پیروز انتخابات شود که رویکرد رفع تحریم‌ها را در صدر برنامه‌های خود قرار دهد، بازار با افزایش تقاضا کار خود را آغاز خواهد کرد.
به هر حال، بازار سرمایه چشم به آینده دارد. آینده‌ای که آن را در نتیجه انتخابات دور دوم می‌بیند تا بلکه از ناملایماتی که برای بازار سرمایه در طول چند سال اخیر رخ داده است کمی کاسته شود. هرچند تیم اقتصادی دولت آینده و تصمیم‌گیری‌های آن نیز می‌تواند بر رفتار بورسی‌ها اثر بگذارد.
در سال‌های گذشته چگونه بود؟
معمولا تجربه نشان داده که قیمت‌ها در بازارهای مختلف بعد از انتخابات نوسانی می‌شوند، اما در مقابل هستند دیدگاه‌هایی که می‌گویند اینکه بازار بعد از انتخابات چه می‌شود بسته به این است که چه کسی پیروز میدان شود.
به‌طور مثال قیمت دلار، یک هفته بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، نزدیک به هزار تومان بالا رفت و پس از آن رکورد جدیدی ثبت کرد و وارد کانال ۲۳ هزار تومانی شد و دیگر هم پایین‌تر از آن نیامد.
علت نوسانات اخیر بازار ارز به این دلیل است که بانک مرکزی به دلیل اینکه دولت سیزدهم بابت برگزاری زودهنگام چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری روزهای پایانی خود را می گذراند و کشور در حال حاضر بدون رئیس جمهور اداره می شود و هرج و مرج قیمتی در برخی بازارهای کالاها و خدمات از ۴۰ روز پیش تاکنون آغاز شده است عنان کار و مسؤولیت های قانونی خود در این زمینه را رها کرده و سیاست هر چه بادا باد را دنبال می کند!