اجرای قانون یا دست و دلبازی شبِ انتخابات؟/ بازنشستگان یکباره چه عزیز شدند!

به لیست عجایب انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۳ می توان اجرای قانون خاک خورده همسان سازی حقوق بازنشستگان را اضافه کرد. در جریان آخرین مناظره انتخاباتی بین مسعود پزشکیان و سعید جلیلی که سه شنبه شب هفته گذشته برگزار شد، یک سوال مشترک از هر ۲ کاندیدا درباره «همسان سازی حقوق بازنشستگان» طرح شد؛ موضوع مسکوت و فراموش شده که شب انتخاباتی بالاخره مورد توجه قرار گرفت و در سه روز منتهی به برگزاری مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم، مبالغ مورد تایید در قانون به حساب بازنشستگان واریز شده است؛ البته به صورت علی‌الحساب و نسیه!

واریز یکباره پول به حساب بازنشستگان

واریز این مبالغ در هفته منتهی به برگزاری انتخابات از جانب البته مورد توجه و بازتاب در فضای رسانه‌ای و مجازی قرار گرفت و کنایه‌هایی در اینباره بیان شد و خبر واریز سه میلیون تومان به حساب شش میلیون و ۸۰۰ هزار بازنشسته با واکنش افکار عمومی مواجه شد.

داوود منظور، رییس سازمان برنامه و بودجه البته در توئیتی سعی کرد تا چارچوب حقوقی و علت این پرداخت را تشریح کند. او در اینباره نوشته است که «متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان یک بار در سال ۱۳۹۹ بر اساس تکلیف قانون برنامه ششم انجام شد. متناسب‌سازی برای دومین بار بر اساس تکلیف قانون برنامه هفتم انجام می شود که در هفته قبل ابلاغ شد. منابع مالی متناسب‌سازی هم در بخش دوم قانون بودجه پیش‌بینی شده است که در هفتم خرداد ابلاغ شد».

چند ابهام درباره متناسب سازی حقوق بازنشستگان

توضیح حقوقی منظور در اینباره درست است اما کامل نیست و در اینباره چند سوال و البته ابهام جدی مطرح است:

نخست اینکه ریاست سازمان برنامه و بودجه درباره بازه زمانی نخست ان یعنی سال ۱۳۹۹ و دومین نوبت پرداخت یعنی تیرماه ۱۴۰۳ – بر اساس قانون برنامه هفتم- درست گفته است اما او نه اشاره به فاصله زمانی بین سال‌های ۱۳۹۹ کرده و نه توضیحی در اینباره داده است. بعد از نوبت نخست پرداخت در سال ۱۳۹۹، موضوع همسان‌سازی در قوانین بودجه سال ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ نیز مورد تاکید و تصویب بوده اما در اینباره پرداختی صورت نگرفته است. به بیان دیگر از سال ۱۳۹۹ تا به امروز در دوسال پیاپی برای اجرای این قانون اعتبار در لوایح و قوانین بودجه در نظرگرفته شده بوده اما پرداختی به بازنشستگان صورت نگرفته است. اما دولت در سال ۱۴۰۲ خیال خودش و بازنشستگان را راحت کرد و در قانون بودجه، اعتباری برای این منظور درنظر نگرفت. سوال اصلی این است که چرا طی سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ علیرغم لحاظ اعتبار پرداخت بازنشستگان انجام نشده است؟

دومین مساله درباره موضوع درج و تاکید قانون برنامه هفتم درباره اجرای قانون همسان‌سازی بازنشستگان است. بر اساس بند الحاقی یک ماده ۲۹ لایحه برنامه هفتم توسعه، به منظور عدالت در پرداخت حقوق شاغلان و بازنشستگان و نیز متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان با ۹۰ درصد حقوق و فوق‌العاده‌های مستمر مشمول کسور شاغلان مشابه و همتراز، دولت مکلف است تا پایان سال سوم برنامه اقدام لازم را به عمل آورد. این افزایش از سال ۱۴۰۳ در سال اول معادل ۴۰ درصد و در سال‌های دوم و سوم هر کدام ۳۰ درصد مابه‌التفاوت تا ۹۰ درصد یاد شده خواهد بود که آیین‌نامه اجرایی این بند به تصویب هیات وزیران رسید. آنچه توضیحی ارائه نشده این است که علت اجرای این قانون ۳ و نیم بعد از آغاز سال ۱۴۰۳ و در هفته منتهی به برگزاری دومین دور انتخابات ریاست جمهوری در شرایطی که برخی مدیران ارشد دولت مستقر به صورت علنی در ستاد یکی از کاندیداها حضور دارد چیست؟

در کنار اینها، باز هم مشخص نیست تکلیف ۱۴ هزار میلیارد تومان اعتباری که در بودجه ۱۴۰۱ برای استمرار همسان‌سازی پیش‌بینی و قانون شد چه سرنوشتی پیدا کرد؟ و اینکه چرا در بودجه ۱۴۰۲ این اعتبار کلا دیده نشد؟ و مهمتر اینکه داود منظور که می‌گوید سال ۹۹ منطبق بر احکام برنامه ششم انجام شد، چرا ادامه نیافت؟ آن هم در شرایطی که ‌تا پایان اسفند ۱۴۰۲، احکام برنامه ششم به سلب تمدیدهای چندین‌باره‌ی دولت مستقر، معتبر بودند.

با وجود این دست از توضیحات مسئولان سازمان برنامه و بودجه اما انگیزه‌های این حد از دست و دلبازی این سازمان در هفته منتهی به انتخابات برای مردم روشن نیست.