عوامل تاثیرگذار بر قیمت طلا ایران و جهان

از طلا همواره به عنوان یک دارایی امن یاد می‌کنند که در طول تاریخ امتحان خود را پس داده و به خوبی قادر است ارزش سرمایه را در بازه‌های زمانی که اقتصاد دچار تورم شده یا تهدیدات ژئوپلیتیکی اوراق بهادار وجود دارد، حفظ کند. از طرفی باید دانست که برخلاف بسیاری از کالاهای ارزشمند دیگر، طلا در نوسانات قیمتی خود فقط متکی به عامل عرضه و تقاضا نیست؛ بلکه رکودهای اقتصادی نقش مهم‌تری در رشد قیمتی طلا ایفا می‌کنند. طبیعتاً با مطالعه جمله پیشین تا حدودی متوجه پیچیدگی عوامل موثر بر قیمت طلا شده‌اید؛ اما آیا راهنمایی برای درک بهتر این عوامل وجود دارد؟ با توجه به عدم توجه کافی بلاگ‌های فارسی زبان به موضوع عوامل تاثیرگذار بر قیمت طلا در ایران و جهان، ما در این مطلب به دنبال معرفی دقیق این عوامل هستیم؛ پس با ما همراه باشید.

چه چیزی بر قیمت طلا تاثیر می‌گذارد؟

اگر به شکل واقع‌بینانه روند قیمت طلا در طول تاریخ را مورد بررسی قرار دهیم، در آن صورت متوجه خواهیم شد که عوامل اقتصادی تاثیر بسزای در قیمت طلا داشته‌اند. در ادامه به تفصیل درباره عوامل موثر بر قیمت روز طلا صحبت می‌کنیم:

تاثیر ارزش دلار ایالات متحده بر قیمت طلا

هرچند که باید اقرار کنیم طلا یک دارایی ارزشمند بدون مرز است و در سطح جهانی به رسمیت شناخته شده؛ اما با توجه به این واقعیت که قیمت آن با دلار ارزش گذاری می‌شود، روندهای قیمتی آن خواسته یا ناخواسته از ارزش و قدرت دلار تاثیر می‌پذیرد. نکته مهم موجود در این موضوع این است که دارایی‌های دلاری اصولاً رابطه معکوس با ارزش و قدرت دلار دارند! به این معنا که اگر ارزش و قدرت دلار آمریکا کاهش پیدا کند، با یک روند صعودی در قیمت طلا مواجه خواهیم بود و بالعکس. به بیان بهتر، در شرایطی که ارزش و قدرت دلار کاهش یافته است، سرمایه‌گذاران به دلیل کاهش قدرت خرید خود، طلای کمتری در ازای دلار پرداختی دریافت می‌کنند و امتداد یافتن این روند، قیمت طلا را صعودی می‌کند.

روند قیمتی طلا در سال 2024 که بارها رکورد اوج قیمتی خود را شکاند، به خوبی گویای واقعیت یاد شده است و این کاهش قدرت خرید دلار آمریکا بود که موجب شد تا اونس طلا رکورد قیمتی 2650 دلاری را لمس کند. از طرفی در صورتی که نرخ تبدیل دلار ایالات متحده نسبت به سایر ارزها کاهش پیدا کند، در این حالت سرمایه‌گذاران خارج از آمریکا می‌توانند طلای بیشتری با ارز خود خریداری نمایند که چنین مسئله‌ای مطمئناً با بالا بردن سطح تقاضای طلا در بازار موجب رشد قیمتی آن خواهد شد. به عنوان مثال، در 27 دسامبر سال 2023، نرخ مبادله یورو برابر با 1.11 دلار آمریکا بود که این ماجرا همزمان شده بود با بالاترین قیمت طلا در آن روز!

تاثیر افزایش تقاضا بر قیمت طلا

از دیگر عوامل موثر بر قیمت طلا، می‌توان به سطح تقاضای این فلز گرانبها در بازار اشاره کرد. این موضوع که طلا همواره کالای پرتقاضا به شمار می‌رفته امر قابل کتمانی نیست؛ اما اخیراً سطح تقاضا برای آن علاوه بر بازار جواهرات در میان بانک مرکزی، بازار بورس و همچنین صنایع مختلف به طرز چشمگیری افزایش پیدا کرده است که در ادامه به بررسی تفصیلی هر یک از این منابع تقاضا کننده می‌پردازیم:

·         تقاضا برای جواهرسازی: جواهرات علاوه بر آن که جنبه زینتی دارند، در دید بسیاری از مردم عادی ابزار خوبی برای سرمایه‌گذاری هستند. در مناسبت‌های مختلف سطح تقاضا برای خرید طلا افزایش پیدا می‌کند، به عنوان مثال اگر نگاهی به فرهنگ جامعه خود داشته باشیم به وضوح خواهیم دید که در اعیاد و مناسبت‌های خاص مثل روز زن، روز دختر و غیره بازار طلا رونق چشمگیری پیدا می‌کند. با این حال، اصولاً از جواهرات به عنوان یکی از محرک‌های ضعیف قیمتی یاد می‌کنند؛ چراکه بسیاری از مردم طلا را خریده و برای مدت زمان طولانی آن را نگه می‌دارند. البته این موضوع در طولانی مدت می‌تواند قیمت طلا را افزایش دهد! علت این افزایش قیمت در منابع محدود طلای در دسترس بوده و متاسفانه رفته رفته روند استخراج طلا از معادن نیز سخت‌تر می‌گردد.

·         تقاضا در بازار بورس: بسیاری از سرمایه‌گذارانی که شرایط نگهداری طلای فیزیکی را ندارند، به جای خرید طلای واقعی به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های ETF طلا در بازار بورس و اوراق بهادار روی آورده‌اند. هرچه سرمایه‌گذاران سهم بیشتری از صندوق قابل معامله طلا در بورس را خریداری کنند، به همان میزان بر قیمت طلا نیز تاثیر می‌گذارند؛ چراکه حجم خرید بیشتر به معنای تقاضای بیشتر بوده و بازار را با کمبود عرضه مواجه می‌سازد. در شرایطی که بازار با کمبود عرضه مواجه است، طلا برای آن مشتری خواهد بود که هزینه پول بیشتری پرداخت می‌کند و در نتیجه این روند قیمت طلا روند صعودی خوبی را آغاز می‌کند.

·         تقاضا برای کاربردهای صنعتی: در حال حاضر با پیشرفت صنایع، کاربردهای طلا بیش از پیش نمایان می‌گردد. طلا علاوه بر آن که در جواهرسازی کاربرد دارد، دارای کاربردهای متعددی در صنایع مختلف نیز می‌باشد. امروزه از طلا در حوزه الکترونیک، اکتشافات فضایی، مراقبت‌های بهداشتی و غیره استفاده می‌کنند.

·         تقاضا در بانک‌های مرکزی: اخیراً با تحولاتی که در سطح جهانی رخ داده و بویژه پس از مسدود کردن دارایی‌های روسیه توسط آمریکا، شاهد آن هستیم که بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف به دنبال ایجاد شبکه‌ای برای تجارت بدون دلار آمریکا هستند و بدین شکل قصد دارند از دارایی‌های خود در برابر آمریکا محافظت نمایند. این موضوع در میان کشورهایی مثل روسیه، هند، چین و کشورهای عضو بریکس بیشتر به چشم می‌خورد که کارشناسان این رویداد را مهاجرت دارایی از غرب به شرق نام‌گذاری کرده‌اند. در واقع بانک‌های مرکزی در حال بهبود بخشیدن به کیفیت ذخایر خود هستند؛ چراکه معتقدند طلا قادر به مدیریت و واکنش به بحران در شرایط حساس بوده و می‌تواند ارزش پول ملی آن‌ها را حفظ نماید.

تاثیر نرخ بهره بر قیمت طلا

رابطه موجود میان نرخ بهره و قیمت طلا دارای پیچیدگی‌های خاص خود است و به نظر بسیاری از کارشناسان صرافی کیف پول من، رابطه معکوس میان آن‌ها حاکم است؛ به این معنی که قیمت طلا با کاهش نرخ بهره، افزایش پیدا می‌کند و از طرفی افزایش نرخ بهره نتیجه‌ای جز کاهش قیمت طلا نخواهد داشت! با این حال باید توجه داشت که تاریخ ثابت کرده است یک همبستگی مستقیم میان آن‌ها وجود ندارد. فدرال رزرو ایالات متحده در راستای تلاش‌هایی که برای کاهش تورم سرسام‌آور داشت از مارس سال 2022 نرخ بهره را در 10 جلسه متوالی افزایش داد و با این وجود قیمت طلا در دسامبر سال 2023 و در میان بالاترین نرخ بهره از سال 2007 تا به امروز، افزایش چشمگیری را تجربه کرد.

با این حال، نباید این واقعیت را نیز کتمان کرد که افزایش نرخ بهره نشان دهنده اقتصاد قوی است و در چنین شرایطی که احساسات مثبت نسبت به بازارهای مالی در جامعه حاکم شده، سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری بر روی دارایی‌های با ریسک بالاتر مثل سهام‌ها رو می‌آورند. این افزایش تقاضا برای سایر دارایی‌ها، سطح معاملات طلا و فلزات گرانبها را کاهش می‌دهد و نتیجه تقاضای کم، چیزی جز سقوط و کاهش قیمت نخواهد بود.

تاثیر هزینه تولید و استخراج بر قیمت طلا

طلا دارای منبع محدودی در کره زمین است و با گذشت زمان و استخراج بخش قابل توجهی از طلاهای موجود، فرایند اکتشاف و استخراج این فلز گرانبها دشوارتر و همچنین گران‌تر شده است. یک نگاه کلی به روند استخراج طلا در دهه گذشته روشن می‌سازد که سطح استخراج طلا به طور چشمگیری کاهش پیدا کرده و این روند تا سال 2050 سخت‌تر نیز خواهد شد! هرچند که این مشکل را می‌توان با ذوب کردن طلاهای موجود در جهان برطرف ساخت؛ اما بسیاری از طلاهای موجود نیز به شکل جواهر درآمده‌اند؛ جواهراتی که برای مدت زمان بسیار طولانی خارج از گردش باقی می‌مانند. با این مقدمات روشن است که هرچه هزینه استخراج‌های عمیق افزایش پیدا کند، قیمت طلا نیز متناسب با آن رشد خواهد کرد.

تاثیر عوامل ژئوپلیتیک بر قیمت طلا

به نظر تحلیل‌گران بازار، عوامل ژئوپلیتیک تاثیرات مثبتی بر روی قیمت طلا دارند! هرچه تنش ژئوپلیتیکی بالا باشد، قیمت طلا نیز به همان میزان افزایش پیدا می‌کند. به بیان بهتر، از آن جایی که طلا به عنوان یک دارایی امن شناخته می‌شود، سرمایه‌گذاران در زمان‌های نگران کننده، دارایی خود را به طلا تبدیل می‌کنند تا از ارزش سرمایه خود در برابر پیامدهای درگیری و شرایط جنگی محافظت کنند. این موضوع دقیقاً همان اتفاقی بود که در سه ماهه اول سال 2022 رخ داد و همزمان با شروع درگیری‌های نظامی میان روسیه و اوکراین، موجب رشد قیمتی 6 درصدی طلا شد.

این ماجرا در سه ماهه سوم سال 2023 و همزمان با شروع شدن درگیری‌های میان حماس و اسرائیل نیز مجدداً تکرار شد. یک روز قبل از حمله حماس، قیمت هر اونس طلا 1834.60 دلار بود؛ اما پس از حمله و تا 27 اکتبر سال 2023 (حدوداً 20 روز پس از حمله) قیمت این فلز با رشد 8.78 درصدی به 1995.80 دلار در هر اونس تروی رسید! حالا رشد قیمتی طلا در بحبحه تنش نظامی میان ایران و اسرائیل نیز به چشم می‌خورد.

مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر قیمت طلا در ایران

ما در این مطلب تلاش نمودیم تا عوامل موثر بر قیمت طلا در ایران و جهان را به طور همزمان مورد بررسی قرار دهیم؛ اما آنچه مسلم است این که اقتصاد ناپایدار داخلی و وجود تحریم‌های مالی موجب شده تا در ایران قیمت طلا بالاتر از قیمت جهانی قرار گرفته و یک حباب قیمتی ایجاد نماید که این حباب صرفاً با سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و کاهش تنش‌های نظامی از بین خواهد رفت. به طور کلی در شرایطی که سرمایه‌گذاران نسبت به بازارهای مالی بی‌اعتماد هستند، باید انتظار رشد قیمتی طلا را داشت. ناگفته نماند که مطالب گفته شده در فوق همگی برداشتی از مطالبی بود که در بلاگ صرافی کیف پول من پیرامون عوامل موثر بر قیمت طلا منتشر شده و اگر به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، حتماً سری به وب‌سایت این صرافی به آدرس www.kifpool.me بزنید. همچنین میتوانید با مراجعه قسمت خرید و فروش ارز دیجیتال،خرید و فروش ارز دیجیتال دلخواهتان را انجام دهید.