سهم کارمندان بانک از متقاضیان وام فرزندآوری سبقت گرفت!

وام فرزندآوری در هفت ماه ابتدایی امسال فقط حدود دو درصد از کل تسهیلات پرداختی به مصرف‌کننده نهایی را تشکیل داده است. بااینکه داده‌های جدیدی از رقم پرداختی به کارمندان بانک‌ها و موسسات مالی در دسترس نیست اما این عدد سال گذشته ۲.۵ برابر تسهیلات تعلق‌گرفته در قالب وام فرزندآوری بوده است. اطلاعات بانک مرکزی از نحوه تخصیص تسهیلات بانکی در سال جاری مشخص می‌کند کمتر از ۱۰ درصد وام‌های مربوط به مصرف‌کننده نهایی، صرف بخش مسکن شده و باوجود تورم بالای ۳۰ درصد، فقط ۲۴ درصد به حجم کل تسهیلات شبکه بانکی اضافه شده است. 

پشت‌پرده افزایش حجم تسهیلات بانکی

تسهیلات پرداختی بانک‌ها گاهی بدون ارائه اطلاعات تکمیلی روی خروجی رسانه‌ها قرار می‌گیرد. افزایش تقریبا ۲۴ درصدی حجم تسهیلات پرداختی بانک‌ها در هفت‌ماه ابتدای امسال یکی از همین نمونه‌هاست. 

بانک مرکزی حجم تسهیلات پرداختی شبکه بانکی کشور در حدفاصل فروردین تا مهر امسال را تقریبا ۳۶ هزار و ۷۱۶ هزار میلیارد تومان اعلام کرده است. در گزارش مربوط به عملکرد تسهیلات پرداختی بانک‌ها، در تکمیل این جمله آمده، حجم وام‌های شبکه بانکی کشور درمقایسه با هفت ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ رشد ۲۴.۱ درصدی داشته است. 

افزایش حجم تسهیلات بانکی کشور بی‌ارتباط به تغییر مبلغ تسهیلات نیست و مثلا با افزایش ۶۶ درصدی رقم وام ازدواج و سایر تسهیلات بانکی، باید هم شاهد افزایش حجم تسهیلات بانکی کشور در مقایسه با سال گذشته باشیم. با این حال نرخ تورم عمومی همین الان به ۳۲.۵ درصد در کل کشور رسیده و به‌شکل معناداری تناسبی با افزایش ۲۴.۱ درصدی حجم تسهیلات بانکی در هفت ماه ابتدایی امسال ندارد.

تسهیلات پرداختی به میزان ۲۸ هزار و ۲۷۷ هزار میلیارد تومان مختص صاحبان کسب و کار بوده و حدود هشت هزار و ۴۳۸ هزار میلیارد تومان به مصرف‌کننده نهایی یا همان خانوار اختصاص پیدا کرده است. به‌این ترتیب ۷۷ درصد حجم تسهیلات بانکی به دست متقاضیان حقیقی و حقوقی در حوزه کسب و کار رسیده و ۲۳ درصد سهم تسهیلات بانکی به امثال من و شما تعلق گرفته است.

سهم مسکن در تسهیلات مربوط به خانوار؛ کمتر از ۱۰ درصد

تسهیلات بانکی در حوزه مسکن درقالب چهار وام مختلف پرداخت می‌شود، اما سهم این دست تسهیلات از کل وام‌های پرداختی به مصرف‌کننده نهایی به ۱۰ درصد نمی‌رسد. 

وام ودیعه مسکن که برای مستاجران اهمیت دارد، کنار تسهیلات خرید مسکن نوساز، تسهیلات خرید مسکن غیر نوساز و وام جعاله تعمیر مسکن، چهارگانه تسهیلات بخش مسکن را تشکیل می‌دهند. با این حال سهم تسهیلات پرداختی بانک‌ها در هفت ماه ابتدایی امسال در این حوزه دقیقا ۸.۶ درصد تخمین زده می‌شود.

وام پرداختی به کارمندان و مدیران بانکی حدود ۱.۵ درصد از کل تسهیلات پرداختی کشور را شامل شده

تسهیلات بانکی در بخشی که جامعه هدف، مصرف‌کننده نهایی یا همان خانوار معرفی می‌شود، بیشتر از هر چیزی صرف وام خرید کالای شخصی شده است. داده‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد ۳۷.۲ درصد تسهیلات مربوط به مصرف‌کننده نهایی در قالب وام خرید کالا شخصی پرداخت شده و از این حیث وام قرض‌الحسنه ضروری با سهم ۳۶ درصدی در جایگاه دوم ایستاده است. 

۵۵ درصد متقاضیان وام فرزندآوری در صف تسهیلات

وام فرزندآوری سقف ۲۰۰ میلیون تومانی دارد، اما داده‌های خود بانک مرکزی نشان می‌دهد تقریبا ۵۵ درصد متقاضیان در صف دریافت تسهیلات ایستاده‌اند. 

مبلغ وام فرزندآوری بین ۴۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان تعیین شده ولی از ۷۹۲ هزار و ۱۷۴ متقاضی که در هفت ماه ابتدایی امسال برای تسهیلات سروقت بانک‌ها رفتند، هنوز تکلیف ۴۲۴ هزار و ۴۵۱ نفر مشخص نشده است. 

وام فرزندآوری در پایان مهرماه امسال فقط دست ۴۵ درصد متقاضیان را گرفته و الباقی، چشم‌انتظار پیامک و فراخوان بانک‌ها هستند. سهم وام فرزندآوری در هفت ماه ابتدایی امسال فقط نزدیک دو درصد از کل تسهیلات پرداختی به مصرف‌کننده نهایی برآورد می‌شود. اوضاع در بخش وام ازدواج تا حدودی بهتر است. حداقل از این بابت که می‌دانیم سهم وام ازدواج از کل تسهیلات مربوط به بخش مصرف‌کننده نهایی به بیش از ۱۲ درصد رسیده. 

وام ازدواج برخلاف تسهیلات فرزندآوری، جزئیات رسمی روی خروجی بانک مرکزی ندارد، اما طبق ادعای معاون اداره اعتبارات بانک مرکزی حدود نیم‌میلیون نفر در صف دریافت تسهیلات ایستاده‌اند. 

وام کارمندان بانک‌ها و موسسات مالی؛ ۲.۵ برابر سهم تسهیلات فرزندآوری

تسهیلات پرداختی به کارمندان بانک‌ها و موسسات مالی توسط بانک مرکزی به‌شکل رسمی ارائه می‌شود. البته آخرین داده‌های منتشر‌شده به سال ۱۴۰۲ بازمی‌گردد و هنوز اطلاعاتی از حجم وام کارمندان بانک‌ها و موسسات مالی در سال ۱۴۰۳ وجود ندارد. 

وام پرداختی به کارمندان و مدیران بانکی که همیشه خدا برای افکار عمومی اهمیت داشته، در سال ۱۴۰۲ به عدد ۹۱ هزار و ۵۹۸ میلیارد تومان رسید. برای درک این عدد کافی است بدانید حجم کل تسهیلات پرداختی شبکه بانکی در سال گذشته پنج هزار و ۶۴۶ هزار میلیارد تومان بوده. 

وام پرداختی به کارمندان بانک‌ها و موسسات مالی با این اوصاف فقط ۱.۶ درصد از کل تسهیلات شبکه بانکی را به‌خود اختصاص داده، اما از آنطرف سهمش ۲.۵ برابر کل تسهیلات فرزندآوری بوده است. همان تسهیلاتی که امسال صف ۴۲۴ هزار نفری دارد و تقریبا ۵۵ درصد متقاضیانش موفق به دریافت تسهیلات نشده‌اند!