طرح دوباره خط لوله گاز قطر – ترکیه - اروپا با سقوط بشار اسد

این خبر را خبرگزاری دولت ترکیه (آناتولی) منتشر کرده است.

آناتولی نوشت خط لوله گاز قطر-ترکیه که در سال ۲۰۰۹ متوقف شده بود، پس از سرنگونی رژیم ۶۱ ساله بعث سوریه بار دیگر به دستور کار بازگشت.

قطر بعد از روسیه و ایران، بزرگترین منبع گازی جهان را دارد. قطر و ایران در میدان گازی مشترک در خلیج فارس به نام "پارس جنوبی" یا "میدان شمالی"، شریک هستند. این میدان، بزرگترین میدان گازی جهان است که در ایران به نام "پارس جنوبی" و در قطر به نام "میدان شمالی" شناخته می‌شود.

براساس نقشه‌ای که آناتولی منتشر کرده، خط لوله از قطر از راه زمینی تا ترکیه از خاک کشور‌های عربستان سعودی و سوریه می‌گذرد تا به ترکیه برسد. بعد از آن از به بلغارستان و اروپا می‌رسد.

این خط لوله از نزدیکی مرز عراق نیز عبور می‌کند و شاخه‌ای از آن نیز می‌تواند راهی شهر‌های عراق شود و نیاز نیروگاه‌ها و صنایع این کشور به گاز را نیز تامین کند.

گاز ایران به دلیل تحریم و افزایش مصرف داخلی، راهی برای صادرات به اروپا ندارد.

قطر در حال حاضر تقریبا تمام گاز تولیدی خود را به مایع (ال ان جی) تبدیل و به وسیله کشتی‌های ویژه، به سراسر جهان صادر می‌کند. به زبان دیگر، صادرات گاز قطر نه بر پایه خط لوله بلکه بر پایه تبدیل آن به مایع و انتقال به وسیله کشتی‌های ویژه به سراسر جهان است. این گاز مایع شده در بندر مقصد، به وسیله تاسیساتی، دوباره به گاز تبدیل می‌شود.

کشور‌های مختلف جهان در اروپا و امریکا در غرب تا کره جنوبی و ژاپن و چین و سنگاپور در شرق، مشتریان گاز مایع شده (ال ان جی) قطر هستند. قطر تنها یک خط لوله به سمت امارات دارد.

انتقال گاز از طریق مایع سازی و به وسیله کشتی به مراتب از انتقال آن با خط لوله، پرهزینه‌تر و دشوارتر است.

از ترکیه به کشور‌های اروپایی خط لوله انتقال گاز وجود دارد. این یکی از مسیر‌های انتقال گاز از جمهوری آذربایجان به اروپاست.

در صورت ساخت خط لوله قطر – ترکیه، این خط لوله می‌تواند نقش اساسی در تامین گاز و انرژی برای اروپا داشته باشد. همچنین جایگزینی برای گاز روسیه برای اروپا باشد.

به دنبال حمله روسیه به اوکراین، تنش در روابط مسکو و اروپا بالا گرفت و در نهایت، روس‌ها صادرات گاز به اروپا را قطع کردند. این موضوع باعث شده اروپایی‌ها به دنبال منابع پایدار و قابل اعتماد برای انرژی خود باشند.

این طرح خط لوله همچنین می‌تواند به سوریه نقش منطقه‌ای بدهد و دولت این کشور از محل دریافت ترانزیت، نیاز‌های خود به انرژی را تامین کند.

این نظر به صورت غیررسمی مطرح است که یکی از دلایل جلوگیری روسیه از سقوط حکومت بشار اسد، جلوگیری از ساخت این خط لوله و در نتیجه، جلوگیری از پیدا شدن رقیب برای گاز صادراتی روسیه به اروپاست.

در صورت ساخت این خط لوله، جایگاه قطر و ترکیه در انتقال و تامین انرژی جهان و منطقه تقویت می‌شود.

خط لوله جایگزین احتمالا می‌تواند از مسیر قطر – عربستان سعودی – کویت - عراق و ترکیه نیز باشد.

ترکیه هم اکنون یکی از واردکنندگان گاز روسیه است. این کشور قصد دارد در قالب قراردادی با روسیه، به فروشنده با اختیار گاز روسیه به دیگر مشتریان تبدیل شود.