فرار مالیاتی انگیزه استفاده از کارت های بازرگانی یکبار مصرف است/ اصلاح نظام بانکی از نان شب واجب تر است

علی طیب نیا وزیر اقتصاد و دارایی در نشست خبری در جمع خبرنگاران اظهارداشت: آرمان های انقلاب آن است که مساوات یکسان باشد بر همین اساس اگر فردی ثروت بیشتری دارد از او مالیات کمتری گرفته نشود باید از افراد کم توان مالیات کمتری گرفته شود.

وی تصریح کرد: ما عدالت را به معنای مساوات نمی دانیم، بلکه عدالت حکم می کند که افرادی که توانایی و خلاقیت بیشتری دارند، بهره بیشتری از ثمرات کار و تلاش خود بگیرند، اما در عین حال نابرابری و به ویژه نوع ناموجه آن، به هیچ عنوان در یک نظام جمهوری اسلامی قابل قبول نیست و همه تلاش دارند تا فاصله طبقاتی را به حداقل برسانیم، این یکی از آرمان های ما است که با پرداخت های نقدی و مالیات می توان به هدف آن دسترسی پیدا کرد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: از افرادی که توانمندی بیشتری دارند باید مالیات بیشتری گرفته شود و در عین حال، از افرادی که نیازمند هستند نیز باید حمایت شود تا فاصله طبقاتی به حداقل برسد. این در حالی است که اطلاعات از شیوه توزیع درآمد بین صدک های مختلف جمعیتی نشانگر این است که تنها دو صدک در اقتصاد ایران، درآمدی متفاوت و معنادار با سایر قشرها دارند، به این معنا که اگر جمعیت کشور به صد گروه تقسیم شوند، یکی از آن صدکها که کم درآمدترین در جامعه هستند، فاصله زیادی با صدک دوم و سوم و چهارم دارد، ولی مابقی فاصله معناداری ندارند.

طیب نیا با بیان اینکه باید امنیت درآمد را برای افراد تثبیت کرد، اما اگر فردی درآمد را از شیوه غیرمعمول به دست آورد و مقررات را دور زد، باید با او برخورد کرد. گفت: نسبت مستقیمی بین درآمد و فساد وجود ندارد، این در حالی است که این امکان وجود ندارد که افراد درآمد نامشروع به دست آورند و آیا در صدک های بالای درآمدی افرادی نیستند که به جامعه خدمت می کنند، نباید با این نکته اشتباه گرفت که میزان فساد را به میزان درآمد وصل کنیم، نه با قوانین انطباق دارد و نه بر مبنای اقتصاد مقاومتی است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: اگر انتظار داریم که سرمایه گذاران خارجی منابع را به اقتصاد ایران بیاورند، باید امنیت را برای سرمایه گذاران ایرانی فراهم کرد، در غیر این صورت شاهد خروج درآمد از کشور خواهیم بود. این درحالی است که علاقمندیم شرکتهای کوچک ایران و تولیدکنندگان، هر روز بزرگتر شوند اما این بزرگتر شدن از شیوه ها و روش های مشروع و منطبق بر قوانین باشد و حقوق قانونی را ادا کنند.

وی تصریح کرد: نباید با اقدامات خود زمینه فرار سرمایه گذاران را فراهم کرد، ضمن اینکه برای رشد اقتصادی ۸ درصدی باید پیش بینی ورود سرمایه های کافی به کشور داشته باشیم.

طیب نیا افزود: درآمد نفتی ما در سال ۹۵ در شرایطی که تحریم برداشته شده و به اوج صادرات رسیدیم، ۷۲ هزار میلیارد تومان بوده که سه برابر کل درآمد نفتی باید هزینه کنیم تا تجهیز یارانه ها را داشته باشیم. پس باید مالیات را سه برابر کرد تا دو برابر آن را به مردم یارانه بدهیم، اما اگر قرار باشد مالیات را سه برابر کنیم، اثر منفی بر روی معیشت و واحدهای تولیدی کشور خواهد داشت و همه را ورشکسته کرده و منجر به توسعه بیکاری در کشور می شود.

اصلاح نظام بانکی از نان شب واجب تر است

وزیر اقتصاد گفت: برنامه عملیاتی برای اصلاح نظام بانکی تهیه شده که محور آن افزایش سرمایاه بانکها و تادیه بدهی دولت به بانکها و ساماندهی آنها بود. این در حالی است که تلاش شده این برنامه اجرایی شود، سرمایه دولت در بانکهای دولتی که سال ۹۱ به ۱۱ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان رسیده بود، امروز به ۵۴ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان رسیده است. چراکه می دانیم هر یک ریالی که در سیستم بانکی افزایش سرمایه داده شود، ۱۲ برابر قدرت وام دهی بانکها را افزایش می دهد.

وی تصریح کرد: سال گذشته ۱۳ هزار میلیارد تومان از بدهی های دولت به سیستم بانکی را تسویه کردیم و امسال نیز در همین ایام، برنامه داریم حدود ده هزار میلیارد تومان از بدهی دولت را به سیستم بانکی تسویه کنیم، ضمن اینکه نسبت مطالبات غیرجاری که در ابتدای دولت ۱۴ درصد بود، امروز به ۱۰ درصد رسیده است و برخی از بانکها نیز موفق شده اند این نسبت را به هفت درصد هم برسانند.

وی افزود: اینکه در شرایط رکود بتوان نسبت مطالبات غیرجاری را کاهش داد، یک موفقیت قابل توجه است، به هرحال اصلاح نظام بانکی اولویت مهمی است که دولت دنبال می کند و از نان شب هم برای کشور واجب تر است.

طیب نیا گفت: ۲۵۰ بانک کارگزار در حال حاضر با ایران کار می کنند، در سال ۹۱ این تعداد ۴۰ بانک بوده است. البته یکی از این بانکها به تنهایی با بیش از ۱۰۰۰ بانک رابطه کارگزاری دارد. در خصوص بانکهای بزرگ اروپایی هنوز محدودیت هایی داریم که البته در حال کاهش است، در این میان بخشی از این مشکلات به بدعهدی امریکا برمی گردد که ما هم انتظاری غیر از این نداشتیم؛ اما او برخی از بانکها را می ترساند که مبادا مشکلی برای آنها بوجود بیاید.

وی افزود: بخش دوم هم به تحریم های غیرهسته ای برمی گردد، چراکه مذاکرات محدود به انرژی هسته ای بود و تحریم هایی هم که برداشته شد، مربوط به تحریم هایی بود که در دوران انرژی هسته ای وضع شد. البته مبارزه با پولشویی را هم نباید نادیده گرفت.

وزیر اقتصاد تصریح کرد: بانکهای دنیا استانداردهای پولشویی را در حال اجرا دارند، ما خودمان از قبل این کار را البته انجام داده بودیم و استانداردهای مبارزه با پولشویی را در کشور اجرا کرده بودیم و نرم افزارهای لازم را هم نصب کرده ایم، بنابراین سال گذشته نیز موفق شدیم در اجلاس FATF از لیست سیاه خارج شویم، اما طبیعی است که در بیانیه این سازمان گفته شده که بانکها در رفتار با ایران محتاط باشند.

وی ادامه داد: ایران در صف مقدم مبارزه با پولشویی است و در خط مقدم مبارزه با تامین مالی تروریسم است که امیدواریم در ژوئن سال جاری که مجدد این اجلاس برگزار می شود، به صورت کامل نام خود را از لیست سیاه خارج کرده و محدودیت ها را هم مرتفع کنیم.

افزایش یارانه نقدی تورم را افزایش می دهد

وی افزود: تجربه پرداخت یارانه نقدی به صورت گسترده و وسیع در گذشته ایران و سایر کشورهای دنیا این است که وقتی یارانه نقدی برای کوتاه مدت افزایش یابد، قدرت خرید مردم بالا رفته و معیشت بهبود می یابد، اما متعاقبا قیمتها افزایش یافته و تورم سنگین می شود، پس تورم مالیاتی است که قدرت خرید طبقات کم درآمد جامعه را کاهش می دهد، بنابراین دوباره مجبور به افزایش یارانه هستید، در حالیکه تورم باز هم افزایش خواهد یافت؛ پس کشور در دایره شومی خواهد افتاد که نتیجه آن رکود و بیکاری و کسادی در جامعه است؛ پس افزایش قیمت حامل های انرژی نیز راه حل مناسب نیست.

طیب نیا آخرین راهکار برای پرداخت یارانه نقدی افزایش یافته را دست اندازی به منابع بانک مرکزی دانست و گفت: در مرحله قبلی پرداخت یارانه، پایه پولی 50 هزار میلیارد تومان افزایش یافت، در حالیکه بی ثباتی و تورم افزایش یافته و نتیجه پیش بینی پذیر نبودن اقتصاد و شوک های جدید در قیمت ارز را به ارمغان آورد.

وی افزود: مردم باید بتوانند زندگی شرافتمندانه ای را با هشت ساعت کار مفید روزانه داشته باشند، با پرداخت صدقه به مردم نمی توان شرافت و عزت را برای مردم تامین کرد. جوانان حق دارند که از دولت شغل بخواهند، اما وظیفه دولت هم این است که همه برنامه های خود را متمرکز بر ایجاد شغل کند.

وی تصریح کرد: پرداخت یارانه و کارانه غول خفته تورم را مجدد بیدار می کند و کسادی را به جامعه کسب و کار هدیه می کند، انقلابی کسی است که تولید و صادرات می کند و زمینه ایجاد اشتغال را برای مردم فراهم می کند.

اصلاح نظام مالیاتی از اولویت های ما بود

طیب نیا در خصوص اصلاح نظام مالیاتی نیز گفت: اصلاح نظام مالیاتی اولویت اول وزارت اقتصاد بوده است و ما همواره باور داشتیم که این، مهمترین پروژه ای بوده که در کشور به اجرا درآمده است، آنچه که اقتصاد ایران را آسیب پذیر کرده و موجبات اثرگذاری تکانه های خارجی را به اقتصاد کشور فراهم می کند، وابستگی به درآمدهای نفتی است و یکی از جلوه های اصلی وابستگی، سهم بالای نفت در درآمدهای دولت است، بنابراین اگر می خواهیم اقتصاد را بیمه کنیم، باید وابستگی بودجه دولت را به نفت کاهش داده و سهم درآمدها از مالیات پاک را افزایش دهیم.

وی درخصوص استفاده ازکارتهای بازرگانی اجاره ای گفت: ایراد بزرگ کارتهای موقت بازرگانی، فرار مالیاتی است.

افزایش ضریب تاب آوری اقتصاد

میزان واردات در سال ۹۱ حدود ۶۰ میلیارد دلار بوده است که در سال ۹۵ هم ۴۳ میلیارد دلار بوده است، حدود ۱۷ میلیارد دلار واردات کاهش یافته است، ضمن اینکه عمده واردات نیز اکنون کالاهای واسطه ای و ماشین آلات است، به خصوص اینکه ارتباط مستقیمی بین واردات کالاهای واسطه ای با تولید وجود دارد، بنابراین آنچه که مهم است، ترکیب واردات بوده و نه میزان مطلق واردات، ضمن اینکه میزان مطلب واردات و میزان مطلق صادرات اهمیتی ندارد، بلکه تراز تجاری کشور مهم است.

وی افزود: دو سال متوالی است که تراز تجاری غیرنفتی کشور مثبت است و ما قادریم بدون اتکا به درآمدهای نفتی، نیازهای وارداتی کشور را تامین کنیم، پس سهم نفت از درآمدهای ارزی کشور کاهش یافته و ضریب تاب آوری کشور افزایش یافته است، ضمن اینکه با اصلاحات در حوزه تجارت خارجی، نتیجه این است که میزان قاچاق نیز کاهش یافته است. در حالیکه قاچاق ۲۵ میلیارد دلار بوده است که اکنون به ۱۲.۶ میلیارد دلار رسیده است.

وی تصریح کرد: البته باید روش محاسبه قاچاق را هم در نظر گرفت. بر این اساس مصرف کشور برآورد شده و برآورد کوله بری نیز ۳.۵ میلیارد دلار است.

طیب نیا دولتی بودن و نفتی بودن را دو بیماری اقتصاد ایران عنوان کرد و گفت: در برنامه های اقتصاد مقاومتی، اگر بخواهیم به رشد اقتصادی مستمر و پایدار برسیم، باید شرایط لازم را برای علاج این دو بیماری در نظر گرفت. باید شرایطی را فراهم کرد که بخش خصوصی توانمند داشته و محیط کسب و کار نیز اصلاح شود، نظام بانکی نیز در کنار این باید اصلاحاتی را به خود ببیند، اما برنامه های مرتبط با آن زمان بر است، بنابراین ادعا نمی کنیم که یک شبه همه مسائل را حل و فصل کنیم.

وی افزود: دانش اقتصاد و تجربه جهانی به ما می گوید که باید برنامه منطقی تدوین و در دوره منطقی اجرایی شود، بنابر این سیاستها در برنامه ششم نشسته است که از سوی مقام معظم رهبری سیاستهای کلی آن ارایه شده است، بنابراین همه ما مقید به این هستیم که به این برنامه عمل کرده و شرایط را برای دستیابی به رشد پیش بینی شده فراهم کنیم.

طیب نیا گفت: اصلاحات خوبی در گمرکات کشور اجرایی شده و در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی نیز از گمرک تقدیر شده است، شفاف سازی که در گمرک شده است سبب شد که حقوق ورودی را به ۱۸ هزار میلیارد تومان برسانیم، در حالیکه تا پیش از این هفت هزار میلیارد تومان برسانیم.

وی افزود: عددی که اکنون در رابطه با میزان بدهی های دولت عنوان می شود، از سوی همین سامانه استخراج شده است و سازمان حسابرسی نیز به میزان مستنداتی که ارایه شده است، رسیدگی شده است، در این میان چند بار از شهرداری تهران خواسته شده تا مطالبات خود از دولت را اعلام کند، اما تاکنون هیچ ادعایی را به صورت کتبی به همراه مستندات دریافت نکرده ایم، چندین بار به شهردار تهران نامه داده ام، ولی اعلامی صورت نگرفته است.

طیب نیا ادامه داد: در عین حال سازمان امور مالیاتی کشور تا به امروز از محل مالیات بر ارزش افزوده و عوارض به صورت مستقیم و نه از کانال خزانه، ۶۰ هزار میلیارد تومان پول به شهرداری های کشور پرداخته است که از این رقم، ۱۷ هزار میلیارد تومان به دولت قبل برمی گردد و ۴۳ هزار میلیارد تومان نیز در این دولت بوده است.

او گفت: تا به امروز برای شهرداری تهران نیز از سال ۸۸ تا انتهای ۹۱ در مجموع ۳۵۰۰ میلیارد تومان به این مجموعه پرداخت شده بود، در حالیکه در دولت یازدهم ۱۱۵۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده است که تنها سال ۹۵، رقمی معادل ۴ هزار میلیارد تومان به شهرداری تهران پرداخت شده است. هم اکنون شهرداری تهران ۶ هزار میلیارد تومان به بانکها بدهکار است و به موقع بازپرداخت وام ها را صورت نمی دهد، امروز شهرداری تهران یکی از بزرگترین بدهکاران به نظاما بانکی کشور است و عمدده این بدهی ها شکل غ یرجاری به خود گرفته و بانکها هم مجاز نیستند که به شهرداری تسهیلات بیشتری بدهند، اما هدف حمایت از شهروندان است.

وی افزود: شهرداری تهران امروز ۱۶۷۰ میلیارد تومان به سازمان امور مالیاتی بدهی دارد که عمدتا بدهی مالیات بر ارزش افزوده و مالیات تکلیفی است، در حالیکه پولی که به امانت در اختیار شهرداری تهران است که باید به حساب سازمان مالیاتی و دولت واریز می کرده، نکرده است چراکه خودش از مالیات معاف است.

لزوم سرمایه گذاری ۶۵میلیارد دلاری

طیب نیا گفت: باید سالانه ۶۵ میلیارد دلار منابع خارجی از سایر کشورها به ایران بیاید که این بر اساس مصوبات برنامه ششم توسعه است، بنابراین باید تعاملات خارجی کشور را هم مثبت و سازنده کرد؛ پس باید بتوانیم اعتماد سرمایه گذاران بخش خصوصی کشور را در داخل جذب کرده و در وهله بعد، اعتماد سرمایه گذاران خارجی را نیز تامین کرد. نظام بانکی نیز باید اصلاح شود تا منابع مالی لازم را برای این فرآیند تامین کند.

وی اظهار داشت: خصوصی سازی باید به شکل صحیح اصلاح شود و بخش خصوصی توانمند داشته باشیم، همچنین دستگاههای دولتی باید در خدمت بخش خصوصی بوده و هزینه مبادلاتی را برای بخش خصوصی کاهش دهند، ضمن اینکه صادرات نیز باید تشویق شده و قوانین در راستای حمایت از صادرات باید اصلاح شود؛ البته در کنار این صدور مجوزها نیز باید اصلاح شود.

طیب نیا معتقد است که اقتصاد ایران دولتی و نفتی است و باید با این بیماری مزمن مقابله کرد، پس دستیابی به رشد اقتصادی هشت درصدی امکان پذیر نیست، به همین منظور در ستاد اقتصاد مقاومتی، برنامه عملیاتی تدوین شده است و همه دستگاهها برای تمام برنامه های خود، اهداف کمی زمان بندی شده دارند که معلوم است که در افق زمانی تعیین شده باید به کجا برسند.البته امسال سالی است که باید رشد اقتصادی را فراگیر کرد تا رشد کیفی قابل قبولی داشته باشیم که آثار آن در زندگی مردم بنشیند.

کاهش ۲۰درصدی درآمد ملی

طیب نیا در بخش دیگری از صحبت های خود در پاسخ به سوالی مبنی بر تولید و اشتغال در سایه اقتصاد مقاومتی گفت: درآمد ملی در سال ۹۲ به میزان ۲۰ کاهش یافته بود؛ این در حالی است که اصابت کاهش درآمد ملی به طبقات کم درآمد جامعه خواهد بود، بنابراین مردم عادی از این ناحیه به شدت تحت فشار بودند، بنابراین اگر سیاستهای گذشته کشور در عرصه دیپلماسی خارجی ادامه می یافت، تحریم ها روز به روز بیشتر می شد و در نهایت، به تحریم نفت در برابر غذا می رسیدیم.

وی افزود: اولویت اصلی دولت یازدهم رشد اقتصادی بود و بر این اساس باید روی خلق درآمد بیشتر تمرکز می کردیم، اما این کار پیش نیازهایی داشت که باید در کوتاه مدت تضمین می شد که یکی از مهمترین آنها، ثبات در اقتصاد کلان بود، به این معنا که اگر بخواهیم سرمایه گذاری و تولید داشته باشیم، باید فعالان اقتصادی آینده فعالیت خود را به درستی پیش بینی کنند، درحالیکه در جامعه ای با تورم سنگین و نوسانات شدید ارز، امکان پیش بینی آینده نیست، پس تلاش شد که آرامش بر بازار ارز حاکم شود.

طیب نیا گفت: امروز تورم تک رقمی شده و از شدت خود فروکش کرده است، در حالیکه تا حدودی هم محیط کسب و کار بهبود بخشیده شده است بنابراین شرایط کوتاه مدت از طریق سیاستهای پولی و مالی مهیا شد، به همین دلیل رشد اقتصادی اگرچه مناسب بود، اما هنوز به سال ۹۰ نرسیده ایم و بنابراین امروز که تورم مهار شده و در حال حرکت به سمت حداکثر تولید می رسیم، اولویت ما دستیابی به مسیر رشد اقتصادی مستمر و پایدار است که در برنامه ششم توسعه نیز ابلاغ شده است.

وی افزود: باید سالانه ۹۵۰ هزار شغل جدید ایجاد شود، بنابراین باید رشد اقتصادی ۸ د رصدی را به عنوان یک الزام محقق کرد و در نهایت این میزان شغل نیز خلق شود، اما این موضوع هم پیش نیازهای خاص خود را دارد به این معنا که برای دسترسی به این رشد باید ۷۷۰ هزار میلیارد تومان سالانه سرمایه گذاری از سوی دولت و بخش خصوصی صورت گیرد.

وی ادامه داد: این رقم باید از محل منابع سیستم بانکی و بودجه عمومی دولت در طرح های عمرانی و صندوق توسعه ملی تامین شود، ضمن اینکه بازار سرمایه و منابع داخلی بنگاههای تولیدی کشور نیز باید به کمک بیایند، اما باید به سرمایه گذاران امنیت داد و موجبات فرار سرمایه را فراهم نکنیم، ضمن اینکه محیط کسب و کار نیز باید مساعد شود.

15