حسین راغفر، اقتصاددان:
تغییر کابینه با توجه به فساد گسترده تعادل سیاسی را به هم می‌زند/ بعضی نهادها در یک سال گذشته طرح کناره‌گیری دولت را دنبال کرده‌اند
یک اقتصاددان گفت: در مسئله ورود خودروهای قاچاق هیچ واکنشی از طرف دستگاه‌قضایی نمی‌بینیم، طبیعتا اینها آثار منفی در حوزه اقتصاد دارد.
شاید اعتراضات دی‌ماه گذشته را بتوانیم سرآغازی برای انتقاد به عملکرد اقتصادی دولت بدانیم؛ اعتراضاتی که آتشش در یکی دو ماه اخیر باز هم شعله کشیده و به خاطر همین بسیاری از چهره‌ها و نمایندگان مجلس از اصولگرا گرفته تا اصلاح‌طلب و اعتدالی دم از لزوم تغییرات گسترده در مجموعه اقتصادی دولت می‌زنند.
حسین راغفر استاد اقتصاد سیاسی دانشگاه الزهرا یکی از این چهره‌ها است البته با یک تفاوت؛ او گرچه با تغییر تیم اقتصادی کابینه موافق است اما تاکید دارد که این راه‌حل برون رفت از مشکلات نیست. او با تاکید بر اینکه طرح موضوع کناره‌گیری دولت نشان دهنده این است که عده‌ای از مدت‌ها قبل برای انجام آن برنامه‌ریزی می‌کرده‌اند، می‌گوید که باید نوع نگاه دولت و سیاست‌گذاری‌های کلان نسبت به شرایط کنونی تغییر کند.
با بروز مشکلات اقتصادی عده‌ای تاکید دارند که با تغییر تیم اقتصادی دولت مشکل حل میشود به نظر شما این تغییر و تحولات می‌تواند در بهبود وضعیت موثر باشد؟
قطعا تیم اقتصادی هم مسئله هست، اما صرفا با تغییر افراد مسئله حل نمی‌شود. به نظرم ابتدا باید نوع نگاه به اقتصاد تغییر کند و دوم اینکه همه مسئله متوجه دولت نیست؛ یعنی بازیگران دیگری هم هستند که آنها هم حداقل به اندازه دولت در شکل‌گیری وضیعت الان دخیل هستند. بعد هم برای اینکه بازار بتواند درست کار کند باید این وضعیت با همکاری همه این گروه‌های دخیل سامان یابد.
منظورتان از بازیگران چه کسانی است؟
به عنوان نمونه در همین مسئله ورود خودروهای قاچاق هیچ واکنشی از طرف دستگاه‌قضایی نمی‌بینیم، طبیعتا اینها آثار منفی در حوزه اقتصاد دارد. کسی در این مدت نام نبرده که این افراد چه کسانی هستند، اینها پیامدهای اقتصادی مهلکی دارد که عمده بازنده‌های آن مردم هستند.
رئیس‌جمهوری در روزهای اخیر از جلب اعتماد عمومی صحبت کرده‌اند، نمونه این اتفاقاتی که از آنها یاد کرده‌اید، چه تاثیری روی اعتماد مردم نسبت به دولت دارد؟
ببینید در این باره موضوع فقط این نیست که عده‌ای قاچاق کرده‌اند، خودروی لوکس وارد کردند و سودهای چند ده هزارمیلیارد تومانی به جیب زده‌اند. بلکه مهمترین چیزی که در این میان از بین می‌رود مسئله اعتماد عمومی مردم است و این اعتماد بزرگترین سرمایه نظام است و به همین سهولت غارت میشود و هیچ کسی نه مجلس و نه قوه‌قضاییه نگرانی از خود بروز نمی‌دهند.
بنابراین همه مسئله تنها متوجه دولت نیست؛ گویی اینکه دولت هم خود به تنهایی مشکلات بزرگی را برای خود درست کرده است. نوع‌نگاه، تیم اقتصادی و نوع درکی که از مسائل اقتصاد سیاسی داخلی و بین‌المللی دارد، همه دچار ایراد است.
پس با تغییر تیم اقتصادی موافق هستید اما این را اولین گام در راه کشف راه‌حلی برای چاره مشکلات می‌دانید؟
بله، نباید با تغییر تیم اقتصادی دولت تنها بهانه‌ای برای فرار از مسئولیت‌های عمومی حکومت به وجود بیاید؛ یعنی نباید عده‌ای را قربانی کنیم تا عملا صورت مسئله را پاک کرده باشیم، در این صورت است که این اتفاق می‌تواند موثر باشد. به هر حال مشکلات کماکان ادامه دارد و دولت و حاکمیت باید خود را با واقعیت‌های تلخ موجود روبرو کنند، در غیر این صورت توان پاسخگویی به مشکلاتی که هر روز بزرگتر میشود را نخواهند داشت. همان‌طور که قبلا هم گفتم بزرگترین سرمایه دولت و هر حکومتی، اعتماد مردم است که با این روش‌ها و شیوه کار آسیب می‌خورد.
در همین چند روز اخیر ورود این خودروهای قاچاق تخریب اقتصاد ملی و همسویی با سیاست‌های اسراییل آمریکا است. همچنین وزیر ارتباطات اعلام کرده که برای واردات گوشی همراه دلار با نرخ دولتی پرداخت شده اما آنچه در بازار شاهدش هستیم، چیزی غیر از این را نشان می‌دهد.
دستگاه قضایی و مجلس کجا هستند و اصلا این مبالغ چرا پرداخت شد‌ه‌اند و می‌شوند آیا باید از منابع عمومی برای این گروه‌ها پرداخت شود. در این سال‌ها میلیاردها دلار از منابع عمومی برای این مصارف پرداخت شده، چرا؟ چون تمام کسانی که در سیستم دولتی و حکومتی ما هستند خودشان منتفع از این اتفاقات هستند. با شرایطی که در حال حاضر وجود دارد مردم روز به روز وضعشان خراب‌تر و فقیرتر می‌شوند.
باید این را بدانیم که مردم با نرخ‌های تورم دورغین که نهادهای رسمی اعلام می‌کنند، زندگی خود را پیش نمی‌برند بلکه مردم با واقعیت‌های سفره خود زندگی می‌کنند. بنابراین آنچه هر روز از بین رفته اعتماد مردم به مسئولان کشور است و این بدین معنی است که بزرگترین سرمایه کشور در این سال‌ها غارت شده است، کسی هم به این مسئله وقعی نگذاشته است.
گروه‌های مخالف دولت راه‌حل برون رفت از مشکلات حال حاضر را استعفای رییس‌جمهوری و کناره‌گیری دولت می‌دانند، به نظر شما روی کار آمدن دولت جدید می‌تواند وضعیت را بهبود دهد؟
با توجه فساد گسترده‌ای که وجود دارد تغییر کابینه به معنای کلی در شرایط کنونی فقط زمینه را برای افزوده شدن یک سلسله عدم تعادل‌ها سیاسی به عدم‌تعادل‌های اقتصادیی که وجود دارد، فراهم می‌کند. ضمن اینکه بیان این موضوع از طرف برخی گروه‌ها به این معناست که حداقل در یک سال گذشته تلاش‌هایی از سوی برخی نهادها برای تغییر زودهنگام دولت انجام شده است.
واقعیت این است که اگر یک حزب متشکل، ملی و با برنامه وجود داشت، می‌گفتیم این تغییر دولت با توجه به آن برنامه روشن و شفافی که وجود دارد، می‌تواند منجر به بهبود وضعیت شود اما متاسفانه به این شکل نیست. با کمال تاسف بیشتر به نظر می‌رسد تلاش‌هایی که صورت می‌گیرد و مسائلی که مطرح میشود، بیشتر جنبه داخلی دارد و مبارزه‌طلبی سیاسی برای کسب قدرت است و دوم از جهات بین‌المللی و خارجی هم هدف تزریق بی‌ثباتی‌های سیاسی در کشور است.
گفته میشود دولت تصمیم به انجام این تغییرات گرفته و به احتمال زیاد تغییر رئیس بانک مرکزی اولین جابه‌جایی در دولت خواهد بود. در صورت انجام این تغییر را چقدر موثر می‌دانید؟
باز هم تاکید می‌کنم که قطعا تعویض افرادی که در درون دولت هستند یا همان تیم اقتصادی به معنای حل مسئله نیست. بلکه باید به ابعاد دیگری هم توجه داشت و آن این است که همه اینها در یک بستر اقتصاد سیاسی و یک بستر وسیع‌تر و گسترده‌تری معنا دارد و علی‌الاصول باید به این زمینه هم توجه کرد. بدون تغییر این زمینه‌ها و تغییر در نگرش، صرفا تغییر افراد نمی‌تواند راه‌حل باشد.
به هر حال مسلم این است که اگر نوع نگاه به سیاست‌های اقتصادی و نوع نگاه به اقتصاد متحول نشود، تغییر رییس بانک مرکزی و اینکه فرد جدیدی بیاید که او هم هیچ نگاه و راه‌حلی ندارد، مسئله حل نمی‌شود. باید با تغییر جهت‌گیری‌ها، تغییر سیاست‌ها را شاهد باشیم که به نظر می‌آید در حال حاضر هیچ یک از آنها وجود ندارد.
منبع: اقتصاد آنلاین
35
