پیامبر خدا به دختر و دامادش چه سفارشی کرد؟
خواستگاری حضرت علی (ع) با حضرت زهرا (س) تا مراسم ازدواج این دو بزرگوار، حاوی اتفاقات جالبی است که میتواند الگوی مناسبی برای همه انسانها به ویژه زوجهای جوان باشد.
نخستین روز از ماه ذیالحجه سالروز ازدواج دو معصومی است که پدر و مادر امت شیعیان هستند. پدر و مادری که از پیوندشان بهترین بندگان خدا متولد شدند و در راه اسلام حرکت کردند. ماجرای ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) حاوی اتفاقاتی است که هم جالب است و هم پند آموز.
ملکوتیان رقصیدند و به رسول خدا (ص) تبریک گفتند
حجتالاسلام و المسلمین مرتضی ادیب یزدی کارشناس مذهبی و پژوهشگر دینی، در خصوص این پیوند مبارک و اتفاقاتی که افتاده گفت: از مبارکترین، برجستهترین، الهیترین و ملکوتیترین وقایع صدر اسلام ازدواج بسیار پر معنا و و پر برکت دو عنصر عصمت مدار است. دو عنصری که یکی مولای متقیان امیر مومنان علی بن ابیطالب (ع) و دیگری ناموس کردگار یگانه روزگار، دختر شایسته و عظیمالشأن نورانی رسول مکرم اسلام (ص) حضرت صدیقه طاهره (س) است. این ازدواج از شکوهمندترین وقایع عالم هستی است. وجهه ملکوتی این ازدواج، آنقدر قوی است که در آسمان ها، ملکوتیان به رقص آمدند و همگان به پیشگاه حضرت حق و رسول خدا (ص) این ازدواج نورانی را تبریک گفتند.
نهایت اخلاص در تمامی مراتب این ازدواج
این کارشناس مذهبی ادامه داد: نهایت اخلاص در مراتب این ازدواج مورد نظر عروس و داماد بود؛ چرا که پیوند میان امیر مومنان (ع) رهبر برگزیده حضرت حق بعد از رسول خدا (ص) و تربیت شده دامان ایشان و دختر عظیم الشأن حضرت محمد (ص) مظهر نجابت، پاکی و طهارت برجستهترین مادر عالم هستی است. حضرت فاطمه (س) کسی است که خدایش وی را کوثر لقب عطا فرموده است. وقایعی در این ازدواج مبارک اتفاق افتاد که نشاندهنده شدت اخلاص و به اصطلاح وجهه ملکوتی این ازدواج بود. زمانی که امیر مومنان (ع) میخواستند برای خواستگاری به خانه پیامبر اکرم (ص) بیایند، یک یا دو بار تا جلو در آمدند، اما حیا مانع ورود ایشان به خانه حضرت رسول (ص) میشد. پیامبر اکرم (ص) وقتی متوجه این اتفاق شدند، حضرت علی (ع) را صدا کردند و گفتند علی جان با من سخنی دارید؟ حضرت علی (ع) چهرهشان برافروخته و از شدت حیا صورتشان قرمز شد. در این هنگام جبرئیل خدمت پیامبر اکرم (ص) آمد و گفت علی (ع) خواستگار دختر شما هستند. پیامبر اکرم (ص) فرمودند، علی جان! فاطمه را خواستگاری میکنید؟ حضرت علی با سکوتشان رضایت خود را اعلام کردند. سپس رسول خدا (ص) فرمودند، علی جان به من اجازه بده که با دخترم در این زمینه مشورت کنم و نظر او را جویا شوم.
زیر لفظی جالب حضرت زهرا (س) برای پذیرش ازدواج
حجتالاسلام و المسلمین ادیب یزدی در ادامه بیان کرد: پیامبر اکرم (ص) با صدیقه طاهره (س) صحبت کردند، حضرت زهرا (س) نیز در واکنش به این خواستگاری سکوت کردند؛ سر مبارکشان را پایین انداختند و خجالت میکشیدند که جواب پیامبر را بدهند. آنقدر این حیا مداری طول کشید که مجدد جبرئیل محضر رسول خدا (ص) آمد و عرض کرد، حق شما را سلام میرساند و به حضرت زهرا نیز سلام میرساند و میفرمایند خواستگاری علی (ع) را بپذیرید و اجازه ندهید این جوان غیور و بزرگوار، دست خالی از این خانه برگردد.
چون حضرت زهرا (س) به جهت شدت حیا موافقتشان را دیر اعلام کردند، خداوند به پیامبر اکرم (ص) دوباره پیغام دادند که ما آبهای عالم را در قبال پذیرش این ازدواج برای فاطمه الزهرا (س) هدیه قرار دادیم. این آب به اصطلاح همان زیر لفظی است؛ یعنی هدیهای که به عروس داده میشود که بله را بگوید. در برخی از روایات آمده است که حقتعالی آبهای پنج رود بزرگ زمین یعنی دجله، فرات، سیحون، جیحون و رود نیل را به فاطمه زهرا (س) هدیه کردند.
آبهای عالم هدیه به حضرت زهرا (س) بود نه مهریه
این پژوهشگر دینی در ادامه جزئیات بیشتر از این وصلت آسمانی بیان کرد و گفت: این که میشنویم آبهای عالم مهریه حضرت زهرا (س)است، درست نیست. در ادامه مهریهای تعیین شد و حضرت امیرالمومنین (ع) زره خود را به جناب سلمان فارسی دادند که ایشان زره را در بازار بفروشد و در قبال پولش مخارج ازدواج این دو بزرگوار فراهم شود. ازدواجی که بسیار بسیار ساده بود. برای روز عروسی، پیامبر اکرم (ص) به امیرالمومنین (ع) فرمودند، به مسجد بروند و یکسری اشخاص را به مراسم ازدواج دعوت کنند. حضرت امیر (ع) به مسجد آمدند، خجالت کشیدند همان عدهای که پیامبر (ص) فرمودند را دعوت کنند. به همین دلیل با صدای بلند همه اهل مسجد را برای این مراسم عروسی دعوت کردند. جمعیت زیادی به مراسم آمدند. پیامبر (ص) به امام علی (ع) گفتند، من گفتم اشخاص خاص را بگو که امیر المومنین میگوید نتوانستم این کار را بکنم.
معجزه در مراسم ازدواج امام علی (ع) و حضرت زهرا (س)
وی ادامه داد: یکی از معجزات مراسم ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) این بود که با وجود کم بودن غذا تمام جمعیت حاضر سیر شدند و باز هم غذا اضافه آمد. این معجزه هم به برکات دست آقا رسول خدا (ص) بود.
چند نکته مهم در این ازدواج نورانی وجود داشت.
نکته اول مشورت با دختر برای ازدواج است.
نکته دومن نهایت کم خرج بودن این عروسی است.
نکته سوم بی توقع بودن عروس خانم است و اینکه داماد را به سختی نینداخت.
نکته چهارم این است که در شب زفاف پیامبر اکرم (ص) دست امیر مومنان (ع) و دست حضرت زهرا (س) را به یکدیگر فشرد و هر دو را نصیحت کرد.
نصیحتهای پیامبر اکرم (ص) در شب زفاف بسیار بسیار جالب بود.
نصیحتهای ماندگارِ پیامبر (ص) به تمام زن و شوهرهای عالم
حجت الاسلام و المسلمین ادیب یزدی درباره نصیحتهای حضرت محمد (ص) به امام علی (ع) و حضرت فاطمه (س) بیان کرد: ایشان اول به امیرالمومنین (ع) نصیحت کردند که علی جان! فاطمه پاره تن من است و من او را به رسم امانت به تو میسپارم. مراقب باش در خانه تو دلش نگیرد؛ در کار خانه به او کمک کن؛ در بچه داری به او کمک کن؛ زندگی را برایش شیرین کن و احتیاجات او را تهیه کن که همسرت در زندگی با تو اذیت نشود. سپس رویشان را به حضرت زهرا (س) کردند و گفتند، فاطمه جان! علی جوان فقیری است، اما روی کره زمین جوانی به شرافت و اعتلای او نه در میان گذشتگان و نه در میان آیندگان وجود ندارد. من تو را به ازدواج برجستهترین مرد عالم درآوردم. اسرار شوهرت را فاش نکن؛ از او هرگز چیزی که در توانش نیست، نخواه و او را خجالت نده؛ باید زندگی همسرت مملو از شیرینی باشد. از راه که میرسد، خستگی او را در بیاور؛ همیشه در مقابلش تسلیم باش؛ آنچه او میخواهد، فراهم کن به گونهای که احساس کند در خانه راحتتر از هر جای عالم است.
آیاتی شگفت در ادامه ازدواج آسمانی
این سخنران در پایان به آیاتی از کلام الله مجید که به این ازدواج نورانی پرداخته است، اشاره کرد و گفت: پس از نصیحتهای رسول خدا (ص) آیاتی از قرآن کریم نازل شد. در سوره الرحمن آمده است مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیَانِ دو دریا را [به گونه اى]روان کرد [که]با هم برخورد کنند بَیْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَا یَبْغِیَانِ میان آن دو حد فاصلى است که به هم تجاوز نمىکنند. فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکریدیَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْجَانُ از هر دو [دریا]مروارید و مرجان برآید فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید. مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یعنی حضرت فاطمه (س) و امیر المومنین (ع).بَیْنَهُمَا بَرْزَخٌ یعنی آقا رسول خدا (ص) که بین حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) ایستاد و این دو را به هم متصل کرد.
در تفسیر نور الثقلین وتفسیر علی بن ابراهیم قمی آمده که این آیات قرآن پنج تن آل عبا را مد نظر دارد. سپس خداوند میفرماید فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ؛ منظور از رَبِّکُمَا و ضمیر «کُما» که برای دو نفر است سفارش به امیر المومنین (ع) و حضرت زهرا (س) است. در واقع خدای متعال به این دو بزرگوار خطاب میکند که چیزی برای شما کم نگذاشتم. آنچه داشتم در اختیار شما گذاشتم؛ چراکه حضرت امیر (ع) و حضرت زهرا (س) برجستهترین زوج عالم هستی هستند و خداوند تمامی نعمت هایشان را به پای آنها ریخت. هیچ مرتبهای در عالم نیست، مگر اینکه این دو بزرگوار آنها را طی کردند.
24
ناسپاسی در مقابل الطاف پیوسته ی الهی بی مجازات نخواهد ماند --- احساس به ضرورت سپاس از نیکو کاری و از نکو کار و سر زنش ناسپاسی و تنفر از آن در فطرت و سرشت بشر نهادینه شده است و به همین دلیل بشر با توان و ظرفیت ناچیزی که در اقدام به نکو کاری دارد اگر نکو کاری او در هر حجم و اندازه ای که باشد بازده مناسب بیابد خوشحال و تشویق می شود این نکو کاری را ادامه دهد و آن را بنفع هم نوع در حد توان خود و نیاز هم نوع بیافزاید. اگر نکو کاری بشر باقصد و آگاهی با ناسپاسی و پشت پا یا بی تفاوتی رو به رو شود ناخواسته تنفر وجود او را علیه ناسپاس یا ناسپاسان فرا می گیرد و متناسب با ظرفیت تحمل و بردباری و انعطاف پذیری و قدرت درک خویش بازتابهای کوتاه مدت و دراز مدت که بیشتر منفی یا مخرب اند در رفتار و گفتار و پندار او علیه ناسپاسان و دیگران رخ می دهند. بزرگ ترین ناکامی و پیامدهای شوم زیان بار این ناکامی در زمینه ی سپاس گذاری برای اکثریت بشر در این زمینه در سطح کلان در این است که این اکثریت علی رغم برخورداری لحظه به لحظه از نعمتهای کلان الهی در وجود و محیط خود ، این نعمتها را غالبا هیچ و بی صاحب می پندارد و نادیده می گیرد و ولی نعمت و خواستهای ناچیز او را در مقابل این نعمتها فراموش می کند و حق سپاس گذاری از ولی نعمت را در اطاعت از خواسته های مثبت و سازنده ی او انجام نمی دهد و با ناسپاسی سرکشی و انکار و پیروی از هوا و هوس را جایگزین حق ولی نعمت می کند. این گونه ناسپاسان حق کش اگر بر نا سپاسی و حق کشی اصرار ورزند و از ناسپاسی و حق کشی پشیمان نشوند خشم خداوند را بر می انگیزند و بنا به حکم خداوند در قرآن اگر به مشکلات و بیماریها و سایر مصیبتهای دنیا دچار شوند خداوند آنان را از توجه و لطف خود محروم خواهد ساخت و بی تردید هر بلایی که به سر آنان می آید بعنوان دست آورد ناسپاسی آنان علیه آنان به ثبت می رسد و طبیعتا سرشت آنان به این بلا اذعان خواهد کرد و به پذیرش بلا ناگزیر تسلیم خواهد شد. همه ی انواع الطاف همیشگی الهی در حق بشر بقصد نهادینه ساختن نکوکاری در وجود بشر و زدودن ناهنجاریها و زشتیها و ناخالصیها از این وجود از جانب خداوند سازمان یافته اند. ادامه این الطاف به سپاس گذاری و انعکاس پیوسته ی این الطاف در زندگی بشر از راه تنظیم تعامل با خداوند و با خویشتن خویش و تعامل با دیگران و دیگرها در این زندگی مشروط گردیده است. کم رنگ یا نابود شدن سپاس گذاری از الطاف الهی و انعکاس نیافتن این الطاف در زندگی تعاملی بشر ، این زندگی را پیوسته به مشکلات و مصیبتها دچار می سازد و آرامش وسعادت را از دنیای بشر و از زندگی فردی و اجتماعی او می رباید.
ادعای دین شناسی بازیچه نیست --- دین شناس اگر نتواند حد اقل خود را عالمانه متقاعد سازد که رفتارها و گفتارها و پندارهای او بنام دین و مذهب مطابق با احکام و اعتقادات محکم و مفصل قرآن اند شایستگی داشتن اعتبار و حیثیت دین شناس را از دست می دهد و ادامه ی ادعای دین شناسی در دنیا و آخرت وبال گردن او خواهد بود و با بقای این حالت نزد دین شناس او در قیامت ناگزیر وادار خواهد شد همه ی پیامدهای شوم و ابدی ادعای ناروای دین شناسی را تحمل کند.