مروری بر تاریخچه اکتشاف طلای سیاه در ایران؛ چگونه نفت در ایران کشف شد؟
نخستین تحرکات اکتشاف نفت در منطقه خاورمیانه از پهنه خوزستان آغاز شد و حاصل کاوش‌های سنتی به کشف نفت در چاه نمره یک مسجدسلیمان انجامید.
روز چهارشنبه ۱۶ ماه مه ۱۹۰۸ (برابر با ۲۶ اردیبهشت ماه ۱۲۸۷ خورشیدی) بوی تند گاز از محل حفاری چاه شماره یک مسجدسلیمان استنشاق شد.
اکنون صنعت نفت ایران پس از گذشت بیش از یکصد سال از نخستین تولید نفت دارای ذخایر عظیم نفت و گاز شامل بیش از ۱۳۸ میلیارد بشکه نفت خام قابل استحصال و بیش از ۲۷ تریلیون مترمکعب گاز خام و همچنین ۲۴ میلیون تن ظرفیت قابل تولید در پتروشیمی و ظرفیت پالایش بیش از ۱.۷ میلیون بشکه در روز نفت خام است و تولید نفت خام از ۵۰۰ بشکه در روز از میدان نفتی مسجد سلیمان به بیش از ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است.
قباد ناصری مدیر عامل شرکت بهره برداری نفت و گاز مسجدسلیمان در گفت‌وگویی در خصوص تاریخچه اکتشاف نفت در کشورمان گفت: روز ۵ خرداد ۱۲۸۷ برای اولین بار در ایران، در مسجد سلیمان، نفت کشف شد. این کشف در پی واگذاری امتیاز استخراج و بهره‌برداری از نفت به ویلیام ناکس دارسی انگلیسی انجام شد.
او ادامه داد: شرکت تحت فرمان «ویلیام دارسی» پس از ۵ سال جستجو از چاهی در مسجد سلیمان از شهر‌های استان خوزستان، نفت کشف کرد. هفت سال پیش از این یعنی در روز ۷ خرداد ۱۲۸۰ برای نخستین بار امتیاز استخراج، بهره‌برداری و لوله‌کشی نفت و قیر در سراسر ایران به غیر از ۵ استان آذربایجان، گیلان، مازندران، گرگان و خراسان به مدت ۶۰ سال به ویلیام نکس دارسی انگلیسی واگذار شد.
مدیر عامل شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مسجدسلیمان اضافه کرد: مسجدسلیمان، صاحب نخستین چاه نفت خاورمیانه شده بود. هر چند چاه شماره یک مسجدسلیمان، نخستین چاه حفر‌شده در ایران نبود، اما اولین چاه موفق به شمار می‌رفت و تولید از آن به میزان ۳۶ هزار لیتر در روز انجام می‌شد. این چاه، بعد‌ها به نمره یک معروف شد. این نام، بر روی محله‌ای در مسجدسلیمان که چاه در آن قرار دارد نیز نهاده شده است.
ناصری گفت: با فوران نفت از چاه شماره یک، فرصتی به وجود آمد تا مردم منطقه بتوانند صنعت نفت را به صورت مدرن و با مقیاس گسترده تجربه کنند. در عصر جدید نفت در خوزستان، این امکان فراهم شد تا افراد در تماس با دستاورد‌های دنیای مدرن، توسعه و پیشرفت شهرشان را رقم بزنند و به محک استعداد و توانایی خود بپردازند.
او اظهار کرد: خوشبختانه تولید از مخازن تحت راهبری شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در شرایط ایده آلی به سر می‌برد و با اجرایی شدن طرح توسعه میادین، در آینده شاهد دستاورد‌های بزرگتری در این حوزه خواهیم بود.
ناصری تصریح کرد: در بخش استحصال نفت از چاه‌های توسعه‌ای، ترمیمی و تعمیری، به ترتیب ۲۱۰، ۲۵۰ و ۱۰۰ درصد برنامه از پیش تعیین شده را محقق ساخته‌ایم که موجب شد برآیند تولید ۵+ را تجربه کنیم.
مدیر عامل شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مسجدسلیمان افزود: همچنین با دستور بیژن زنگنه وزیر نفت راه‌اندازی موزه‌ها و حفظ میراث قابل عرضه صنعت نفت در مسجدسلیمان کلید خورد و در حال حاضر بازدیدکنندگان، توریست‌هایی از کشور‌های مختلف و دانشجویان برای بازدید به این منطقه می‌آیند.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
38
