مفتضح‌ ترین طرح در حوزه آب، انتقال از سرشاخه‌های کارون و دز است

مهدی قمشی درباره مشکل آب خوزستان اظهار داشت: خوزستان در حوضه‌های آبریز پایین‌دست‌ترین استان است، حوضه کرخه از استان کردستان آغاز و با عبور از همدان، ایلام، کرمانشاه و لرستان در نهایت به هورالعظیم می‌رسد، از کرخه انتقال بین‌حوضه‌ای آب نداریم اما درون حوضه استان‌های زیادی واقع شده‌اند، بنابراین این استان خود به خود از ترسالی و خشکسالی بیشترین تاثیر را می‌پذیرد، همانگونه که در ترسالی سال 98 بیشترین مشکل به خوزستان منتقل شد و اکنون هم به خاطر خشکسالی با بیشترین لطمه مواجه است.

کسی از حقوق پایین‌دست دفاع نمی‌کند

وی با بیان اینکه مشکل خوزستان می‌توانست با مدیریت درست منابع آب حل شود، افزود: مشکل این است که در کشور مدیریت درستی بر منابع آب نداریم، یعنی در سیستم رودهای کشور هر استانی که بالادست است می‌تواند سهم خود را بردارد و کسی از حقوق پایین‌دست دفاع نمی‌کند، اکنون عدم مدیریت صحیح در جنبه‌های دیگر از جمله انتقال بین حوضه‌ای آب هم بروز کرده و متاسفانه سال‌ها است که به آن دامن زده می‌شود و همچنان در دستور کار وزارت نیرو قرار دارد.

انتقال آب؛ چالش جدی استان‌های مبدأ

استاد دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح کرد: علیرغم اینکه همه انتقال آب را بیهوده و خلاف منافع ملی می‌دانند، پروژه‌ها همچنان به جد دنبال می‌شود و توجهی به نظرات دانشگاهیان و کارشناسان خبره نمی‌شود و این قضیه چالش اجتماعی و درگیری ذهنی و روانی برای مردم مبدا انتقال آب ایجاد کرده است.

ورودی آب به خوزستان نصف شد

وی گفت: در گذشته سالانه به طور متوسط 5.2 میلیارد متر مکعب آب وارد خوزستان می‌شده اما در 15 سال گذشته این میزان به 2.5 کاهش یافته است این رقم به دلیل این است که علاوه بر خشکسالی، مصرف آب بالا رفته و به استان‌هایی که در حوضه قرار دارند سهم بیشتری داده شده بنابراین سهم کمتری به خوزستان رسیده و فشار خشکسالی و کمبود آب استان را دچار آسیب کرده است.

هیجانات، مدیریت غیرصحیح، رهاسازی اشتباه و خشکسالی مفرط

قمشی یادآور شد: این هیجانات ناشی از مدیریت غیرصحیح آب در حوضه کرخه است، در حوضه کارون و دز هم همین مشکلات وجود دارد اما هنوز به نقطه بحرانی و هیجانی نرسیده و چه بسا در مرداد و شهریور این اتفاق بیفتد، در سیلاب سال 98 می‌توانستیم حجم زیادی آب را در سد کرخه ذخیره و بدرستی مدیریت کنیم، اما از ابتدای سال 99 حدود 4.2 میلیارد متر مکعب آب پشت سد وجود داشت که 4 میلیارد متر مکعب آن تا آبان‌ماه 99 رهاسازی شد که بیش از نیاز آبی حوضه بوده و به خاطر پیش‌بینی‌های اشتباه اقلیمی بوده که در نتیجه این رهاسازی اشتباه با خشکسالی مفرط مواجه شدیم.

وی بیان داشت: زمانی که سدها باید آبگیری را به میزان نرمال برسانند(بهمن، اسفند، فروردین و اردیبهشت) در بارندگی نزدیک به صفر بوده و این مشکلات را تابستان ایجاد و به نیازهای اصلی مردم سرایت کرده است.

1.2 میلیارد متر مکعب آب به خارج از حوضه می‌رود

این کارشناس حوزه آب در ادامه درباره موضوع انتقال و تاثیراتی که بر معضلات آبی خوزستان گذاشته، گفت: در حوضه کرخه انتقال بین حوضه‌ای نداریم اما مدیریت منابع آب درون حوضه دارای اشکال دارد یعنی بخوبی تقسیم آب صورت نگرفته اما در حوزه کارون و دز مشکل داریم، سال‌ها است که 1.2 میلیارد متر مکعب انتقال از حوزه کارون بزرگ (کارون و دز) به خارج از حوضه و زاینده‌رود و قم‌رود را داریم. سرچشمه کارون و دز از کوهرنگ و چشمه‌لنگان است، در بالادست هستند سهم خود را برمی‌دارند و خشکسالی را به پایین‌دست منتقل می‌کنند و متاسفانه این نهضت انتقال آب ادامه دارد و همواره به این طرح‌ها دامن زده می‌شود، این در حالی است که از نظر کارشناسی و علمی هم کاملا واضح و مبرهن است که کار اشتباه است و صرفا با دید منافع منطقه‌ای اجرا می‌شوند.

انتقال آب از کارون و دز؛ افتضاح‌ترین طرح

به گفته وی؛ مفتضح‌ترین طرح در حوزه آب، انتقال از سرشاخه‌های کارون و دز است که از نظر موازین بین‌المللی و یونسکو نیز قابل توجیه نیست.

لزوم رهاسازی 500 میلیون متر مکعب از حجم مرده سد سیمره

قمشی در ادامه با اشاره به راه‌حل‌ها اظهار داشت: تنها راه حل برای حوضه کرخه این است که 500 میلیون متر مکعب از 1.3 میلیارد متر مکعب از حجم مرده آب سد سیمره را که استفاده نمی‌شود، از دریچه عمقی رهاسازی کنند، تا حجم مفیدی در سد ایجاد کرده و در ماه‌های آینده بتوانند آب ذخیره کنند، این روال را تا آذر ماه ادامه دهند، به این ترتیب هورالعظیم هم آبرسانی می‌شود، راه دیگر جلوگیری از کشت شلتوک است که وزارت نیرو، استانداری و وزارت جهاد کشاورزی باید نسبت به انجام آن اقدام کنند تا آب باقیمانده کفاف نیاز حیاتی حوزه را بدهد.

25