جزییات روابط اقتصادی ایران و سوریه/ سهم ایران از تجارت خارجی سوریه چقدر است؟ آیا در تجارت با سوریه، ایران از ترکیه عقب افتاده است؟

در روزهای اخیر جدولی در فضای مجازی منتشر شد مبنی بر اینکه ترکیه در هفت سال اخیر 14 میلیارد دلار به سوریه صادرات داشته و در این مدت سهم جمهوری اسلامی ایران تنها یک میلیارد دلار صادرات به سوریه بوده و به این ترتیب سهم ایران از تجارت خارجی سوریه کمتر از سه درصد است.

این ادعا را از رئیس ستاد روابط اقتصادی ایران با عراق و سوریه پیگیری کردیم تا صحت و سقم اعداد آن را جویا شویم.

حسن دانایی فر در این خصوص گفت: این موضوع اقتصادی است و هرکس هم فکر ایران است باید این نگرانی را داشته باشد اما با این موضوع اقتصادی بعضی ها دوست دارند سیاسی برخورد کنند. هر چند وقت یک بار این مطلب دست به دست می شود. عدد و رقم هایی که در رابطه با دیگران می دهند اعتبار ندارد. مثلا اعلام می کنند که سهم ترکیه از واردات به سوریه این قدر بوده ولی این سؤال مطرح است که وقتی در داخل سوریه قانون تصویب کرده اند که ورود قانونی هر نوع کالایی از مرز ترکیه و یا کالای ترکیه ممنوع است، چگونه این عدد و رقم ها احصاء می شود؟!

از نظر دولت فعلی سوریه ورود کالا از ترکیه ممنوع است

وی با بیان اینکه مرزهای رسمی ملاک قضاوت است، افزود: اما در رابطه با مرزهای غیررسمی هرکس هر حرفی می تواند بزند و کسی هم حتی نمی تواند آن را رد کند. یعنی اگر همین الآن کسی بگوید ترکیه 10 میلیارد دلار کالا به سوریه فرستاده است، من به عنوان یک آدم مطلع نمی توانم آن را رد کنم ولی تأیید هم نمی کنم. چون از طریق مجاری رسمی ورود کالا از ترکیه به سوریه ممنوع است. لذا اگر بخواهیم مقایسه ای بحث کنیم، اصل آن عددها مورد اعتبار نیستند که بعد بخواهیم مقایسه کنیم که چرا ما اینقدر هستیم و آنها آنقدر هستند.

دانایی فر با تأکید بر اینکه اساس این خبر بر مبنای مقایسه ای است که هیچ اعتبار علمی ندارد، تصریح کرد: از نظر دولت فعلی سوریه ورود کالا از ترکیه ممنوع است. نکته دوم اینکه عددهایی اعلام می شود که چهار برابر عدد وارداتی است که به سوریه صورت می گیرد. منظور من عددهای واردات رسمی است که به صورت رسمی از مرزها و گمرکات سوریه وارد می شود. در دو سال گذشته وضع واردات سوریه خیلی ضعیف شده؛ به خصوص بعد از تحریم هایی که تحت عنوان برنامه قیصر یا سزار توسط آمریکایی ها اجرا شد.

وی اظهار داشت: ما یک دوره اوج شکوفایی روابط اقتصادی با سوریه را قبل از جنگ داخل این کشور و درگیری های با داعش داریم که به حدود 2 میلیارد دلار می رسد. ولی در آستانه جنگ در آن کشور، با توجه به شرایطی که به وجود می آید این عدد کاهش چشمگیری پیدا می کند و به زیر 100 میلیون دلار می رسد اما به تدریج این عدد افزایش پیدا کرده و در سال گذشته به حدود 190 میلیون دلار رسید و پیش بینی من این است که ان شاء الله با برنامه ریزی هایی که شده این عدد به حدود 300 میلیون دلار برسد. من از تجارت غیر رسمی صحبت نمی کنم. البته آن هم وجود دارد و از راه های مختلف کالای ایرانی به این کشور صادر می شود.

اقتصاد سوریه با ما قابل مقایسه نیست

رئیس ستاد روابط اقتصادی ایران با عراق و سوریه در پاسخ به سؤالی در خصوص تأثیر تحریم های آمریکا علیه ایران و نپیوستن ایران به FATF بر حجم مبادلات ایران و سوریه، گفت: اقتصاد سوریه با ما قابل مقایسه نیست. اقتصاد سوریه یک ویژگی دارد که می توان نقطه امتیاز آن دانست و آن این که یک اقتصاد مولد دارد و معدن محور نیست. یعنی یک کشور نفتی و رانتی نیست و کشوری نیست که چیزی استخراج کند و ثروت بفروشد؛ ثروت تولید می کند و این یک امتیاز است. ولی این امتیاز باعث می شود که اقتصاد جمع و جوری داشته باشد. در اقتصادهای کوچک و جمع و جور که مؤلفه های زیادی برای کار کردن نداشته باشند، تحریم ها خیلی بیشتر خودش را نشان می دهد. لذا از خرداد سال گذشته که تحریم های سزار شروع شد، فشار قابل توجهی به اقتصاد سوریه وارد کرده به گونه ای که وضع سوریه به کمترین میزان واردات رسیده است.

رقم های صادرات ما نشان دهنده این است که موفقیت های چشمگیری علی رغم تحریم ها وجود دارد

وی افزود: اقتصاد ما یک اقتصاد متنوع و متعدد الاطراف است و همسایگی با 15 کشور دست به دست هم می دهد که ما را از سوریه متمایز کند. ما هم به تناسب خودمان تحت فشار جدی هستیم ولی توانسته ایم آن را جمع کنیم. اما سوریه ابزاری که ما در اختیار داریم مثل نفت و فرآورده های نفتی را ندارد. آنها یک اقتصاد کاملا وابسته به طبیعت دارند و دو سال گذشته میزان بارندگی باعث شده وضع کشاورزی اینها که عمدتا زیتون و مرکبات است، آسیب جدی ببیند و نتوانند صادرات داشته باشند. وابستگی اقتصادی ما به طبیعت تا حدودی کمتر از آنها است.

دانایی فر در پایان گفت: امیدواریم ما این مرحله را با هماهنگی و انسجام بیشتر پشت سر بگذاریم و با بهره برداری بیشتر از ظرفیت های موجود بتوانیم در مسیر پویایی اقتصادی قرار بگیریم. البته عدد و رقم های صادرات نفتی و فرآورده های نفتی ما نشان دهنده این است که در این بخش موفقیت های چشمگیری علی رغم تحریم ها وجود دارد.

منبع: جماران

25