جریان تندروی ضد ایرانی در آمریکا؛ عامل نگرانی سرنوشت برجام

هفتمین دور گفتگو‌های وین به منظور احیای برجام در جریان است اما با توجه به مواضع سرسخت هر دو طرف در ایران و آمریکا، افکار عمومی درباره سرنوشت این مذاکرات نگاه خوشبینانه‌ای ندارد. در این میان می‌توان گفت جریان اصلی تندروی ضد ایرانی در آمریکا عامل اصلی نگران کننده سرنوشت برجام در آینده است.

با توجه به آنکه بن بست کنونی ناشی از خروج یکجانبه آمریکا از برجام است، ایران همواره لغو تحریم‌های اضافه شده از سال 2015 را پیش شرط بازگشت به برجام می‌داند البته این اصرار نتیجه داده است زیرا به گفته «علی باقری کنی» مذاکره کننده ارشد ایران، موضوع لغو تحریم‌های «غیرقانونی» دستور کار اولیه گفتگوی وین تعیین شده است.

اما دولت بایدن گویا می‌خواهد خروج ترامپ از برجام و تحریم‌های اضافه شده علیه ایران از سال 2015 را نوعی میراث سیاسی دانسته و با عدم برگشت به برجام و عدم لغو تحریم‌ها، از آن به عنوان کارت خود در مذاکرات کنونی با ایران استفاده کند.

اما پشت این موضع‌گیری بایدن، جریان تندروی ضد ایرانی در آمریکاست؛ می‌توان گفت این جریان همیشه وجود داشته به گونه‌ای که به خاطر آن، خطر پاره شدن توافقنامه برجام از همان لحظه انعقاد آن در سال 2015 به وجود آمد.

پس از امضاء برجام در سال 2015، در کنگره هم باید تصویب می‌شد تا در آمریکا به یک توافقنامه بین‌المللی تبدیل شود اما مجلس نمایندگان آمریکا آن را رد کرد و این اقدام باعث شد برجام در آمریکا فقط به عنوان یک فرمان اجرایی دولت پذیرفته شود. به عبارت دیگر با روی کار آمدن یک دولت مخالف برجام، می‌تواند به راحتی این توافقنامه را پاره کند که نتیجه آن نیز برای همه معلوم است.

این جریان ضد ایرانی در آمریکا همچنان وجود دارد؛ مثلا «تام کاتن» سناتور جمهوریخواه گفته است توافق بایدن-ایران بدتر از برجام خواهد بود و «اگر جمهوری‌خواهان قدرت بگیرند، دوباره برجام را پاره می‌کنند».

کاتن در سال 2013 به اتفاق 46 تن از همکاران جمهوریخواه خود به ایران هشدار داد رئیس جمهور بعدی آمریکا می‌تواند هر توافقی بین ایران و دولت اوباما را پاره کند.

بایدن حتما از وجود اینچنین جریانی در آمریکا کاملا آگاه است. او که حالا به برجام برنمی گردد و می خواهد با ایران مذاکره و شرایط جدید را به توافقنامه اضافه کند، به دنبال آن است که از عهدشکنی دولت قبلی به عنوان یک برگ برنده در گفتگوی کنونی با ایران استفاده کند.

البته ایران نیز کارت خود را دارد. تهران توانسته است سطح اورانیوم غنی شده را به 60 درصد برساند و این در حالی است که به گفته کارشناسان از حالا به بعد رسیدن به خلوص 90 درصد یعنی غنای قابل استفاده برای سلاح هسته‌ای، کار چندان دشواری نخواهد بود.

آنچه باید به آن اشاره کرد این است که مهم نیست لابی‌گران تندرو در آمریکا چقدر نفوذ دارند و چه اختلافی بین دولت و کنگره در جریان است، مهم این است که دولت آمریکا به عنوان یک نهاد اجرایی بدون دلیل برجام را پاره کرده و تمایلی برای بازگشت به آن نداشته است.

همچنین مهم نیست که آمریکا چگونه توافق برجام را تعریف می‌کند-یک توافق بین‌المللی یا یک فرمان اجرایی کاخ سفید، مهم این است که این توافق باید یک توافق بین‌المللی تلقی شده و نبایستی بخاطر تنش‌های داخلی آمریکا از مسیر خود منحرف شود.

اما به هر حال، فعلا حفظ برجام بازهم بهترین راه حل موضوع هسته‌ای ایران و ما باید منتظر یپشرفت‌های مثبت در گفتگوی کنونی وین باشیم.