اجلاس سران شورای همکاری در ریاض زیر سایه مذاکرات وین
منابع دیپلماتیک عرب گفته اند که از مهمترین دستورکارهای چهل ودومین اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس در ریاض، «مذاکرات وین» است که هیات ایران با هدف رفع تحریم های ظالمانه با قدرت و اقتدار در آن شرکت کرده است.
اجلاس ۶ کشور عرب عضو شورای همکاری خلیج فارس قرار است امروز سه شنبه با حضور سران این کشورها یا نمایندگان آنها به میزبانی ریاض در حالی برگزار شود که «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی در آستانه این اجلاس در سفری به پایتخت های ۵ کشور عضو تلاش کرد تا سران این کشورها را به شرکت در این اجلاس قانع کند.
روزنامه سعودی الشرق الاوسط از این اجلاس به عنوان «اجلاس رویاروئی با چالش ها و استفاده از فرصت ها برای تقویت همکاری های مشترک» یاد کرده و نوشته است که انتظار می رود ریاست هیات سعودی در این اجلاس را «محمد بن سلمان» ولیعهد این کشور برعهده داشته باشد.
قرار است شیخ تمیم بن حمد امیر قطر، حمد بن عیسی آل خلیفه پادشاه بحرین به عنوان سران در این اجلاس شرکت کنند و دیگر کشورها هم مانند عربستان نماینده سران حضور خواهند یافت.
ناظران عدم رغبت سران کشورهای عضو شورای همکاری به حاضر نشدن در اجلاس های این شورا را از جمله ناشی از شعله ور بودن آتش اختلافات میان آنها، بی نتیجه بودن تصمیمات این شورا، فرمایشی بودن این شورا ارزیابی کرده اند.
قرار است فهد بن محمود آل سعید به نمایندگی از سلطان عمان، مشعل الاحمد الصباح ولی عهد کویت به نمایندگی از امیر کویت و محمد بن راشد از طرف امارات در اجلاس ریاض حضور یابند.
«فیصل بن فرحان» وزیر خارجه سعودی تاکید کرده است، در نشست سران شورای همکاری خلیج فارس که در زمان بسیار حساسی برگزار می‌شود، مسائل مهمی به‌ویژه در رابطه با امنیت منطقه مورد بحث و گفت‌وگو قرار خواهد گرفت.
شبکه رسمی تلویزیونی سعودی «الاخباریه» با اعلام اینکه ریاض آماده میزبانی اجلاس سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس می شود، گزارش داد که این میزبانی درحالی است که منطقه شاهد تغییرات و تحولات سیاسی و پرونده های سرنوشت سازی به ویژه پرونده هسته ای ایران است که برای آن همه احتمالات متصور است.
نخست وزیر سابق قطر هم آنچه را که «نشانه هایی از هماهنگی و انسجام مثبت سیاسی» توصیف کرده، ظهور چشم اندازی جدید در منطقه خلیج فارس خوانده است.
شیخ «حمد بن جاسم» در توئیتی آورده است: امیدوارم این هماهنگی در نشست آتی سران شورای همکاری خلیج فارس به وضوح نمایان شود و برای شروعی جدید و باثبات در زمینه های مختلف مورد مطالعه واقع بینانه قرار گیرد.
وی می افزاید: باید چالش ها و تغییراتی را که در پیرامون ما در حال وقوع است مد نظر قرار دهیم و آرزوهای ملت واحد حوزه خلیج فارس را محقق سازیم.
وزیران خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس هم دیروز یکشنبه در نشستی به ریاست «فیصل بن فرحان» وزیر خارجه سعودی درباره روند آماده سازی چهل و دومین اجلاس سران این کشورها و جدول برنامه ها و بیانیه پایانی آن رایزنی و گفت وگو کردند.
«نایف الحجرف» دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس با این ادعا که کشورهای عضو شورا به تقویت مسیر همکاری های اعضا اطمینان دارند، سفر اخیر بن سلمان به ۵ کشور عضو را در جهت تقویت و گسترش روابط دوستی سران و ملت های شش کشورعضو شورا ارزیابی کرد.
چهل و یکمین اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس در بحرین برگزار شده بود.
در سال ۱۹۸۱ میلادی شورای همکاری خلیج فارس با مشارکت و عضویت شش کشور سعودی، قطر، امارات، بحرین، کویت و عمان تاسیس شد و مقر دبیرخانه آن در ریاض است.
تاکنون مقامات سعودی و دبیرخانه شورای همکاری خلیج فارس در باره جدول برنامه های اجلاس ریاض اظهارنظر رسمی نکرده اند.
سفر «نفتالی بنت» نخست وزیر رژیم صهیونیستی به امارات در آستانه برگزاری اجلاس شورای همکاری خلیج فارس هم از نظر کارشناسان دور نمانده و این احتمال وجود دارد که یکی از درخواست های بنت فراهم شدن زمینه عادی سازی روابط همه اعضای این شورا با رژیم صهیونیستی و اتخاذ تصمیم هایی به نفع این رژیم و ضد برنامه صلح آمیز هسته ای ایران با هدف جلوگیری از رفع تحریم ها باشد.
در آستانه نشست سران کشورهای عضو شورای همکاری، «سامح شکری» وزیر خارجه مصر هم به ریاض آمده و با همتایان خود در کشورهای عضو این شورا ملاقات کرد و دو طرف تاکید کردند که امنیت آنها به یکدیگر گره خورده است و باید هماهنگی های بین خود را با توجه به چالش ها و تهدیدهای بی سابقه در منطقه گسترش دهند.
باید چالش ها و تغییراتی را که در پیرامون ما در حال وقوع است مد نظر قرار دهیم و آرزوهای ملت واحد حوزه خلیج فارس را محقق سازیم
چرا اجلاس ریاض مهم است؟
روزنامه «الخلیج انلاین» در گزارشی با عنوان «اهمیت نخستین اجلاس سران شورای همکاری بعداز مصالحه اعضای آن چه اهمیتی دارد؟»، نوشت که پرونده ایران، روابط راهبردی بین کشورهای عضو شورا و اوضاع منطقه از مهمترین برنامه های در دستور کار اجلاس ریاض است.
این روزنامه می افزاید: کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در حالی آماده برگزاری اجلاس چهل دوم سران می شوند که منطقه شاهد تغییرات سرنوشت ساز به ویژه بعداز شروع دور جدید مذاکرات وین در خصوص برنامه هسته ای ایران و کاهش اعتماد به مواضع آمریکا و التزام آن به امنیت منطقه است.
الخلیج انلاین اضافه می کند، خبرگزای آلمان به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داده است که در اجلاس ریاض «تحولات مرتبط با مذاکرات وین و نفوذ ایران در منطقه و حمایت ایران از گروه های مورد حمایت آن بررسی خواهد شد».
منابع خبرگزاری آلمان گفته اند که در اجلاس ریاض بحران های یمن، عراق، سوریه و لیبی، قضیه فلسطین و همکاری های راهبردی، اقتصادی، امنیتی و نظامی بین اعضای شورای همکاری خلیج فارس و روابط بین آنها با کشورها و سازمان های منطقه ای و بین المللی هم مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
خبرگزاری آلمان به نقل از منابع خود مدعی شده است که «در اجلاس ریاض بر ضرورت قرار گرفتن راه مقابله با رفتارهای بی ثبات کننده ایران درمنطقه از جمله برنامه هسته ای، موشک های بالستیک و پهپادهای آن درهرگونه مذاکره با ایران تاکید خواهد شد».
از سوی دیگر ناظران اجلاس ریاض را دارای اهمیت ویژه خوانده اند زیرا نخستین اجلاس سران کشورهای عضو شورای همکاری بعداز مصالحه بین این کشورها و همزمانی آن با شرایط حساس سیاسی و امنیتی در منطقه است.
شیخ «احمد ناصر الصباح» وزیر خارجه کویت اجلاس ریاض را «موفق و متفاوت» ارزیابی کرده و علت آن را برگزاری این اجلاس بعداز آشتی کشورهای عضو شورای همکاری و تحت یک رهبری منطقی دانسته است.
«جابر باقر» تحلیلگر سیاسی هم معتقد است که زمان برگزاری اجلاس ریاض سهمی مهم در تقویت مواضع کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و اتخاذ تصمیمات هماهنگ و منسجم سران این کشورها دارد به ویژه اینکه پس از نشست آشتی ماه ژانویه گذشته در شهر العلای عربستان، روابط این کشورها به مسیر خود بازگشته است.
وی می افزاید: ممکن است برخی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از جمله عربستان و قطر در رابطه با روابط خود سیاست های جدیدی را دنبال کنند و یا همچنان روابط قطر با امارات و بحرین سرد باشد اما اینها مانع از هماهنگی بین اعضای شورای همکاری نمی شود.
جابر باقر این را هم گفته است که مردم کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در انتظار تصمیم های سران این کشورها در خصوص آینده روابط آنها به ویژه بعداز دوران بعداز کرونا هستند.
شبکه تلویزیونی الاخباریه سعودی هم نشست سران کشورهای عضو شورای همکاری در شهر العلای سعودی در کمتر از یک سال قبل را یک نقطه عطف مثبت و مهم برای از بین بردن اختلافات و شروع یک مرحله جدید خوانده است.
آتش اختلافات بین قطر از یک سو با کشورهای سعودی، امارات، بحرین و مصر از سوی دیگر در نیمه های سال ۲۰۱۷ میلادی شعله ور شد.
در گزارش مجمع بین المللی خلیج فارس با این ادعا که در ۱۰ ماه گذشته، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به توافقات خود پایبند بوده اند به دومین کنفرانس بزرگ خلیج فارس با عنوان «ابتکار خاورمیانه سبز» که اکتبر سال گذشته در ریاض برگزار شد، اشاره و آمده است : اختصاص بودجه ۱۰ میلیارد دلاری توسط کشورهای خلیج فارس از جمله قطر در این کنفرانس برای مبارزه با تغییرات اقلیمی به تقویت مفهوم روابط نزدیک و مستحکم بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس کمک می کند.
در این گزارش سال های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ میلادی برای روابط کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس «غیرعادی» توصیف و با تاکید بر لزوم توجه کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به پیامدهای خروج ناگهانی، یکجانبه و ناهماهنگ آمریکا از مناطق تنش، هشدار داده شده است : کشورهای شورای همکاری باید نگران تاثیر تغییرات شتابان منطقه در امور داخلی آنها و تشدید درگیری های فی مابین باشند پس ناچار هستند بر چگونگی کاهش نبود ثبات در منطقه متمرکز شوند.
