چرا بایدن محبوب ناگهان نامحبوب شد؟/ اگر جمهوریخواهان پیروز شوند، می توانند در توافق احتمالی ایران و آمریکا خلل ایجاد کنند

بایدن دیگر مانند روزهای نخست کارش محبوب نیست. او نتوانسته به اغلب قول هایش عمل کند و جمهوری خواهان مدام فشار بیشتری بر دولت دموکرات وارد می کنند.نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که دوره ماه‌عسل بایدن تمام شده او دیگر رییس جمهور محبوب آمریکایی ها نیست. اختلافات بین مخالفان و موافقان او به تنش ها در ایالات متحده دامن زده است و احتمال اینکه دموکرات‌ها باز هم شانس پیروزی در انتخابات را در دوره بعدی داشته باشند پایین امده است. در گفتگو با امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل امریکا به بررسی وضعیت دموکرات‌ها دراین کشور پرداخته‌ایم:

به نظر می رسد که اوضاع برای دموکرات‌ها آنطور که می‌خواستند پیش نرفته و محبوبیت او افت چشمگیری داشته است. علت این اتفاق چیست؟

چند دلیل را می‌شود برای این اتفاق ذکر کرد. وضعیت اقتصادی امریکا هنوز بهبود نیافته. البته در مقایسه با پارسال در همین زمان شرایط اقتصادی ناشی از بحران کرونا رو به بهبود بوده. اما نه آنطور که جامعه انتظارش را می‌کشیده. مثلا کسب و کارها هنوز به طور کامل بازگشایی نشده اند و دوباره کرونا شدت گرفته و سویه جدید آن باز محدودیت هایی ایجاد کرده. مردم این ها را از چشم دولت مستقر می بینند. بایدن این وعده را داده بود که میتواند اقتصاد را سروسامان بدهد و کسب و کارها را باز کند و با گسترش واکسیناسیون کرونا را مهار کند که این اتفاقات نیافتاده. بنابراین انتقادات نسبت به او افزایش پیدا کرده و حتی برخی از حامیان دموکرات هم از او و ناتوانی دولت ناامید شده اند. نکته بعدی این است که تورم امریکا افزایش پیدا کرده است، این تورم هفت درصدی بالاترین میزان در 40 سال اخیر است. این موضوع وضعیت معیشتی مردم را تحت تاثیر قرارداد و آنهادر تنگنا قرار گرفته اند. این موضوع هم از چشم دولت مستقر دیده شد. 

در سیاست خارجی ماجرای خروج امریکا از افغانستان انتقادات را به سمت بایدن برده است. همه اینها دست به دست هم داده و جامعه امریکا هم خیلی دو قطبی شده و الان دیگر بحث بحث اختلاف بر سر برنامه ها نیست بلکه بحث بر سر اختلاف بر سر ایدئولوژی است.

ظاهرا مسائل دیگری مثل کم حافظه‌گی بایدن و عملکرد او در قبال برجام هم وجود دارد. این موارد چقدر بر محبوبیت او تاثیر داشته است؟

کم حافظگی مهم نیست. عملکرد مهم است.روسای جمهور قبلی هم از این گاف ها می دادند. زمان جورج بوش هم بوده. اوباما البته سخنور و دانشگاهی بود و ازاین اتفاقات نمی افتاد. اما برای مردم امریکا این مسائل مثل کم حافظگی مهم نیست. به عملکرد اهمیت می دهند و مهم این است که چقدر پول توی جیبشان است تا خرید کنند، مشکلات کرونا حل شود یا نه. برجام هم برای مردم اهمیتی ندارد بلکه بحث نخبگانی برای کسانی است که موضوعات سیاست خارجی را دنبال می کنند. در بحث سیاست خارجی انچه برای مردم آمریکا مهم است آن تصویری ست که امریکای شکست خورده و ناتوان در افغانستان از خود نشان داد. اگر بخواهیم نکته ای را در سیاست خارجه به آن اشاره کنیم، برخی از مردم این کشور حتی معتقدند که بایدن در مقابل کشورهایی مثب روسیه، چین و ایران ناتوان است و کوتاه آمده و هیمنه و قدرت را نتوانسته به رخ دیگران بکشد.

اگر اختلافات با دولت بالا بگیرد احتمال اینکه جمهوری خواهان سنگ جلوی پای دولت برای اجرای توافق بیندازند وجود دارد. کار برای دولت دموکرات مشکل می شود

 

انتخابات میان دوره ای کنگره امریکا را در ماه های اینده در پیش داریم. چه اتفاقاتی ممکن است برای این انتخابات بیفتد؟

به‌طور سنتی اولین انتخاباتی که در شروع یک دولت جدید برگزار می‌شود، حزبی که دولت را در دست دارد، در کنگره کرسی از دست می‌دهد. این اتفاق در سال 2018 برای ترامپ رخ داد و همینطور در سال 2010 هم باراک اوباما این اتفاق را تجربه کرد. الان بحث بر سر این است که احتمال شکست دموکرات ها در کنگره چقدر است و ایا هر دو مجلس سنا و نمایندگان را از دست می دهند یا یکی از اینها را. شکست دموکرات ها در حال حاضر قطعی به نظر می رسد. اما زمان زیادی باقی مانده و در این مدت خیلی از اتفاقات ممکن است رخ دهد که روند انتخابات میان دوره ای را تغییر دهد. فاصله جمهوری خواهان و دموکرات ها در هر دو مجلس خیلی کم است و فقط کافی است یک کرسی در سنا به دست بیاورند تا اکثریت به دست یکی بیفتد. در مجلس نمایندگان هم اوضاع همینطور است و فاصله این دو حزب انقدر نیست که حاشیه امنی به حزب دموکرات بدهد.

یک نگرانی بابت افتادن کنگره به دست جمهوری خواهان برای ایران وجود دارد که در صورت ایجاد یک توافق اعضای این حزب در کنگره برای آن مشکلاتی ایجاد کنند. امری که برخی از سناتورهای امریکایی همین حالا هم در مورد آن حرف می‌زنند. چنین اتفاقی تا چه اندازه شدنی است؟

اگر کنگره دست جمهوری خواهان بیفتد می‌توانند با تصویب قوانین تحریمی در توافق احتمالی بین ایران و امریکا اختلال بیندازند. اگر تا پیش از سوم ژانویه 2023 توافقی بدست بیاید، جمهوری خواهان میتوانند تا پایان عمر دولت بایدن، و تا 20 ژانویه 2025 مشکلاتی ایجاد کنند. اگر اختلافات با دولت بالا بگیرد احتمال اینکه جمهوری خواهان سنگ جلوی پای دولت برای اجرای توافق بیندازند وجود دارد. کار برای دولت دموکرات مشکل می شود. اما برای جمهوری اسلامی ایران، اینطور نیست و ما با پدیده ای به نام دولت ایالات متحده طرف خواهیم بود نه با کنگره امریکا. از این جهت این برعهده کاخ سفید است تا از توافقاتی که با دیگران به دست می آورد حراست و پاسداری کند.

دولت بایدن تقریبا دو سال و نیم دیگر فرصت دارد تا به کار خود ادامه دهد. در انتخابات بعدی با توجه به عملکرد او در این مدت، امکان باخت دموکرات ها وجود دارد؟

اگر برای رییس جمهور اتفاقی بیفتد که نتواند بر وظایف خود عمل کند، معاون رییس جمهور تا پایان ریاست جمهوری جای او را می گیرد یعنی کاملا هریس به جای بایدن امریکا را اداره می کند. اما انتخابات یک بحث دیگر است. باید دید که ایا توان جسمی این پیرترین رییس جمهور امریکا اجازه می دهد که در انتخابات دوباره نامزد شود؟ سن او به گونه ای است که ممکن است از انتخابات کناره بگیرد. در این صورت اصلی ترین نامزد دموکرات ها برای انتخابات بعدی کاملا هریس خواهد بود. اما اگر فرض را به شرکت او بگذاریم، اگر دونالد ترامپ رودر روی او قرار بگیرد، احتمال پیروزی او وجود دارد، مگر اینکه پرونده هایی که برای او تدارک دیده شده به گونه ای باشد که مانع از شرکت او در انتخابات شود. در اینجا باز بحث به این بر می گردد که اگر ترامپ کاندیدا نشود، جمهوری خواهان چه کسی را کاندیدا می کنند و ایا آن شخص توان مقابله با رییس جمهور مستقر را دارد یا نه. تا آن موقع زمان زیادی مانده و خیلی نمی شود پیشبینی کرد. اینها فرضیه‌هایی هستند که احتمال رخ دادنشان وجود دارد.