افزایش تقاضا برای ید در داروخانه‌های اروپا در پی تهدید هسته‌ای پوتین
در پی تهدید هسته‌ای پوتین در میانه جنگ علیه اوکراین، به نظر می‌رسد مردم در کشورهای اروپایی از بیم پیامد‌های هسته‌ای به تهیه قرص ید روی آورده‌اند.
داروخانه ها در دستکم سه کشور اتحادیه اروپا می‌گویند که از زمان آغاز درگیری‌ها در نزدیکی نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل در هفته گذشته و پس از اینکه ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه دستور آماده باش نیروهای بازدارنده هسته ای را صادر کرد، شاهد افزایش تقاضا بوده‌اند.
اتحادیه داروسازان بلژیک گفته است که تنها در روز دوشنبه بیش از ۳۰ هزار بسته ید توزیع کرده است. داروخانه‌های بلژیکی این قرصها را به صورت رایگان در اختیار کلیه کسانی قرار می‌دهند که کارت شناسایی بلژیکی داشته باشند.
مشابه این جهش تقاضا هفته گذشته در فنلاند و هلند اتفاق افتاده است. در آخر هفته برخی از داروخانه‌ها در این کشورها موجودی ید خود را تمام کردند، با این حال انجمن داروسازان فنلاند اعلام کرده است نیازی به احتکار قرص‌های ید نیست چرا که از این قرصها به اندازه کافی ذخیره وجود دارد.
این در حالی است که کارشناسان پزشکی هسته‌ای می‌گویند این قرصها فقط باید با راهنمایی کارشناسان بهداشت عمومی مصرف شود.
اما آیا جنگ در اوکراین هسته ای خواهد شد و دستور پوتین برای آماده‌سازی نیروهای بازدارنده هسته‌ای روسیه به معنای بالا رفتن احتمال درگرفتن نزاع هسته‌ای است؟
روز یکشنبه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در اقدامی تلافی‌جویانه به خاطر تحریم‌های اعمال شده علیه روسیه توسط کشورهای غربی به ژنرال‌های خود دستور داد تا نیروهای بازدارنده هسته‌ای این کشور را به حالت «آماده باش» درآورند. این اقدامی بی‌سابقه بود که موجب اعتراض غرب شد و چین نیز به آرامش و خویشتنداری دعوت کرد.
پاول پودویگ، کارشناس برجسته تسلیحات هسته ای و پژوهشگر ارشد موسسه تحقیقات خلع سلاح سازمان ملل، به یورونیوز می‌گوید: «اگرچه دستور پوتین نگران‌کننده است، اما به این معنی نیست که باید حمله هسته‌ای را قریب الوقوع بدانیم.»
وی اضافه کرد: «سیگنال در اینجا این است که در درجه اول به ایالات متحده هشدار داده شود هرگونه تلاش برای حمله به نیروهای هسته‌ای روسیه در نهایت بیهوده خواهد بود و نیروهای روسیه قادر به پاسخگویی متقابل هستند».
قرص های ید چگونه کار می‌کنند؟
به گفته سازمان رادیواکتیو و ایمنی هسته‌ای نروژ می‌توان برای کاهش خطر ابتلا به سرطان تیروئید در صورت بروز حادثه هسته‌ای، قرص‌های ید مصرف کرد. رادیواکتیو آزاد شده در چنین رویدادی می‌تواند به هنگام استنشاق هوای آلوده توسط غده تیروئید جذب شود و قرص‌های ید به توقف این جذب و در نتیجه کاهش خطر ابتلا به سرطان تیروئید کمک می‌کنند.
با این حال، کمیسیون تنظیم مقررات هسته‌ای ایالات متحده، تصریح دارد که این یک «اقدام حفاظتی بسیار تخصصی» است و همچنان «تخلیه محل، مؤثرترین اقدام حفاظتی در صورت بروز اضطرار رادیولوژیکی به حساب می‌آید زیرا از کل بدن (از جمله غده تیروئید) در برابر همه رادیونوکلئیدها محافظت می‌کند».
دکتر هیلک فریک بورسما، کارشناس حفاظت در برابر تشعشعات در دانشگاه خرونینگن هلند، می‌گوید: «در اینکه تا چه حد قرص‌های ید در برابر اثر تشعشعات بمب‌های هسته‌ای مفید هستند، جای تردید وجود دارد.»
استفاده غیرضروری از قرص‌های ید، که ممکن است در هنگام وحشت اتفاق بیفتد، ممکن است منجر به اثرات نامطلوب سلامتی شود هرچند احتمال بروز این اثرات بسیار اندک است.
پیشتر آژانس فدرال کنترل هسته‌ای بلژیک (FANC) نیز نسبت به مصرف این قرصها هشدار داده بود. این آژانس در بیانیه خود گفته بود: «وضعیت فعلی در اوکراین نیازی به مصرف قرص ندارد.»
این آژانس افزوده بود قرصها به صورت رایگان در داروخانه‌ها در دسترس هستند، اما در این مورد خاص ضروری نیستند. فقط به توصیه مسئولان ید مصرف کنید.
اگر خدای ناکرده حمله هسته ای اتفاق بیفتد همه موجودات زنده و غیر زنده ای که در کانون تشعشعات هسته ای قرار دارند به بخار و خاکستر تبدیل می شوند و آنهایی که از کانون تشعشعات هسته ای فاصله دارند و دور هستند در خطر بیماری های تنفسی، پوستی، انواع سرطان و اختلالات کروموزومی و تخمکی و خلقت ناقص و ... قرار می گیرند و مصرف قرص ید فقط برای کسانی که از کانون تشعشعات دور هستند شاید برای جلوگیری از سرطان تیروئید مفید واقع شود.