سفر به عربستان و امارات چه دستاوردی برای نخست وزیر پاکستان داشت؟

واشنگتن پست در گزارشی در خصوص سفر شریف به عربستان نوشت: نخست وزیر منتخب و جدید پاکستان روز جمعه در اولین سفر خارجی خود از زمان آغاز به کار، از عربستان سعودی دیدن کرد، تلاشی برای تقویت روابط اقتصادی با پادشاهی ثروتمند و نفت خیز در حالی که پاکستان با بدهی های هنگفت، تورم فزاینده و بدتر شدن بحران انرژی دست و پنجه نرم می کند.

شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، تنها چند هفته پس از ناآرامی‌های سیاسی که دموکراسی شکننده پاکستان را متزلزل کرد و به برکناری عمران خان، نخست‌وزیر سابق پاکستان انجامید، روز پنجشنبه وارد شهر مقدس مدینه شد.

شریف قبل از خروج خود ابراز اشتیاق کرد و حتی در ویدئویی به زبان عربی صحبت کرد که در آن «پادشاهی برادرانه» را ستود - کشوری که او سال‌ها را در تبعید گذراند و با مقامات ارشد روابط نزدیک برقرار کرد.

اگرچه شریف تلاش کرد از اولین سفر خود به زادگاه اسلام به عنوان یک نقطه عطف دیپلماتیک استفاده کند، اختلافات سیاسی که پاکستان را به آستانه بحران کشانده است، در سفر سه روزه او به وضوح نمایان شد.

ده ها تن از حامیان خان دستان خود را مشت کرده و به شریف توهین کردند و مخالفت سیاسی خود را هنگام بازدید از یکی از مقدس ترین اماکن اسلام نشان دادند.

صحنه نادری از هرج و مرج در حرم مدینه که خشم و محکومیت عمومی را در پاکستان برانگیخت. صحنه نادری از هرج و مرج در حرم در مدینه که خشم و محکومیت عمومی را در پاکستان برانگیخت.

وزارت امور خارجه پاکستان نیز گزارش داد که سفر شریف به دعوت محمد بن سلمان ولیعهد قدرتمند به منظور پیشبرد "روابط اقتصادی، تجاری و سرمایه گذاری" و ایجاد "فرصت های بیشتر برای نیروی کار پاکستانی در عربستان سعودی" انجام شد. این پادشاهی میزبان حدود ۲.۷ میلیون پاکستانی است که بیش از هر کشور دیگری است. بر اساس گزارش بانک مرکزی پاکستان، پیش‌بینی می‌شود میزان درآمد کارگران مهاجر به پاکستان در سال جاری به ۳۲ میلیارد دلار برسد.

شریف در توییتی نوشت: «من گفتگوهای گسترده ای با رهبری عربستان سعودی خواهم داشت تا پیوندهای برادری و دوستی خود را تجدید و تأیید کنیم.»

شریف برادر کوچک‌تر نواز شریف، نخست‌وزیر سابق است - که مانند دیگر اعضای قدرتمند خانواده، متهم به فساد شده است که آنها آن را با انگیزه‌های سیاسی رد کرده‌اند.

پادشاهی سرزمینی آشنا برای خانه سیاسی شریف است. پس از یک کودتای نظامی بدون خونریزی که در سال ۱۹۹۹ شریف بزرگ را از قدرت برکنار کرد، عربستان سعودی پذیرفت که میزبان نواز شریف و خانواده اش باشد. یک تلگراف دیپلماتیک ایالات متحده در سال ۲۰۰۸ که توسط ویکی لیکس منتشر شد، گزارش داد که شهباز و نواز شریف "روابط تجاری و شخصی بسیار خوبی با خاندان سلطنتی عربستان دارند" و اضافه کرد که "ظاهراً پول سعودی بودجه مبارزات پارلمانی شریف را تامین می کند."

شهباز شریف در این سفر با هیأتی متشکل از ۴۰ نفر از جمله مقامات و اعضای خانواده همراه بود - به طوری که که انتقاد شدید طرفداران حزب تحریک انصاف پاکستان یا حزب عدالت پاکستان را برانگیخت. اما شریف به مردم کشورش اطمینان داد که هزینه این سفر را به طور شخصی پرداخت کرده است.

وقتی شریف از مسجد حضرت محمد در مدینه بازدید کرد، بحث و جدل بالا گرفت. در حالی که هیأت شریف از میان صحن می گذشت، صدای ده ها زائر پاکستانی در مسجد شنیده می شد که در حضور نخست وزیر تازه انتخاب شده خود فریاد می زدند «چور!» یا "دزد!" . با توجه به تصاویری که به طور گسترده در رسانه های اجتماعی منتشر شده است. در عین حال نیروهای امنیتی سعودی در تلاش برای مهار حجاج دیده می شدند. در یک ویدیو، مردی مشاهده شد که در حال کشیدن موهای یک مقام پاکستانی بود.

این رویداد در روز جمعه خشم گسترده ای را در اسلام آباد برانگیخت؛ در حالی که دولت جدید، نخست وزیر برکنار شده و حامیانش را به دلیل ایجاد تفرقه محکوم کرد.

بسته ۸ میلیاردی عربستان برای پاکستان

تمرکز ویژه بر پیشبرد روابط اقتصادی، تجاری و سرمایه گذاری و ایجاد فرصت های بیشتر برای نیروی کار پاکستانی در عربستان سعودی از جمله موضوعات مهم شریف در سفر به پاکستان بود. به نوشته د نیوز، اکنون عربستان سعودی در شرایطی که اقتصاد پاکستان در تنگنا قرار دارد و این کشور با بحران تراز پرداخت ها مواجه است، بسته مالی تقویت شده ای را در اختیار پاکستان قرار داده است. پاکستان مجموعه‌ای از تسهیلات مالی به ارزش حدود ۸ میلیارد دلار از عربستان سعودی دریافت می‌کند که شامل ۲ برابر شدن تسهیلات مربوط به خرید نفت از این کشور، دریافت مبالغ بیشتر از طریق سپرده‌گذاری یا صکوک و جابجایی تسهیلات ۴.۲ میلیارد دلاری است. ذخایر ارزی این کشور که توسط بانک دولتی پاکستان نگهداری می شود در شش تا هفت هفته گذشته ۶ میلیارد دلار کاهش یافته و در حال حاضر به ۱۰.۵ میلیارد دلار کاهش یافته است.

با افزایش کسری حساب جاری به ۱۳.۲ میلیارد دلار در ۹ ماه اول و الزامات فشار خارجی بازپرداخت وام، پاکستان به تزریق مالی ۹ تا ۱۲ میلیارد دلاری تا ژوئن ۲۰۲۲ نیاز دارد تا از کاهش بیشتر ذخایر ارز خارجی جلوگیری کند. پاکستان باید ۳ میلیارد دلار بدهی خارجی را در سه ماهه آخر (آوریل تا ژوئن) سال مالی جاری بازپرداخت کند.

با این حال، جزئیات فنی در حال بررسی است و آماده شدن و امضای همه اسناد چند هفته طول می‌کشد. نخست وزیر شهباز شریف و هیأت رسمی وی عربستان سعودی را ترک کرده اند، اما مفتاح اسماعیل وزیر دارایی همچنان در آنجا می ماند تا مراحل بسته مالی افزایش یافته را نهایی کند.

شریف پس از پایان سفر به عربستان بلافاصله به امارات سفر کرد تا با بن زاید ولیعهد این کشور دیدار کند. به باور کارشناسان سفر شریف به کشورهای عربی در بدو کار می تواند مقداری از فشارهای اقتصادی پاکستان کاسته و موجب محبوبیت وی در عرصه سیاسی این کشور شود.