از گرسنگی بعد از جنگ احتمالی هسته ای تا تأخیر در همه پرسی در مناطق اشغالی

حمله نظامی روسیه به اوکراین و بالا گرفتن بی‌سابقه تنش میان قدرت‌های هسته‌ای غرب و شرق، نگرانی از کاربرد تسلیحات هسته‌ای را به‌شکل بی‌سابقه‌ای از زمان پایان جنگ سرد افزایش داده است. 

اگرچه اوضاع کنونی هیچ شباهتی به دوران بحران خلیج خوک‌ها و دکتر استرنج لاو ندارد، اما وحشت از فاجعه اتمی، فکر بسیاری از شهروندان غربی را به خود مشغول کرده است. در نخستین هفته‌های پس از آغاز جنگ اوکراین، واحدهای دفاع هسته‌ای روسیه به حالت آماده باش فعال درآمدند. 

کاربرد تسلیحات اتمی آثار ویرانگر بسیاری، از کشتار مستقیم افراد نزدیک به حادثه تا تبعات ماندگار تشعشات رادیواکتیو و آلودگی‌های طولانی زیست محیطی بر جای خواهد گذاشت. این فجایع البته به کاربرد نظامی دانش هسته‌ای محدود نیست و فجایعی نظیر چرنوبیل و نیروگاه فوکوشیما، شاهدی بر خطرات بی‌پایان فنآوری پیچیده اتمی است. 

مجله پژوهشی طبیعت غذا (Nature Food) دوشنبه هفته گذشته نتایج پژوهشی را درباره تلفات گسترده ناشی از تبعات اقلیمی جنگ هسته‌ای منتشر کرد. براساس داده‌های تحقیق پژوهشگران دانشگاه راتگرز ایالات متحده، چنین جنگی می‌تواند جان میلیون‌ها نفر را بر اثر گرسنگی ناشی از تغییرات گسترده اقلیمی بگیرد. ذرات ناشی از انفجار هسته‌ای می‌توانند مانع رسیدن نور خورشید به زمین شوند و روند فتوسنتز گیاهان را برای مدتی مدید متوقف کنند. 

دانشمندان دانشگاه راتگرز در پژوهش خود ۶ سناریوی احتمالی جنگ هسته‌ای را طرح و بررسی کرده‌اند. بدترین سناریو، بروز یک جنگ تمام عیار اتمی میان ایالات متحده آمریکا و روسیه است. در صورت تحقق این فرضیه، ۵ میلیارد نفر از ساکنان کره زمین، دو سال پس از آغاز جنگ بر اثر گرسنگی جان خود را از دست خواهند داد. 

اگرچه واقعیت یافتن چنین کابوسی بسیار دور از ذهن به نظر می‌آید، همین پژوهش نشان می‌دهد که بروز یک جنگ اتمی کوچک میان هند و پاکستان هم می‌تواند باعث گرسنگی در ابعاد جهانی شود. 

ذرات ناشی از انفجار اتمی می‌تواند منجر به تغییرات اقلیمی گسترده شود

در یک جنگ هسته‌ای، بمب‌هایی که شهرها و مناطق صنعتی را هدف می‌گیرند، طوفانی از آتش به راه انداخته و باعث پخش ذرات معلق در لایه‌های فوقانی جو زمین می‌شوند. این وضعیت باعث نرسیدن نور خورشید به کره ارض و سرمایش شدید می‌شود. این دگرگونی اقلیمی جهانشمول فورا ساختار تولید مواد غذایی روی زمین و در اقیانوس‌ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. 

پژوهشگران دانشگاه راتگرز با استفاده از سنجه‌های تغییرات اقلیمی و با مقایسه ۶ سناریوی احتمالی جنگ هسته‌ای به این نتیجه رسیدند که کاربرد تسلیحات هسته‌ای می‌تواند منجر به سرد شدن یک تا ۱۶ درجه‌ای دمای کره زمین شود.

برای مثال، در صورت بروز جنگ هسته‌ای میان هند و پاکستان، تغییرات اقلیمی ناشی از کاربرد سلاح اتمی می‌تواند تولید مواد غذایی در سطح جهان را تا ۵ سال بعد ۷ درصد کاهش دهد. 

جنگ تمام عیار هسته‌ای میان ایالات متحده آمریکا و روسیه، بزرگ‌ترین دارندگان زرادخانه تسلیحات اتمی جهان، تولید مواد غذایی کره زمین را حدود ۹۰ درصد کاهش خواهد داد. 

به دانشمندان گوش کنید و از جنگ هسته‌ای بپرهیزید

پژوهشگران دانشگاه راتگرز در تحقیق خود فاکتورهای متفاوتی نظیر کاربرد مواد غذایی دام‌ها برای آدمیزاد یا محو کامل اسراف به منظور جلوگیری از قحطی در دوران پسا جنگ اتمی، متمرکز شدند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که هیچ شکلی از برنامه‌ریزی نمی‌تواند جلوی موج گرسنگی در بسیاری از نقاط جهان را بگیرد. خاورمیانه و آفریقا احتمالا بزرگ‌ترین قربانیان غیرمستقیم یک جنگ هسته‌ای خواهند بود. 

به گزارش یورونیوز، لیلی شیا، یکی از پژوهشگران پروژه دانشگاه راتگرز می‌گوید: «تحقیقات بعدی جزیبات بیشتر و دقیق‌تری به دست خواهن داد. برای مثال، [پژوهش ما نشان می‌دهد] که لایه ازن بر اثر گرمایش استراتوسفر نابو می‌شود. این وضعیت باعث تولید بیشتر تشعشات فرابنفش در کره زمین خواهد شد شد. ما باید بفهمیم که این فرآیند چه تاثیری بر روند تولید مواد غذایی خواهد گذاشت.»

آلن روبوک، یکی دیگر از پژوهشگران این تحقیق می‌گوید: «وقتی سلاح هسته‌ای وجود دارد، امکان کاربرد آن‌ها هم هست. جهان بارها به مرز جنگ هسته‌ای رسیده است. تنها راه، ممنوعیت کامل کاربرد چنین تسلیحاتی است. پیمان ممنوعیت جنگ‌افزارهای هسته‌ای پنج سال پیش تصویب شده [و یک سال پیش لازم‌الاجرا شده است] اما هیچکدام از ۹ قدرت هسته‌ای آن را تصویب نکرده اند.» 

آقای روبوک می‌گوید: «پژوهش ما روشن کرد که وقت آن رسیده است که ۹ دولت هسته‌ای به دانشمدان و بقیه جهان گوش و این معاهده را تصویب کنند.»

ایالات متحده آمریکا تنها کشوری است که از تسلیحات اتمی استفاده کرده است.

روسیه برگزاری همه‌پرسی الحاق مناطق اشغالی را به تاخیر می‌اندازد 

ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین هشدار داده که روسیه ممکن است بخواهد پیش از سالگرد جشن استقلال کشورش از اتحاد جماهیر شوروی سابق دست به عملیاتی تازه و کثیف بزند. 

مراسم جشن استقلال اوکراین از شوروی روز چهارشنبه ۲۴ اوت برگزار می‌شود و رئیس جمهوری اوکراین نگران است که مسکو بخواهد پیش از آن، دست به عملیاتی تازه علیه اوکراین بزند. 

حمله موشکی روز شنبه روسیه به ووزنسنسک، شهری در حدود ۳۰ کیلومتری نیروگاه هسته‌ای پیودنوکراینسک در استان میکولایف، ۱۴ نفر از جمله ۱۲ کودک را زخمی کرد. ضمن اینکه این حملات بر نگرانی‌ها در خصوص وقوع یک فاجعه هسته‌ای در این مناطق دامن زده است. 

در آخرین تحولات مرتبط با جنگ اوکراین، موسسه مطالعات جنگ مستقر در واشنگتن در تحلیلی می‌گوید هرچند نیروهای روسیه به حملات خود به شهرهای استراتژیک در شرق و جنوب اوکراین ادامه داده‌اند اما تاکنون نتوانسته‌اند در دور جدید حملات خود به دستاورد مهمی دست یابند. 

هرچند کشورهای جهان تاکید کرده‌اند که چنین همه‌پرسی به رسمیت شناخته نخواهد شد اما کرملین قصد دارد از آن به عنوان یک پیروزی نمادین برای مخاطبان داخلی خود استفاده کند

از سوی دیگر میخائیل رازوژایف فرماندار منصوب شده از سوی مسکو در شبه جزیره کریمه اعلام کرد که یک پهپاد اوکراینی تلاش داشته به مقر ناوگان روسیه در دریای سیاه حمله کند که ناکام مانده و نتوانسته خسارت‌ چندانی به بار بیاورد. این حمله در ادامه یک رشته انفجار در مکان‌های راهبردی و کلیدی در شبه جزیره کریمه رخ داده که البته اوکراین مسئولیت آنها را برعهده نگرفته است. 

وزارت دفاع روسیه، همچنین اوکراین را متهم کرده که سربازان روسی را در منطقه جنوبی شرقی زاپوریژیا مسموم کرده‌اند. وزارت اوکراین با رد این اتهام تاکید کرده که احتمالا نیروهای روسی کنسرو گوشت تاریخ مصرف گذشته خورده و در نتیجه مسموم شده‌اند. 

در آخرین تحولات میدانی هم، وزارت دفاع بریتانیا اعلام کرده که نیروهای روسی توانسته‌اند خود را به حومه باخموت در شرق دونباس برسانند اما نتوانسته‌اند از خط دفاعی نیروهای اوکراینی عبور کنند. 

در ادامه تلاش‌ها برای صادرات غلات اوکراین، مقام‌های روسیه گفته‌اند که منطقه زاپوریژیا اوکراین که تحت کنترل نیروهای روسیه هست روزانه ۷ هزار تن غله صادر می‌کند. هرچند آنها نگفتند که این غلات به کجا صادر می‌شود. اوکراین، همواره روسیه را متهم می‌کند غلات مناطق تصرف شده اوکراین را به سرقت می‌برد. 

در همین زمینه آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد که به ترکیه سفر کرده تاکید کرد که این نهاد بین‌المللی در همکاری با اتحادیه اروپا و آمریکا تلاش می‌کند تا زمینه برای افزایش صادرات غلات اوکراین و همچنین صادرات کودهای شیمایی و مواد غذایی روسیه را به بازارهای جهانی فراهم کند. در همین حال والی آدیمو، معاون وزیر خزانه‌داری ایالات متحده طی تماسی تلفنی با یونس الیتاس، معاون وزیر دارایی ترکیه هشدار داده که نهادها و افراد روسی در تلاش هستند تا از ترکیه برای دور زدن تحریم‌های غرب استفاده کنند.

 بلومبرگ گزارش داده که کرملین در حالی بررسی امکان به تعویق انداختن رفراندوم پیوستن به روسیه در مناطقی از جنوب و شرق اوکراین است که در ماه‌های پیش آنها را به تصرف خود در آورده است. بر اساس این گزارش، تصمیم تازه مسکو پس از آن اتخاذ شده که پیش‌روی‌های ارتش روسیه در این مناطق متوقف شده است. 

این رسانه آمریکایی به نقل از منابع آگاه گزارش داده در حالی که پیشتر برگزاری این همه‌پرسی برای ابتدای سپتامبر هدف‌گذاری شده بود، حالا ممکن است به اواخر دسامبر یا اوایل ژانویه موکول شود چرا که نیروهای روسیه نتوانسته‌اند کنترل کامل مناطقی را که به دنبال اثبات مالیکت خود بر آن سرزمین‌ها هستند، به دست بگیرند. 

طرح روسیه برای ضمیمه کردن مناطق اشغالی اوکراین؛ «کرملین در تدارک برگزاری همه‌پرسی است»

با این حال ساکنان می‌گویند روسیه از تلاش‌های خود برای برگزاری همه‌پرسی در ماه سپتامبر دست نکشیده و همچنان آماده‌سازی شرایط برای برگزاری این همه‌پرسی ادامه دارد. مقام‌های روس به صورت علنی اعلام کرده‌اند که تاریخ برگزاری همه‌پرسی زمانی تعیین می‌شود که شرایط امنیتی اجازه برگزاری چنین رخدادی را بدهد. 

هرچند کشورهای جهان تاکید کرده‌اند که چنین همه‌پرسی به رسمیت شناخته نخواهد شد اما کرملین قصد دارد از آن به عنوان یک پیروزی نمادین برای مخاطبان داخلی خود استفاده کند. پیشتر روسیه چنین همه‌پرسی را در سال ۲۰۱۴ در شبه جزیره کریمه برگزار کرده و این منطقه را به خاک خود ملحق کرده بود. اتفاقی که البته هنوز هم از سوی بیشتر کشورهای جهان به رسمیت شناخته نشده است. 

ارتش روسیه: انبار مهمات و هیمارس‌های آمریکایی در اودسا منهدم شد، کی‌یف: انبار غله بود 

ارتش روسیه می‌گوید روز یکشنبه ۲۱ اوت در حمله‌ای موشکی انبار مهمات اوکراین از جمله چندین سامانه موشک آمریکائی موسوم به «هیمارس» را در منطقه «اودسا» منهدم کرده است.

خبرگزاری تاس، به نقل از «ایگور کوناشِنکوف»، سخنگوی ارتش روسیه نوشت که موشک‌های کالیبرِ بلندبرد و نقطه‌زن روسی که از دریا شلیک شدند یک انبار مهمات حاوی موشک‌های هیمارس و سامانه‌های ضدهوایی آمریکایی و سلاح‌های ساخت غرب را در منطقه مایورسکویه اودسا، منهدم کرده‌اند.

«ایگور کوناشِنکوف» اضافه کرد که بازوی هوافضای ارتش روسیه همچنین یک انبار سوخت حاوی ۱۰۰ تن سوخت دیزل را در منطقه «زاپروژیژیا» منهدم کرده است. وزارت دفاع روسیه همچنین از انهدام دو سامانه توپخانه‌ای خودکششی ام۷۷۷ در منطقه خرسون خبر می‌دهد.

همزمان، سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه گفت که ارتش این کشور حداقل سه بار از موشک‌های مافوق صوت کینژال با قابلیت رسیدن به سرعت «۵ ماخ»، حدود پنج برابر سرعت صوت، استفاده کرده است.

شویگو در توضیح خود افزود: «هدف گرفتن این موشک عملاً غیرممکن است و ما از آن برای حمله به اهداف بخصوص و مهم استفاده می‌کنیم.»

وزارت دفاع روسیه اواخر روز پنجشنبه از استقرار سه فروند هواپیمای میگ۳۱ مجهز به موشک‌های مافوق صوت کینژال در فرودگاه چکالوفسک کالینینگراد خبر داد که بطور ۲۴ ساعته آماده انجام ماموریت هستند.

ناتو روز جمعه به مسکو هشدار داد که استقرار جت‌های جنگی مجهز به موشک‌های مافوق صوت در منطقه کالینینگراد کمکی به کاهش تنش در مرزهای خود ناتو نمی کند. 

کی‌یف با رد ادعای وزارت دفاع روسیه مبنی بر منهدم کردن انبار مهمات و سامانه راکتی هیمارس در اودسا گفت که روس‌ها یک انبار غله را هدف گرفته‌اند. سرهئی براتچوک، یک سخنگوی مسئول در اداره منطقه اودسا هم در تلگرام گفت که دو موشک روس‌ها رهیگیری و هدف گرفته شده است و موشک سوم به اهداف کشاورزی برخورد کرده است.  

 خبرگزاری رویترز در پایان می‌نویسد که قادر به تایید یا رد ادعای نظامی روز یکشنبه دستاوردهای کی‌یف و مسکو نیست.