اتفاق پرسش‌برانگیز در بلگرود روسیه و مشکلات امنیتی برای مسکو

بیش از یک سال از جنگ روسیه با اوکراین می‌گذرد. جنگی که از نگاه روس‌ها آسان و کوتاه مدت به نظر می‌رسید. کرملین حتی تصور نمی‌کرد که چنین مقاومتی در برابر آن‌ها صورت بگیرد. با فرسایشی شدنِ جنگ، مقام‌های روس و به طور خاص ولادیمیر پوتین، بارها تاکید کرده‌اند که "اوضاع در کشور تحت کنترل است".

 کرملین و پوتین دنبال انتقال این پیام هستند که همچنان قدرتمند و مقتدرند. با این حال، وقوع دو تحول، در کنترل بودنِ شرایط را زیر سوال برده است.

در اوایل ماه مِی(اردیبهشت)، محل اقامت پوتین در کرملین مورد حمله پهپادی قرار گرفت. بر اساس تصاویر منتشر شده، یک پهپاد به سقف ساختمانی در کاخ کرملین برخورد کرد و منهدم شد. این رخداد که در آستانه برگزاری رژه مهم نظامی با حضور شخصِ پوتین بود، انتقادات گسترده‌ای را متوجه مقام‌های امنیتی روسیه کرد . چند روز پیش نیز، منطقه مرزی بلگرود روسیه شاهد حملات زمینی شبه نظامیان ملی‌گرای روس  بوده است.

بر اساس برخی اخبار، نیروهای مخالف پوتین که به اوکراین نزدیک هستند، تانک‌های خود را نیز وارد خاک روسیه کرده‌اند و ساکنان منطقه مرزی بلگرود دچار هراس شده‌اند.

مردم وحشت‌زده بلگرود با اعتراض به مقام‌های محلی، خواهان پاسخگویی آن‌ها شده‌اند. در روزهای اخیر ویدئوهای مختلفی منتشر شده است که شمار زیادی از شهروندان روسی خانه و کاشانه خود در بلگرود را ترک کرده و به دیگر مناطق امن حرکت کرده‌اند. به نظر می‌رسد که این تحول، حامل سه نکته مهم و راهبردی است که توجه به آن‌ها ضروری است.

نخست؛ تشدید تحرکات جبهه مخالفان داخلیِ پوتین

دو گروه شبه نظامی ملی‌گرای روس که مسوولیت حملات اخیر به بلگرود را برعهده گرفته‌اند، "سپاهِ داوطلبان روسی" و "گروهان روسیه آزاد" نام دارند. این دو گروه هدف اصلی خود را به زیر کشیدن پوتین از قدرت اعلام می‌کنند. پیوند‌های نزدیک آن‌ها با دولت اوکراین نیز سبب می‌شود تا امکانات قابل‌ ملاحظه‌ای داشته باشند.

مقام‌های ارشد نظامی و امنیتی روسیه، قول برخورد سخت با گروه‌های شبه نظامی را داده‌اند، با این حال در ادامه راه، باید انتظار فعال شدن گروه‌های دیگری از مخالفان با پوتین را نیز داشت. موضوعی که می‌تواند هم از حیث تبلیغاتی و هم تحولات میدانی، تبعات ناخوشایندی به همراه داشته باشد و چالش‌های سیستم امنیتی روسیه را تشدید کند.

همین حالا نیز جابجایی شهروندان منطقه بلگرود به دیگر مناطق و راه افتادن موجی از مهاجرت داخلی، چالش‌های عدیده‌ای را برای دولت روسیه و شخص پوتین ایجاد کرده که در صورت وخیم‌تر شدن شرایط امنیتی بلگرود، می‌تواند تبعات منفی خود را بیش از پیش به نمایش بگذارد.

دوم؛ سرویس‌های امنیتی روسیه و مشکل کمبود نیروی انسانی

یکی دیگر از نکاتی که با اقدام نظامی اخیر ملی گرایان روس بیش از پیش خود را آشکار کرد، این بود که ارتش روسیه و سرویس‌های امنیتی به ویژه آژانس امنیت فدرال(FSB)، به شدت از کمبود سرباز و نیروی انسانی رنج می‌برند. این مساله خود را در ضعف نظارت بر مرز‌ها، به ویژه مناطق مجاور با اوکراین، به نمایش گذاشته است.

در ماه‌های گذشته نیز مشکلِ کمبود نیروی انسانی، پوتین را مجبور کرد بر خلاف میلش، فرمان احضار نیرو‌های ذخیره ارتش را صادر کند.

تحرکات اخیر در منطقه بلگرود بار دیگر این مساله را آشکار کرد که روسیه در تامین نیروی انسانی در حوزه  نظامی و امنیتی مشکلات جدی دارد.

سوم؛ مورد عجیبِ "بلگرود ۲۲"

در جریان حمله اخیر گروه‌های شبه نظامی به منطقه بلگرود، یک اتفاق قالب تامل نیز رخ داد؛ این که گروه‌های مذکور، تا فاصله ۴ کیلومتری سایت اتمی روسیه به نام بلگرود ۲۲ پیشروی کردند. محلی که بخشی از سلاح‌های اتمی ارتش روسیه در آن نگهداری می‌شود. بعد از آن روس‌ها با درک خطرِ ناآرامی‌های مرزی، به جای اینکه مشکلات امنیتی خود را رفع کنند، تسلیحات و مواد اتمی را به نقطه‌ای دورتر منتقل کرده‌ا

به نظر می‌رسد کرملین هم به این نتیجه رسیده که چالش‌های امنیتی بلگرود، عمیق‌تر از آن است که در کوتاه مدت حل شوند. این امر از حیث روانی و تبلیغاتی، بحرانی جدی را برای طرف روسی ایجاد می‌کند. در این میان، حفاظت ضعیف روس‌ها از تسلیحات اتمی‌شان نیز پرسش‌ها و بهت ناظران و تحلیل‌گران را برانگیخته است.