حمله حماس می تواند به "فرصتی برای دیپلماسی" تبدیل شود

آشر مونتگومری، نویسنده، در هاروارد کریسمون، در 16 اکتبر 2023 نوشت:

ادوارد جِرِجیان Edward P. Djerejian، سفیر پیشین آمریکا در اسراییل و سوریه روز جمعه در یک میزگرد موسسه سیاست در دانشگاه هاروارد Harvard Institute of Politics گفت که حمله حماس به اسراییل می تواند به "فرصتی برای دیپلماسی" در چارچوب یک توافق صلح عربی- اسراییلی تبدیل شود.

در این میزگرد که توسط طارق مسعود استاد دانشکده کندی هاروارد اداره می شد، همچنین شای فلدمان  Shai Feldmanاستاد برجسته دانشگاه هاروارد و شبلی تلهامی استاد دانشگاه مریلند شرکت داشتند.

جرجیان که در دوران هشت رییس جمهوری آمریکا- از زمان جان اف کندی- در امور خارجی خدمت کرده، گفت که به تجربه من "رخدادهای کاتالیزوری" اغلب به تشدید دیپلماسی می انجامند. وی افزود: "من شاهد بوده ام که اگر رهبران، عمقیا آمادگی پذیرش ریسک برای صلح را داشته باشند، تحولی رخ می دهد اما چنین تحولی نیازمند وجود رهبری در هر دو سوی ماجراست."

وی گفت: "بسیار صریح بگویم، به نظرم، ما اکنون با نقصان رهبری روبرو هستیم."

تلهامی هم از رهبران سیاسی خواست تا "به ارزش های اخلاقی توجه کنند" و گفت که "هیچ آرمانی نیست که هدف قراردادن بی پروای شهروندان و به خطر انداختن آنان را توجیه کند."

تلهامی افزود: حماس به اسراییل حمله کرد به این دلیل که هیچ "امیدی در افق" نبود. وی گفت به باور او هم اکنون، احتمال تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی نسبت به یک دهه پیش، "بسیار پایین تر" است. "حجم عظیمی از نومیدی وجود دارد و گروههای پیکارجوی از این وضعیت بهره برداری می کنند چرا که هیچ مسیر صلح آمیزی وجود ندارد- اگر امید صلح آمیزی وجود نداشته باشد- همانطور که گروههای پیکارجوی می گویند- آنگاه فرصت کاملی برای این گروههاست تا بگویند: "می بینید، ما می توانیم کاری انجام دهیم."

جِرِجیان هم گفت که به باور او، گسترش توافق های ابراهیم، به تهران – که بخشی از این توافق ها نبود- علامت داد که یک راهبرد ژئوپولیتیک برای به حاشیه راندن ایران در منطقه در جریان است. این هم عاملی بود در حمله حماس.

اما در حالی که تلهامی گفت که روشن است ایران حماس را از نظر مالی و تسلیحاتی حمایت می کند، اضافه کرد که هیچ شواهدی در دست نیست که ایران در پس این حمله ی خاص قرار داشته است. وی افزود: "ما باید مراقب باشیم. ما نمی خواهیم به جنگی با ایران کشیده شویم."

شای فلدمان هم گفت که به باور وی، تلاش کشورهای خاورمیانه برای کمک به فلسطینیان به دلیل جنگ های درونی منطقه، ناکام مانده که این امر "نوعی خستگی و نومیدی را در منطقه درباره مسئله فلسطین بوجود آورده است. بخشی از این خستگی ناشی از این واقعیت است که دولت های عربی، یکی پس از دیگری، به فلسطینیان گفتند که "اگر نبرد با اسراییل تا به این اندازه برای شما اهمیت دارد، پس چرا نوددرصد انرژی و توانتان را صرف جنگ با خودتان می کنید؟ حماس هم در این ماجرا شریک است."

تلهامی، دستور اسراییل به یک میلیون و صدهزار نفر از اهالی غزه برای ترک خانه هایشان را محکوم کرده و آن را "ناممکن" و "غیرکافی" خواند. حماس به فلسطینی ها گفته که در خانه هایشان بمانند. وی گفت: "در حال حاضر، نیاز فوری به کمک های انسانی وجود دارد- ما باید ببینیم چطور می شود به مردم کمک کرد. سازمان های بین المللی باید راهی را برای دستیابی به غزه پیدا کنند و دست کم باید وقفه ای در بمباران باشد تا به مردمی که نیاز فوری دارند، کمک رسانی شود."