واکاوی ۲ پالس معنادار در بحبوحه جنگ روسیه و اوکراین

جنگ اوکراین در آستانه ۲ سالگی خود قرار دارد. جنگی که بسیاری از ناظران و تحلیلگران حوزه روابط بین‌الملل آن را پدیده‌ای ورای برخورد و تضاد منافع دو کشور و دو دولت ارزیابی می‌کنند و معتقدند که این جنگ، یکی از نمود‌های عینی نبرد نیابتی قدرت‌های شرقی و غربی جهان، با محوریت شکل دهی به چشم‌انداز‌های آتی نظام بین الملل است.

در ابتدای جنگ، قدرت‌های غربی به نحو گسترده‌ای وارد میدان شدند و حمایت گسترده خود را در ابعاد مختلف تسلیحاتی و مادی از دولت اوکراین اعلام کردند. در این راستا، ولادیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین نیز در بازدید‌های خود از کشور‌های مختلف جهان، دست به ایراد سخنرانی‌های احساسی می‌زد که این پدیده در نوع خود، توجهات زیادی را در عرصه بین المللی به خود جلب می‌کرد.

جریان‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی جهان غرب نیز یک‌صدا در پسِ اوکراین بسیج شده و به حمایت از آن می‌پرداختند. به نحوی که بسیاری از ناظران و تحلیلگران حوزه جنگ نرم، از وارد آمدن آسیب‌ها جدی به روسیه در این حوزه و حتی شکست این کشور سخن می‌گفتند. با این همه، فرسایشی شدن جنگ اوکراین، تا حد زیادی چشم انداز‌های تازه‌ای را پیش چشم کنشگران قرار داد.

در روز‌های گذشته دو تحول معنادار در بحبوحه جنگ اوکراین به وقوع پیوست که پالس‌های معناداری را نیز در مورد سرنوشت نهایی این جنگ، مخابره می‌کنند.

۱. تغییر سیاست دولت بایدن در قبال اوکراین

یکی از رویداد‌های قابل تامل، در روز‌های گذشته، تغییر قابل توجه رویکرد دولت بایدن بوده است. دولت بایدن که از ابتدای جنگ اوکراین تاکنون، میلیارد‌ها دلار کمک مالی و تسلیحاتی را به اوکراینی‌ها اعطا کرده، به تازگی در موضع گیری تاکید کرده که "تا جایی که بتواند"، به حمایت از اوکراینی‌ها می‌پردازد.

نکته مهم این است که دولت بایدن پیشتر تاکید داشت که "تا هر زمان جنگ اوکراین ادامه پیدا کند"، حمایت‌های آمریکا از اوکراین نیز برقرار خواهد بود. این تغییر لحنِ صریح دولت بایدن و تیم سیاست خارجی و امنیت ملی آن در مورد جنگ اوکراین، تا حد زیادی توجهِ رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. برخی بر این باورند که این موضع گیری دولت بایدن را بایستی پالس روشنِ به کیِف جهت آماده کردن خود برای مذاکرات صلح ارزیابی کرد.

پالسی که در قالب آن دولت اوکراین به جای طرح ریزی برای عملیات‌های آفندی (تهاجمی)، بایستی معطوف به اقدامات پدافندی (دفاعی) باشد تا شاید از این رهگذر بتواند یک موضع خوب و قابل دفاع را برای خود در مذاکرات صلح آتی با روسیه ایجاد کند. در این میان، نکته قبال تامل برای اوکراین این است که تکیه‌گاه اصلی این کشور در جنگ با روسیه، حمایت‌های آمریکا است.

دولت‌های اروپایی، از مدت‌ها قبل به صراحت اعلام کرده اند توانایی تامین نیاز‌های مالی و تسلیحاتی اوکراین در جنگ با روسیه را ندارند و حتی جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفته است که "جنگ اوکراین عملا زرادخانه‌های تسلیحاتی کشور‌های اروپایی را خالی کرده است". درست به همین دلیل هم است که مقام‌های روسی گاه و بیگاه به این نکته اشاره کرده اند که اوکراین، دیر یا زود بر سر میز مذاکره با روسیه خواهد نشست و به این درک راهبردی می‌رسد که جنگ اوکراین، راهکار و راه حل نظامی ندارد.

اخیرا بر اساس گزارش منتشر شده از سوی یک اندیشکده آلمانی، پذیرش اوکراین به عنوان یک عضو اتحادیه اروپا نیز هزینه‌های بالغ بر ۱۹۰ میلیارد یورو را بر این اتحادیه تحمیل می‌کند که این به معنای محروم شدن شمار قابل توجهی از کشور‌های اروپایی از کمک‌های مالی است که می‌توانند آن‌ها را از اتحادیه اروپا دریافت کنند. معادله‌ای که از نگاه شمار زیادی از دولت‌های اروپایی، امری مردود است.

۲. افشاگری بزرگ علیه ولادیمیر زلنسکی

در شهوریور ماه سال جاری"محمد العلاوی" روزنامه نگار مصری در یک اقدام پر سر و صدا، از خرید یک ویلای لوکس پنج میلیون دلاری توسط ولادیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین در جوار سواحل دریای سرخ در مصر خبر داد. وی به این نکته نیز اشاره کرد که زلنسکی ویلای مذکور را به نام مادرِ همسرش خریداری کرده است.

محممد العلاوی برای اثبات ادعای خود برخی اسناد و شواهد را نیز ارائه کرد. با این حال، خیلی زود وی با تهدیدات زیادی رو به رو شد. حال به تازگی خبری دال بر این مساله منتشر شده که جسد العلاوی در حالی که هدف ضرب و شتم قرار گرفته، در مصر کشف شده است. موضوعی که برادر محمد العلاوی را واداشته تا به این نکته اشاره کند که قتل برادرش توسط عوامل و نیرو‌های وابسته به دولت اوکراین انجام گرفته است.

این موضوع که صِرف طرح آن هم تا حد زیادی به وجهه‌ای که زلنسکی سعی داشته از خود در بحبوحه جنگ اوکراین بسازد، آسیب زده است. در این میان، برخی ویلادیمیر زلنسکی را علی رغم تکذیب مسائل مختلف در مورد اقدام وی در خرید ویلای لوکس، به سواستفاده از منابع و کمک‌های مالی اعطا شده به اوکراین متهم می‌سازند. پیشتر نیز برخی مقام‌های ارشد سیاسی و نظامی اوکراینی به دلیل آنچه سواستفاده از منابع مالی مذکور عنوان شده بود، با برخورد‌های سنگین قضایی رو به رو شده بودند. با این حال، طرح ادعا‌های مشابه علیه زلنسکی، عملا ضربه‌ای جدی به این کشور در مرحله حساسِ تقابل آن با روسیه تحلیل می‌شود.

در این میان، به تازگی نیز اخباری دال بر تلاش‌های زلنسکی جهت کسب شهروندی آمریکا منتشر شده است. موضوعاتی که پالس‌های مثبتی را در مورد آینده معادلات مطرح در اوکراین به ویژه در حوزه سیاسی و نظامی مخابره نمی‌کنند و در نوع خود، هم بی اعتمادی افکار عمومی اوکراین و هم آن دسته از دولت‌های غربی که اقدام به تخصیص کمک‌های مالی به این کشور از جیب مالیات دهندگان خود می‌کنند را به دنبال داشته است. پیش از این نیز برخی گزارش‌ها از انتقال سلاح‌های ارائه شده به اوکراین از سوی دولت‌های غربی، به خارج از این کشور حکایت داشتند.

این موضوع که میزان بی اعتمادی‌ها به دولت اوکراین و مقام‌های ارشد این کشور را بیش از پیش افزایش می‌دهد و در مسیر یک پیام مشخص، ارائه پالس می‌کنند: سناریو‌های پایان جنگ اوکراین مطلوبِ دولت و ملت این کشور نخواهند بود.