روزنامه گردی ۳۱ اردیبهشت ۱۳۵۸؛
اسناد ساواک: شاه یک میلیون دلار رشوه داد تا نیکسون رییس جمهور آمریکا شود/ موسسه بین المللی تحقیقات استراتژیک: روحانیت عامل اصلی سرنگونی رژیم شاه بود
در صورت ادامه روش خصمانه، ایران در روابط خود با آمریکا تجدیدنظر می کند. این خبر، تیتر یک کیهان در ۴۴ سال قبل، دوشنبه ۳۱ اردیبهشت سال ۱۳۵۸ است.
این تیتر از متن یادداشت اعتراض آمیز ایران به آمریکا برداشت شده است و از سفیر جدید آمریکا خواسته شده است تا روشن شدن جو سیاسی، سفر خود را به تعویق بیندازد. اما واشنگتن فعلا از هر اظهارنظری خودداری کرده است. دکتر یزدی وزیر امور خارجه هم اعلام داشته که با هر گونه مداخله خارجی مبارزه خواهیم کرد. از وزارت نیرو هم خبر رسید که در تابستان امسال تهران روزانه دو نوبت خاموشی خواهد داشت و ساعات خاموشی قبل از ظهر و سر شب خواهد بود. امام خمینی هم در دیدار با استانداران سراسر کشور اعلام داشتند که کمیته ها باید اصلاح و تصفیه شود و ارتش و ژاندارمری را باید تقویت کرد. عکس یک روزنامه هم اختصاص دارد به محاکمه دو تن از سران ساواک در تهران که برای آمریکا، اسرائیل، انگلیس و آلمان غربی جاسوسی می کردند. نخست وزیر بازرگان هم طبق بخشنامه ای توطئه گران و تحریک کنندگان در کارگاهها و کارخانجات را ضدانقلابی نامید. همچنین درباره فعالیتهای ساواک در آمریکا هم فاش گردید که شاه یک میلیون رشوه داد تا نیکسون رئیس جمهور این کشور شده و منصور رفیع زاده عضو نمایندگی ایران در سازمان ملل رهبری ساواک را بر عهده داشته است، همچنین در این گزارش نوشته شده ساواک در آمریکا ۴ شعبه داشته است.
اما خبر مورد اشاره امروز اختصاص دارد به تیتری از گزارش موسسه بین المللی تحقیقات استراتژیک در لندن که روحانیت را عامل اصلی سرنگونی رژیم شاه معرفی کرده است. متن این خبر که در صفحه آخر روزنامه منتشر شده است به شرح زیر می باشد؛
رادیو لندن - در گزارش اخیر سالیانه موسسه بین المللی تحقیقات استراتژیک این نظر عنوان شده است که اگر ایالات متحده به جای معاشقه با شاه ایران به او اندرزی ساده و عاری از ریا می داد میتوانست تاج و تختش را نجات دهد. این گزارش اخیرا در لندن انتشار یافته است.
مفسر بی بی سی در این باره می نویسد؛
گزارش موسسه تحقیقات استراتژیک می گوید، هنگامیکه فساد در ایران رواج فراوان داشت فشار و اختناق سیاسی دو برابر شد و ناهنجارترین نمونه های مادی گرایی در یک خلاء فرهنگی و معنوی بارور شد. بدلیل اختلاف سنن و آداب و رسوم که خود حاصل به سرعت مدرنیزه شدن بود و نیز بدلیل توزیع غیرعادلانه ثروت و فقدان هر نوع وسیله و ابراز عقیده سیاسی، فضای عدم رضایت بوجود آمد.
اما این گزارش می نویسد که حتی این جریانات نیرومند عدم رضایت و مخالفت با شاه، موثر بود ولی عامل اصلی نبود. دو عامل اصلی در سرنگون کردن شاه اثر داشت؛ یکی از این دو عامل نقشی است که بوسیله روحانیون مذهبی و بالاتر از همه آیت الله خمینی ایفا شد و عامل دوم قدرت ۶۷ هزار کارگر صنایع نفت بود که با قطع تولید نفت سبب فلج کردن قدرت دولت وقت گردید.
موسسه تحقیقات استراتژیک بر این عقیده است که نیروهای مختلف در درون ایران که در سال ۱۹۷۸ میلادی یا ۱۳۵۷ هجری با یکدیگر ائتلاف کردند به غیر از مخالفت شاه شاید تنها در یک مورد دیگر با یکدیگر متحد شدند و آن کوتاه کردن دست خارجی بوده است.