۴ نقاشی تاریخی که هرگز راز آن‌ها کشف نشد

محققان و پژوهشگران سالهاست می‌کوشند تا راز این نقاشی‌های معروف را کشف کنند. در رابطه این آثار و هنرمندان آن‌ها فیلم‌های زیادی ساخته شده است و تلاش شده تا راز‌های این آثار تا حد زیادی فاش شود؛ اما هنوز هم پژوهشگران به پاسخ سؤال‌های خود دست پیدا نکرده‌اند. در این مقاله ما چهار تابلو تاریخی راز آلود را به شما معرفی خواهیم کرد.

۱. نقاشی ضرب المثل‌های هلندی

پیتر بروگل، یکی از مشهور‌ترین نقاشان هلندی دوران رنسانس به شمار می‌رود که دلیل محبوبیت آن نقاشی کردن مناظر طبیعی و زندگی روستایی است. یکی از معروف‌ترین آثار او نقاشی ضرب‌المثل‌های هلندی است که حاوی بیش از ۵۰ ضرب‌المثل است.

درحال حاضر ۱۶ نسخه از نقاشی ضرب‌المثل‌های بروگل و پسر بزرگش وجود دارد که هرکدام از آن‌ها حاوی ضرب‌المثل‌های متعددی هستند. پژوهشگران تاریخ هنر و ادبیات هلندی سال‌های برای کشف ضرب‌المثل‌های موجود در این نقاشی تلاش زیادی را انجام داده‌اند.

۲. تابلو نقاشی شام آخر مسیح

یکی دیگر از چهار تابلوی نقاشی تاریخی تابلو شام آخر مسیح است. در طی سال‌ها مراسم وداع مسیح (ع) با حواریونش یا همان عشای ربانی (شام خداوندی) به تعداد مکرر به تصویر کشیده شده است؛ اما نقاشی داوینچی بهترین و جاودانه‌ترین اثری بود که از این روایت مذهبی به جا ماند. در این نقاشی چهره آرام حضرت مسیح در میان یاران متعجب ایشان که هر کدام روایتگر داستانی هستند به تصویر کشیده شده است. داوینچی بر خلاف سایر نقاش‌های این اثر کوشیده تا به جای به تصویر در آوردن نمادین یک تصویر مذهبی یک صحنه همراه با چهره‌های واقعی خلق کند. این نقاشی در یکی از دیوار‌های ناهارخوری صومعه (سانت ماریا دله گراسیته) در میلان برجای مانده است و این اثر یکی از پر رمز و رازترین نقاشی‌های تاریخ هنر جهان به حساب می‌آید.

در این نقاشی مسیح وسط تصویر نشسته است و دو دستانش را روی میز گذاشته و ترکیب دستان و چهره او مثلثی را در مرکز تصویر به وجود آورده است. چهر او بر خلاف یارانش آرام است و درحالی که یکی از دستانش را به سمت نان برده است؛ به خوبی آگاه است که فاجعه‌ای در انتظار او و حواریون است.

در بین تمام چهره‌های این نقاشی، صورت یهودا درحالی که یک دست خود را به سمت نان دراز کرده است تا به پیش‌بینی مسیح جامعه حقیقت بپوشاند در سایه قرار گرفته است. در دست دیگر یهودا کیسه‌ای قرار دارد که به نظر می‌رسد حاکم شهر به منظور تسلیم کردن حضرت عیسی در اختیار او قرار داده است. قرار گرفتن چهره یهودا در سایه تدبیر علمی برای منزوی کردن خائن از بقیه افراد به حساب می‌آید. در آثار پیشین یکی از قواعد قرار دادی و سنتی منزوی کردن یهودا، این بود که وی را در انتهای میز و جدا از مسیح و یارانش نقاشی می‌کردند.

در واقع دلیل محبوبیت اثر داوینچی این است که چهره هر یک از حواریون و عکس‌العمل‌های ناگهانی آن‌ها به خوبی به تصور کشیده شده است. با توجه به نقاشی می‌توان دریافت که داوینچی مدت زیادی در سکوت بوده و به هریک از این شخصیت‌ها فکر کرده و سپس به نقاشی کردن آن‌ها پرداخته است. در آثار قبلی همواره حواریون در دو سمت میز حضور داشتند و به همین دلیل چهره بعضی از افراد در نقاشی به نمایش کشیده نمی‌شد و این اثر اولین نقاشی بود که چهره تمام حواریون را در طرفین مسیح به تصویر کشیده بود.

در میان شخصیت‌های این نقاشی چهره‌ای که سمت چپ حضرت مسیح قرار دارد از جمله شخصیت‌های راز آلود در این نقاشی به شمار می‌رود. بعضی از افراد معتقدند که او جان و از حواریون مسیح است و برخی دیگر معتقد هستند که او مریم مجدلیه است. چهره این شخصیت مانند مسیح آرام است و حالت نشستن و پوشش او کاملا تکمیل کننده حالات و پوشش حضرت عیسی است.

۳. تابلو نقاشی آنلوفینی

یکی دیگر از چهار نقاشی تاریخی اثر پرتره آنلوفینی است که توسط یان وان آیک به تصویر کشیده شده است. این نقاشی نمایان گر جیووانی دی نیکولا آرنولفینی و همسرش است. به گفته پژوهش‌گران بر خلاف تفکر عده زیادی از افراد، همسر جیووانی باردار نیست، بلکه او به دلیل مد آن زمان دامن پیراهنش را بالا گرفته است.

امضای نقاش این اثر برخلاف اکثر اثر‌ها در میانه تصویر و در کنار آینه ثبت شده است و آینه نیز تصویر دو نفر را در چهارچوب منعکس می‌کند که طبق حدس و گمان‌ها یکی از آن افراد خود وان آیک است. این احتمال وجود دارد که آرنولفینی دست راستش را به نشانه سلام کردن به طرف آن‌ها بلند کرده باشد.

در این تابلو قدیسان یا آیین‌های مقدس به تصویر کشیده نشده‌اند؛ اما هر یک از اجسام در این نقاشی نمادی از تقدس ازدواج در آن دوران به حساب می‌آید.

۴. تابلو نقاشی مونالیزا

تابلو نقاشی مونالیزا آخرین تابلو نقاشی تاریخی است که ما درباره آن توضیح خواهیم داد. این اثر یکی از محبوب‌ترین و پربازدیدترین نقاشی‌های دنیا محسوب می‌شود و سالانه بیش از پنج میلیون نفر از تمام دنیا به تماشای پرتره کوچک زنی که با لبخند محوی به آن‌ها نگاه می‌کند می‌پردازند، چهره‌ای که لبخند آن پر از راز‌های کشف نشده است.

تابلو نقاشی مونالیزا بین سال‌های ۱۵۰۳ تا ۱۵۰۵ توسط داوینچی خلق شده است و احتمالا این تصویر مربوط به زنی فلورانسی به نام (لیزا زامبی دوژکند) است. وی از مقابل زن تنومند و میانسالی به نظر می‌رسد. داوینچی این اثر با دقت زیادی به تصویر کشیده است و اثر قلمویش اصلا واضح نیست. دلیل جذابیت نقاشی مونالیزا ترکیب چشمان براق، بینی ظریف و لبخند زیبای این زن است.

درباره چهره‌ای که داوینچی در خلق این اثر الگو قرار داده است حدس و گمان‌های زیادی وجود دارد. باتوجه به اطلاعات تاریخی؛ اکثر پژوهش‌گران عقیده دارند که داوینچی در خلق این اثر از چهره مونالیزا، همسر تاجری اهل فلورانس الهام گرفته است؛ اما هنوز این عقیده اثبات نشده است.

بعضی دیگر از پژوهش‌گران هنری معتقدند که الگو داوینچی در خلق این اثر چهره خودش بوده است. اظهار نظر‌های تاریخی مبنی بر این‌که داوینچی گرایش‌های جنسی مردانه داشته و در عین حال زنانه نبودن چهره مونالیزا باعث شده تا این عقیده از طرفداران زیادی بهره‌مند بشود.

از طرفی دیگر مدارک تاریخی موجود برخی از پژوهش‌گران را به سمت فرضیه‌ای دیگر مبنی برا این‌که داوینچی در نقاشی این تصویر از مادرش (کاترینا داوینچی) الهام گرفته است سوق داده است.

پرخی از این پژوهش‌گران معتقد هستند که مونالیزا ترکیبی از دو کلمه لاتین Amon و Elisa است و این بدین معنا است که ترکیبی از دو جنسیت مرد و زن بوده است و برخی دیگر اعتقاد دارند که صورت این زن ترکیبی از چند چهره مختلف است.

البته از آنجایی که داوینچی خالق اثر مونالیزا بوده است پر رمز و راز بودن این اثر معقوله پیچیده‌ای محسوب نمی‌شود. داوینچی علاوه بر نقاش بودن به عنوان مخترع، ریاضی‌دان و فیلسوف نیز به حساب می‌آمد. بسیاری از آثار داوینچی همچنان در حال رمزگشایی هستند. بر همین اساس فیلم پرحاشیه کد داوینچی نیز ساخته شد، هدف از ساخت این فیلم پی بردن به رمز و راز‌های آثار هنری داوینچی که با نوعی با مذهب مسیحیت گره خورده‌اند بود.

برای مثال دن براون در کتاب پرفروش کد داوینچی به این تئوری پرداخته است که وجود مثلثی طلایی در نقاشی برجسته داوینچی قرینگی کامل این تابلو را اثبات می‌کند. از طریق وصل کردن نقاط طلایی این نقاشی شکلی مانند جام به‌وجود می‌آید که برخی عقیده دارند که این جام همان جام مقدس مسیحیان است.

کارشناسان و پژوهشگران تاریخ هنر همچنان در حال رمزگشایی آثار داوینچی هستند. در نهایت مونالیزا حالت آرام و لبخند مرموز خود را همانند ۵۰۰ سال گذشته به بازدیدکنندگان نثار می‌کند.