نقش هنر در آگاه‌سازی نسبت به فجایع جنگ/ عکس‌هایی که راوی ظلم شدند

موسسه فرهنگی هنری «هنرنمای آبان» دومین دوره از سلسله همایش‌های «هنر برای صلح» را با عنوان «هنر، صلح و توسعه پایدار» روز پنجشنبه ۲۷ دی ماه با حضور ژاک ورنر سفیر هلند، خانم میشل رایزن فرهنگی هلند، دکتر ماریا دوتسنکو رئیس مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد، نمایندگان بانک شهر، نماینده سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، نماینده موسسه فرهنگی اکو، نماینده دانشگاه سوره، دانشجویان و عموم علاقه‌مندان حوزه هنر و صلح، در محل باغ موزه قصر تهران برگزار کرد.

ورنر سفیر هلند به عنوان اولین سخنران این همایش، با اشاره به اینکه شهر لاهه هلند مقر سازمان منع سلاحهای شیمیایی است گفت: ایران به دلیل تجربه دردناک خود از حمله شیمیایی با این سازمان آشنایی کامل دارد و متاسفانه با گذشت بیش از ۳۰ سال از جنگ ایران و عراق هنوز به وجود چنین موسساتی نیازمندیم. در همین حال، در نقاطی از جهان، امکان دسترسی برای تحقیق از سازمان‌هایی مانند سازمان منع سلاح‌های شیمیایی دریغ می‌شود. همانطور که در سال گذشته شاهد بودیم سلاح‌های شیمیایی هنوز هم در حمله به غیر نظامیان به کار می‌روند که تبعات جبران‌ناپذیری برای نسل‌های کنونی و آتی برجای خواهد گذاشت.‌

وی همچنین گفت: هنر، نقش بسزایی در آگاه سازی از فجایع جنگ دارد و اغلب ماندگاری بالایی دارد و به مراتب تاثیرگذارتر از هزاران مقاله در روزنامه‌هاست و دقیقا به همین علت باید از عکاسان و هنرمندان شجاعی که در شرایط خطرناک کار می‌کنند تا خشونت جنگ را به جهانیان نشان دهند، حمایت کنیم.

وی با اشاره اینکه عکس‌هایی که از سوریه، غزه و یمن می‌بینیم هولناک اند و اغلب ظلمی را به تصویر می‌کشند که وصف آن درکلام نمی‌گنجد، گفت: با نمایش این تصاویر، عکاسان ما را مجبور به دیدن واقعیت‌های تلخ جنگ می‌کنند. ما را مجبور می‌کنند تا دست به دست هم داده و راهی برای پایان دادن به درگیری‌ها پیدا کنیم.

هنرهای تجسمی جنبه‌های دیگری نیز دارد. مردمی که در جنگ یا درگیری‌های مسلحانه زندگی می‌کنند اغلب شدیداً آسیب دیده‌اند، بلاخص زمانی که روند آشتی در میان نباشد. این موضوع عوارض فراوانی بر افراد، خانواده‌ها و جوامع به جای می‌گذارد.

خانم دکتر دوتسنکو رئیس مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد نیز در این همایش گفت: دست یابی به صلح چیزی بیشتر از کنار گذاشتن سلاح را می‌طلبد. شاید زمان آن باشد که بیشتر در خصوص فرهنگ صحبت شود و این همایش قدمی رو به جلو برای این مسیر است.

وی با اشاره به طرح پیشنهادی دکتر روحانی رئیس جمهور اسلامی ایران با عنوان «دنیا علیه خشونت و افراطی‌گری خشونت آمیز» گفت: ایران با هنر، شعر و فرهنگ غنی‌اش مهد تمدن است. مفهوم ایرانی گفتگوی تمدن‌ها در جامعه بین الملل بسیار تاثیرگذار و مهم بود.

دوتسنکو ادامه داد: باید به ارتباط نزدیک بین تنوع فرهنگی، گفتمان، توسعه پایدار، امنیت و صلح توجه بیشتری شود. توانایی سازمان ملل متحد به دولت‌های عضو آن وابسته است و ایران با تاریخ کهن خود، تنوع فرهنگی و قومیتی و جمعیت جوان، نقش مهمی در منطقه و جهان برای ارتقای صلح بازی می‌کند. اقدامات و ابتکارات ایرانی‌ها استحقاق بیشتر شناخته شدن در منطقه و جهان را دارد.

این باور وجود دارد که هنر ابزاری قدرتمند در رساندن پیام و شکلی از گفتمان است. باور به اینکه گفتمان برای احترام، حقوق بشر، کرامت انسانی و صلح ضروری است. در این دوران آشفته، باور دارم این موضوع تابه حال تا این حد مهم نبوده است.

وی در پایان با اشاره به قدرت تاثیر گذاری بالای هنر گفت: هنرمندان هنگام گفتگو، با کنار گذاشتن تفاوت‌ها از راه هنر و رسیدن به زبان مشترک صلح، احترام و آرمان‌های واحد، روابط دوستی ایجاد می‌کنند. هنر ابزاری قدرتمند برای پل زدن میان انسان‌ها و ملت هاست. با ایجاد پل‌های ارتباطی، هنرمندان از راه هنر و گفتمان بین فرهنگی به تحقق صلح کمک می‌کنند.

همچنین سید سعید میرمحمدی دبیر این همایش با اشاره حضور پررنگ تر علاقه مندان به مقوله هنر و صلح، به ویژه دانشجویان گفت: این مسئله برای ما بسیار پر اهمیت است، چرا که دانشجویان به عنوان نخبگان جامعه تولید فکر می­کنند و به تفکری که در جامعه جریان پیدا می‌کند، شکل می‌دهند.

وی ضمن تاکید بر تاثیر هنرمندان در نهادینه شدن صلح در دنیای امروز بیان کرد: همه ما می‌دانیم که دو مسئله و چالش امروز جهان صلح و محیط زیست است، که اگر از آنها غافل شویم، امروز و فردای بشریت با خطرات و تهدیدات بیشماری مواجه خواهد شد.

دبیر این همایش ادامه داد: در این همایش­ها می‌کوشیم، هنرمندان به عنوان بخش خلاق جامعه از طریق آثارشان با بدنه جامعه ارتباط برقرار کنند و اهمیت و مزیت‌های صلح را در جامعه نهادینه کنند.

همچنین از آقای ژاک ورنر سفیر هلند، خانم دکتر دوتسنکو رئیس مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد و نماینده آقای درخشنده مدیرعامل بانک شهر ضمن اهدای لوح یادبود تقدیر به عمل آمد.

در پایان با حضور مهمانان و شرکت کنندگان در همایش، نمایشگاه آثار هنرهای تجسمی در رابطه با صلح با آثاری از مهدی منعم، جاسم غضبان پور، قباد شیوا، علی جُدی، بابک کاظمی، اکبر نیکان پور، عباس کوثری، سعید صادقی، زهرا پاشایی، فرشید پارسی کیا، بهنام رئیسیان، هما دلواری، اونیش امین الهی، بابک صفری، میلاد قلیچ، پریسا تشکری، فرزاد ادیبی، مهدی مهدیان، افشین باقری، علیرضا نصرتی، ژینوس شهیدی، نسرین شیرین سخن، جعفر صادقی، محسن انجم شعاع، رضا عربگری، مرجان براتی، سعید چاواری و حمید جعفری شکیب افتتاح گردید.

همچنین در افتتاحیه این نمایشگاه الیاس امینیان پرفورمنس آرتی با عنوان(من از تصویر بر دیوار ترسانم) و با موضوع صلح اجرا کرد.

موسسه فرهنگی هنری هنرنمای آبان این همایش را با مشارکت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، بانک شهر، سفارت هلند، مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد در ایران، سازمان فرهنگی اکو، کاخ صلح هلند، موزه صلح تهران، دانشگاه سوره تهران و باغ موزه قصر تهران برگزار کرد.

منبع: مهر

1981