هفت‌خوان توسعه گردشگری سلامت / پای مافیای گردشگری در میان است؟
ظرفیت ایران در زمینه گردشگری سلامت در بخش‌های مختلف درمانی در منطقه کم‌نظیر است اما وجود مافیای گردشگری و عدم بازاریابی صحیح به مانعی برای توسعه این صنعت مهم درآمدزا و ارزآور مبدل شده است.
توجه به موضوع مهم «توریسم سلامت» در صنعت گردشگری ایران برای اولین بار به سال ۸۲ بازمی‌گردد؛ بر این اساس در طول سال‌های گذشته شهرهایی چون تهران ، شیراز ، تبریز و اصفهان همواره به‌عنوان شهرهای مهم کشور در زمینه توریسم درمانی مطرح‌شده‌اند اما هنوز که هنوز است راه زیادی تا رسیدن به جایگاه شایسته در زمینه توریسم درمانی کشور وجود دارد.
کارشناسان راهکار رسیدن به این جایگاه شایسته را حضور پر رنگ بخش خصوصی برای بسترسازی مناسب و آماده کردن زیرساخت‌ها می‌دانند و البته بخش خصوصی نیز تا حد زیادی به موضوع رونق گردشگری سلامت ورود کرده است اما نکته مهم اینجاست که هنوز زیرساخت‌های اساسی دراین‌ارتباط مانند بازاریابی صحیح برای جذب گردشگران خارجی و فراهم‌سازی شرایط مناسب اقامت آن‌ها به‌نوعی که در کنار پیگیری سلامت خود از جاذبه‌های گردشگری یک استان نیز بهره‌مند شوند فراهم نشده است.
محمدرضا مجیدی، دبیرکل مجمع مجالس آسیایی در این زمینه معتقد است: هم‌زمان با ورود هر گردشگر سلامت به کشور، سه تا پنج هزار دلار و معادل ۸۰ بشکه نفت، ارزآوری می‌شود که با توجه به سیاست‌های کاهش وابستگی بودجه به فروش نفت، گردشگری یکی از راه‌های کسب درآمدهای ارزی است. همه نگاه ما به گردشگری است، معتقدیم صنعت گردشگری پیشران و تحریم‌شکن است.
مجیدی با بیان اینکه مهم‌ترین مشکل ما، عرضه ضعیف با زبان بین‌المللی است، ادامه داد: باید از ظرفیت‌های بخش خصوصی کمک بگیریم و چاره‌ای نداریم جز اینکه گردشگری و اقتصاد مردم پایه‌ای شود.
لزوم همکاری وزارت بهداشت و وزارت میراث فرهنگی
این سخنان در حالیست که تفاهم نامه ای میان وزارت بهداشت و سازمان میراث فرهنگی برای تقویت گردشگری سلامت منعقد شده که می تواند بسترساز هماهنگی و فعالیت های جدی تری در این زمینه باشد. در رئوس برنامه های وزیر جدید میراث فرهنگی نیز بر توجه به گردشگری سلامت تاکید شده است.
نبود ساماندهی در بخش گردشگری سلامت در برخی موارد ذهنیت‌های بدی را در گردشگران به‌وجود آورده است. علی‌اصغر مونسان وزیر جدید میراث‌فرهنگی معتقد است که باوجود ظرفیت‌های بسیار زیادی که در کشور ما در حوزه خدمات بهداشتی و درمانی وجود دارد نبود ساماندهی در این بخش در برخی موارد ذهنیت‌های بدی را در گردشگران به‌وجود آورده است.
مدیرکل اداره نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت هم در خصوص افزایش ظرفیت گردشگری سلامت و افزایش واحد پذیرش بیماران بین‌الملل در مراکز درمانی و همچنین شرکت‌های تسهیل گر خدمات گردشگری سلامت می گوید: آئین‌نامه‌ها لازم تدوین، تصویب و ابلاغ‌شده‌اند. همچنین سامانه گردشگری سلامت به‌منظور ثبت اسامی بیماران خارجی، جمع‌آوری اطلاعات و اطلاع‌رسانی به کلیه دانشگاه‌ها و مراکز درمانی هدف طراحی‌شده و تعرفه‌های دریافتی از بیماران بین‌الملل در مراکز درمانی به تفکیک استان‌ها و مقایسه آن با کشورهای منطقه مورد بررسی قرارگرفته‌اند.
عسگری افزود: مجوز شرکت‌های تسهیلگر از طریق سامانه صدور پروانه‌ها صادر می‌گردد. بر این اساس تاکنون بیش از صد شرکت تقاضای خود را از طریق سامانه صدور پروانه‌ها به دانشگاه‌ها ارسال کرده‌اند که به‌سرعت موافقت اصولی آن‌ها در حال صدور است.
وی گفت: پیش‌نویس آئین‌نامه شرکت‌های استارت آپ تدوین و تهیه‌شده تا این شرکت‌ها بتوانند به‌عنوان شرکت‌های تسهیل گر در امر گردشگری سلامت مشارکت کنند.
مشکلی به نام مافیای سلامت
اما امروز پای درد دل فعالان حوزه گردشگری سلامت از خصوصی یا غیرخصوصی که بنشینیم همگی از مافیای موجود در زمینه سلامت می‌گویند؛ مافیایی که تاکنون اجازه نداده است این بخش آن‌طور که باید فعالیت‌های خود را گسترش دهد و مشخص نیست این مشکلات ریشه در کجا دارد که این‌گونه در برابر بخش خصوصی و غیرخصوصی از فعالان استارت‌آپ‌ها گرفته تا مجریان پروژه‌های بزرگ سلامت ایستاده است.
هم‌زمان با ورود هر گردشگر سلامت به کشور، سه تا پنج هزار دلار و معادل ۸۰ بشکه نفت، ارزآوری می‌شود که با توجه به سیاست‌های کاهش وابستگی بودجه به فروش نفت، گردشگری یکی از راه‌های کسب درآمدهای ارزی است
شهرک سلامت اصفهان به‌عنوان بزرگ‌ترین طرح در زمینه گردشگری سلامت مثال خوبی در این زمینه است؛ مسعود صرامی مجری این طرح می‌گوید اگر مافیای سلامت نبود تاکنون بخش سرطانی این شهرک راه‌اندازی و به بیماران بسیاری کمک‌رسانی شده بود.
وی دراین ارتباط با بیان اینکه متأسفانه سنگ‌اندازی‌های بسیاری در این زمینه انجام شده است، اظهار داشت: از زمانی که این طرح را آغاز کرده‌ایم ۸۰ درصد از زمان خود را صرف قانع کردن افرادی کرده‌ایم که همکاری چندانی نداشته‌اند.
مجری طرح شهرک سلامت اصفهان بیان داشت: وزیر بهداشت در یکی از سخنرانی‌های خود در حالی از دو سال انتظار برای دریافت ۵۰۰ میلیون یورو برای کمک به بیماران می‌گوید که دقیقاً دو سال است بخش خصوصی شهرک سلامت اصفهان پیشنهاد راه‌اندازی بخش سرطانی داده است اما موافقتی صورت نگرفته و مجوزی برای این کار صادر نشده است.
خرید خدمات درمانی توسط دیگر کشورها با اتمام شهرک سلامت اصفهان
وی تأکید کرد: زمانی که این پروژه به پایان برسد دیگر نیازی نیست که مردم برای درمان بیماری‌های خود به کشورهای ترکیه و مالزی سفر کنند و پول خود را در آن کشورها هزینه نمایند بلکه این کشورهای دیگر هستند که برای درمان به اصفهان آمده و اقدام به خریداری خدمات درمانی می‌کنند.
صرامی بیان داشت: شهرک سلامت برای نیاز امروز شهر نصف جهان به‌عنوان یک شهر شاخص توریستی کافی است زیرا حدود ۷۰۰ پزشک را درون خود جای خواهد داد.
وی با اشاره به ایجاد زیرساخت‌های لازم برای حضور گردشگران سلامت در نصف جهان مانند هتلینگ، بیان داشت: در راستای رفاه حال بیماران و پزشکانی که از شهرهای دیگر به شهرک سلامت اصفهان قدم می‌گذارند، هتلی جهت اقامت در کنار شهرک سلامت در حال ساخت است.
شهرک سلامت از قسمت‌هایی چون کلینیک‌ها ، تصویربرداری، آزمایشگاه، بیمارستانی یک هزار تخته و همچنین یک هتل تشکیل‌شده است؛ در واقع هر آنچه که یک توریسم برای درمان نیاز داشته باشد در این شهرک موجود است.
مجموعه چنین اقداماتی در شهر باعث می‌شود که ما خودبه‌خود با انجام سرمایه‌گذاری در این بخش، اقدام به فراهم آوردن استانداردهای جهانی و ارتقای خدمات درمانی جهت جذب توریسم درمانی کنیم اما نباید فراموش کرد که در این میان دیدگاه مدیران شهری در توسعه گردشگری سلامت بسیار مؤثر خواهد بود.
وقتی رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از پاسخگویی سر باز می‌زند
یکی از این مدیران تأثیرگذار در زمینه چاره‌جویی برای رونق گردشگری سلامت اصفهان به‌یقین طاهره چنگیز رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است که می‌تواند به‌خوبی در ارتباط با وضعیت موجود صحبت کند و پرده از مشکلات بردارد اما بنا به هر دلیلی باوجود پیگیری‌های بسیار از پاسخگویی شانه خالی می‌کند و توپ را به زمین پاسخگویی مسئول دیگر، اجازه از روابط عمومی و کمبود وقت و غیره می‌اندازد.
مدیرکل اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری را می‌توان دیگر مدیر تأثیرگذار درزمینهٔ گردشگری سلامت دانست که از محاسن توسعه گردشگری سلامت در استان اصفهان می‌گوید؛ به اعتقاد او توسعه گردشگری سلامت بیش از هر چیز ابتدا اقتصاد شهر را چه در نظام درمان و چه در نظام‌های غیر درمانی مرتبط با سلامت بالا می‌برد.
توسعه گردشگری سلامت بیش از هر چیز اقتصاد شهر را چه در نظام درمان و چه در نظام‌های غیر درمانی مرتبط با سلامت بالا می‌برد فریدون الله یاری در این ارتباط تأکید کرد: راه‌اندازی شهرک سلامت در اصفهان علاوه بر توسعه اقتصادی، موجب گسترش و فراهم‌سازی زیرساخت‌های گردشگری چون هتل‌سازی، فرودگاه، تاکسیرانی و هر آنچه در راستای رونق صنعت توریسم و جذب گردشگر در کشور موردنیاز است نیز خواهد شد.
وی با بیان اینکه از مزایای گردشگری سلامت درآمدزایی مکفی برای شهر و کشور است، تأکید کرد: بر این اساس می‌توان بخشی از این درآمدها را نیز صرف خرید دستگاه‌های پیشرفته در زمینه درمان و تطبیق خود با پیشرفتها و استانداردهای روز دنیا به‌منظور جذب بیشتر توریست کنیم.
البته به گفته الله یاری ظرفیت گردشگری سلامت نصف جهان تنها به شهرک سلامت ختم نمی‌شود و هم‌اکنون ۲۵ پایگاه مهم به لحاظ گردشگری سلامت در این استان پهناور موجود است.
اما امروز پای درد دل فعالان حوزه گردشگری سلامت از خصوصی یا غیرخصوصی که بنشینیم همگی از مافیای موجود در زمینه سلامت می‌گویند؛ مافیایی که تاکنون اجازه نداده است این بخش آن‌طور که باید فعالیت‌های خود را گسترش دهد
توریست‌هایی که مرکز ناباروری اصفهان را مقصد سفر خود قرار داده‌اند
وی دراین‌ارتباط با اشاره به ظرفیت خوب مرکز ناباروری اصفهان که از تمامی شهرها و حتی کشورهای دیگر مراجعه‌کننده دارد، اظهار داشت: همچنین بخش سوانح و سوختگی در بیمارستان الزهرا که ۲۰ درصد از بیماران آن از شهرهای هم‌جوار هستند، وجود پزشکانی چون پروفسور سمیعی که در بحث سلول‌های سرطانی بسیار موفق است و دیگر موارد مهم در حوزه گردشگری سلامت می‌تواند برای کشور ما در ترویج و رونق گردشگری اثرگذار باشد.
مدیرکل اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با بیان اینکه استان اصفهان از زیرساخت‌های مناسبی در زمینه گردشگری سلامت و همچنین در زمینه‌های دیگر گردشگری برخوردار است، ابراز داشت: بیش از هر چیز لازم است ظرفیت‌های گردشگری سلامت را به شکل دقیق شناسایی کنیم و سپس امکان بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها فراهم شود.
الله یاری همچنین با اشاره به این نکته که هم‌اکنون طرحی جامع در ارتباط با گردشگری سلامت در استان اصفهان در حال تهیه است، گفت: هدف از این طرح شناسایی و تشخیص تمامی ظرفیت‌ها در این حوزه است؛ در نهایت باید کشورهای هدف را دقیقاً شناسایی کنیم تا بازاریابی خوبی در این حوزه صورت گیرد.
بازاریابی صحیح و برگشت توریست‌های درمانی ازدست‌رفته ضروری است
به گفته کارشناسان گردشگری سلامت، در سال‌های گذشته افراد زیادی از افغانستان برای درمان به ایران آمده‌اند اما هم‌اکنون بخش زیادی از این افراد توسط کشور هند جذب‌شده‌اند و برای درمان، به‌جای ایران، هند را انتخاب می‌کنند.
یکی از مشکلاتی که گردشگری سلامت از آن رنج می‌برد این است که گردشگری سلامت، دستگاه متولی مشخص نداردرئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت در این رابطه می‌گوید: یکی از مشکلاتی که گردشگری سلامت از آن رنج می‌برد این است که گردشگری سلامت، دستگاه متولی مشخص ندارد.
سعید هاشم زاده معتقد است: شکاف و فقدان اطلاعاتی بزرگی بین گردشگری سلامت و ارائه‌کنندگان خدمت به آن‌ها وجود دارد که ساماندهی، آگاهی سازی و ارائه اطلاعات کاربردی به بیماران خارجی را ضروری می‌سازد.
هاشم‌پور اظهار داشت: عمده علت مراجعه شهروندان خارجی به مراکز درمانی ایران، مربوط به درمان بیماری‌های زنان، زایمان و ناباروری است.
رئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت در ادامه تأکید کرد: نبود نظام مشترک و یکنواخت قیمت‌گذاری، بی‌توجهی به مقوله پژوهش در حوزه گردشگری سلامت، نبود همگرایی لازم و کافی بین دستگاه‌های اصلی متولی در این حوزه ازجمله نقاط ضعف کشور در این بخش است.
گردشگری سلامت امروزه در تمام دنیا جایگاه ویژه‌ای دارد و تبلیغات و بازاریابی در این راستا مبنای رقابت کشورهای پیشرفته دنیاست، بر این اساس کشور ایران نیز باید هرچه سریع‌تر بازاریابی جهانی خود را آغاز کند تا از دیگر کشورهای دنیا عقب نمانده و گردشگری سلامت در کشور ما نیز همگام با دنیا تمام به‌پیش برود.
منبع: مهر
66
