تخریب نخستین مهدیه کشور در مشهد در سکوت خبری!

مهدیه «عابدزاده» به عنوان نخستین مهدیه کشور درحالی در میان سکوت رسانه‌ها تخریب شد که از لحاظ قدمت هم‌سنگ مدرسه فیضیه قم و حسینیه ارشاد تهران است.

«رضا سلیمان نوری»، فعال میراث فرهنگی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این مطلب اظهار کرد: مسائل پیش آمده برای مهدیه مرحوم عابدزاده داستان دنباله‌داری بود که با اقدامات صورت گرفته در هفته گذشته که منجر به تخریب کامل بنای آن شد، لزوم زنده بودن افکار عمومی، رسانه‌ها و فعالیت‌های انجمن‌های مردم‌نهاد را به عموم جامعه گوشزد کرد.

این خراسان‌پژوه با انتقاد از نحوه اطلاع‌رسانی برخی افراد در فضای مجازی درباره این اتفاق گفت: متاسفانه نوعِ اطلاع‌رسانی در این‌باره به گونه‌ای بود که در اغلب موارد تلاش شد تا تنها یکی از نهادهای مسئول در این رابطه مقصر جلوه داده شود و دو مجموعه دیگر مورد مواخذه قرار نگیرند.

وی بیان کرد: هرچند سازمان میراث‌فرهنگی در ثبت این اثر هویتی کوتاهی کرده و حرکت لاک‌پشتیِ این مجموعه برای ثبت مهدیه در تخریب آن دخیل بوده، اما شهرداری و جامعه‌المصطفی نیز که این مجموعه را تخریب کردند، با توجه به اطلاع از جایگاه این بنا در تاریخ انقلاب اسلامی، خطاکار بوده و باید مورد مواخذه قرار بگیرند.

عضو موسس انجمن چهارباغ ادامه داد: سال گذشته که نخستین تخریب‌ها در این مجموعه صورت گرفت، معاون فرهنگی شهرداری به خوبی در صحنه حاضر شد، اما در این مرحله از تخریب شهرداری هیچ اقدام مثبتی انجام نداد، در حالیکه در صورت کم‌کاریِ میراث باز هم شهرداری با توجه به سوابق موجودِ بنا می‌توانست از دادن هرگونه مجوزی برای تخریب آن خودداری کند و یا حداقل با اعلام رسمی اینکه براساس نامه میراث‌فرهنگی اقدام به صدور مجوز تخریب کرده، کمی از اشتباه خود بکاهد؛ هرچند میراث مدعی است که هیچ مجوزی صادر نکرده است.

«سلیمان نوری» درباره مجموعه تخریب‌کننده این بنا نیز گفت: هرچند جامعه‌المصطفی مدعیِ ساخت مهدیه‌ای بهتر از قبل در جای مهدیه تخریب شده است، اما باید بداند که آجر به آجر این بنا بازگو کننده واقعیت‌هایی بودند که به طور قطع بنای جدید نمی‌تواند هویت فرهنگی آنها را زنده کند. همچنین این مجموعه که داعیه‌دار صدور و گسترش فرهنگیِ انقلاب است، باید آگاه باشد که تخریب این بنا در سالی که مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام است، ضربه بسیار بزرگی به تصویر مشهد در نزد افکار عمومی جهان اسلام می‌زند.

وی در واکنش به ادعاهای مطرح شده درباره اینکه بنای مهدیه عابدزاده فاقد ارزش تاریخی است گفت: این بنا نه از آن جهت که دارای سبک معماری خاص بوده و یا سابقه ساخت کهن دارد، بلکه از منظر هویتی دارای شرایط ثبت در فهرست آثار ملی بوده و حتی هنوز هم با توجه به عدم جابجایی مرقد مرحوم عابدزاده این ویژگی را داراست.

وی توضیح داد: مهدیه عابدزاده در مشهد جایگاهی چون مدرسه فیضیه در قم و یا حسینیه ارشاد در تهران دارد. این بنا یکی از محل‌های اصلی تجمع مبارزان چه در دوران نهضت ملی شدن نفت و چه در ایام پیروزی انقلاب اسلامی بوده است. همچنین بسیاری از انقلابیون بزرگ چون شهید نواب صفوی، مرحوم طالقانی، مقام معظم رهبری و آیت‌الله طبسی در این بنا رفت و آمد داشته‌اند و به همین دلیل از منظر هویتی دارای شرایط ثبت ملی است.

این خراسان‌پژوه افزود: این بنا از این جهت که نخستین مهدیه کشور بوده نیز دارای شرایط ثبت ملی است. همچنین باید اذعان داشت که برگزاری نخستین دعای ندبه جمعی کشور و مراسم‌های باشکوه ویژه شب تولد حضرت صاحب الزمان(عج) در این مکان که الگویی برای مراسم‌های مشابه در سایر نقاط کشور نیز بوده بر ارزش‌های هویتی این بنا افزوده است.

وی درباره آینده مهدیه نیز گفت: بهترین اقدام در حال حاضر توقف تخریب و بازسازی بنا به صورت عین به عین با همان مصالح موجود در محل و البته مصالحی مشابه آنچه قبل از تخریب در بنا استفاده شده، است.

مهدیه حاجی عابدزاده مشهد واقع در پشت باغ نادری نه تنها نخستین مهدیه کشور، بلکه یکی از مهمترین کانون‌های تربیت مبارز در سال‌های سلطه ستم‌شاهی در سطح کشور محسوب می‌شود.

منبع: ایسنا

10