نحوه پرداخت دستمزد کارگران چگونه است؟

هر انسانی تلاش می کند در زندگی برای رسیدن به امکانات بهتر رزق و روزی به دست آورد. این امر چیزی است که دین ما به شدت به آن احترام می‌گذارد و کسی را که برای کسب روزی حلال تلاش می‌کند هم سنگ مجاهد راه خدا می‌شمرد. برای یک کارگر مزد، غایت فعالیت شغلی و نتیجه تلاش‌های طاقت فرسای روزانه است.

ماده ۳۴ قانون کار جمهوری اسلامی ایران کلیه دریافت‌هایی را که بر اساس قانون و یا به اعتبار قرارداد کاری به کارگر پرداخت می‌شود مزد یا حق السعی نامیده است.

بر اساس ماده ۳۵ قانون کار مزد تنها در وجه نقد خلاصه نمی‌شود بلکه می‌تواند به صورت غیر نقد نیز پرداخت شود. مزد می‌تواند به صورت ساعتی یا قراردادی (که در میان عامه به کنتراتی هم معروف است) پرداخت شود.

مطابق ماده ۳۵ قانون کار نحوه پرداخت قراردادی را متن قرارداد کار تعیین می‌کند. اما در مورد مزد بر مبنای ساعتی، ۳ نوع پرداخت ساعتی (براساس ساعت انجام کار)، کارمزد (براساس میزان کار انجام شده) و کارمزد ساعتی (براساس کار انجام شده در زمان معین)، در قانون کار پیش بینی شده است.

بر اساس ماده ۳۶ مزد ثابت مجموع مزایای پرداختی یک کار است که به طور ثابت قابل پرداخت است و معمولا یکی از راه‌های جلوگیری از بهره کشی کارگران تعیین حداقل همین مزد ثابت در قالب حقوق پایه است که توسط مراجع ذی صلاح تعیین و اعلام می‌شود.

توجه داشته باشید بر طبق تبصره ۳ ماده ۳۶ برخلاف باور بعضی، مزایای رفاهی و انگیزه‌ای نظیر کمک هزینه مسکن، خواروبار، کمک هزینه عائله مندی و مانند آن جزو مزد ثابت و مبنا محسوب نمی‌شوند.

مزد کارگر باید در فواصل زمانی مرتب پرداخت شود این فواصل زمانی می‌تواند روزانه، هفتگی، ۱۵ روز یک بار و یا ماهانه باشد که به مزدی که براساس عرف کارگاه به صورت ماهانه پرداخت می‌شود، نام حقوق اطلاق شده است دراین حالت حقوق باید در آخر هر ماه پرداخت شود.

علاوه بر آن چه گفته شد مزد باید به وجه رایج کشور و روز‌های غیرتعطیل و ضمن ساعات کاری پرداخت شود. البته کارفرما می‌تواند در صورت رضایت کارگر این مزد، مبلغ را با همان شرایط وجه نقد به صورت چک بانکی پرداخت کند.

امروزه در کارگاه‌های بزرگ و کوچک، پرداخت حقوق از طریق واریز به حساب بانکی صورت می‌گیرد که ما در مورد لیست‌های حقوقی در آینده بحث مفصلی خواهیم داشت. توجه داشته باشید که در محاسبه حقوق ماهانه در ماه‌های ۳۱ روزه، مبنا ۳۱ روز کار خواهد بود.

منبع: باشگاه خبرنگاران

1981