31 خرداد، سالروز زلزله رودبار و منجیل
شب نحسی که حیات دو شهر را گرفت/ زلزله رودبار و اشتباهی که باعث مرگ هزاران نفر شد/ حیوانات و فوتبال جلوی مرگ و میر بیشتر را گرفتند/ افسردگی و اعتیاد، میراث شوم زلزله
رودبار و منجیل 33 سال پیش به شدت لرزیدند اما به دلیل محدود بودن ایستگاه‌های لرزه نگاری، کانون زلزله منطقه دیلمان در استان گیلان اعلام شد و به همین خاطر، زمان طلایی برای امدادرسانی به مناطقی که خسارات جدی به آنها وارد شده بود، از دست رفت و مرگ و میر و تلفات افزایش یافت.
به گزارش خبر فوری، در بامداد چنین روزی در سال 1369 وقتی بیشتر مردم یا در خواب بودند و یا مسابقه برزیل و اسکاتلند در جام جهانی 1990 ایتالیا را می دیدند، زلزله ای مهیب رخ داد و نیمه شمالی کشور را لرزاند. به گفته شاهدان عینی، مدت زمان زلزله بسیار زیاد بود و به مدت یک دقیقه ادامه داشت. مردم تهران و اطراف وحشت زده به خیابان ریختند. بسیاری تا صبح در بیرون از خانه ماندند و عده ای نیز به خانه بازگشته و آسوده خاطر به تماشای مسابقه فوتبال نشستند. وقتی تهرانیها چشمان خود را بسته و به خواب فرو رفتند نمی دانستند در شمال کشور و منطقه رودبار و منجیل چه فاجعه ای به وقوع پیوسته است. صبح روز بعد مشخص شد بر اثر زلزله نیمه شب 31 خرداد، شهرهای لوشان، منجیل و رودبار با خاک یکسان شده اند.
زلزله 31 خرداد رودبار و منجیل یکی از فاجعه بارترین بلایای طبیعی تاریخ ایران به حساب می آید. این زلزله حدود 37 هزار کشته، صدها هزار زخمی و حدود نیم میلیون آواره به جای گذاشت. دو شهر رودبار و منجیل با خاک یکسان شدند، بسیاری از روستاها برای همیشه از بین رفتند، به سد منجیل آسیب وارد شد و حتی جاده قزوین – رشت نیز بر اثر زلزله شکاف برداشت و مسدود شد.
ایران سرزمینی لرزه خیز است و در طول تاریخش زمین لرزه های پرتلفات زیادی را به خود دیده است. مورخان معتقدند یکی از پرتلفات ترین و مهیب ترین زلزله های تاریخ جهان در سال 235 هجری در دامغان رخ داده است. این زلزله حدودا 8 ریشتری باعث مرگ حدود 200 هزار نفر شد و بسیاری معتقدند شهر و قوم تاریخی و کهن «قومس» بر اثر این زلزله از بین رفتند.
در 50 سال اخیر نیز زلزله های پرتلفات و مهیب فراوانی به وقوع پیوسته است. زلزله طبس و بوئین زهرا از این جمله اند. با این حال، بعد از زلزله بم که نزدیک به 50 هزار نفر تلفات داشت، زلزله رودبار و منجیل پرتلفات ترین زلزله 50 سال اخیر ایران به حساب می آید. به بهانه سالروز این واقعه دلخراش و تلخ قصد مرور چند نکته مهم در رابطه با زمین لرزه رودبار و منجیل را داریم:
وقتی حیوانات به داد مردم رسیدند
چند عامل باعث کاهش تلفات زلزله رودبار و منجیل شده و چند عامل هم باعث افزایش تلفات شدند. یکی از عواملی که تلفات را کم کرد سر و صدای حیوانات خانگی قبل از زلزله بود. یکی از شاهدان عینی زلزله که در شهر صومعه سرا می زیست، در این رابطه می گوید: «قبل از زلزله گاوها شروع به سر و صدا و بی تابی کردند. از خواب بلند شده و به طویله رفتم اما علت بی تابی آنها را نیافتم... بعد از چند ثانیه صدای مرغ ها و خروس ها نیز به گوشم رسید که از درون لانه سر و صدا می کردند.... همزمان صدای سگ ها نیز از بیرون خانه به گوش می رسید... مدت کوتاهی بعد زلزله آمد.» سر و صدای حیوانات بسیاری از اهالی روستاهای شمال را از خواب بیدار کرد. بسیاری گمان کردند حیواناتشان مورد حمله شغال یا گرگ قرار گرفته و به همین علت با عجله خود را به طویله یا لانه ها رساندند و همین عامل باعث شد صدای زلزله به گوششان برسد.
وقتی فوتبال ناجی شد
یکی دیگر از عواملی که مردم را متوجه زلزله کرد، پخش مستقیم فوتبال برزیل و اسکاتلند در جام جهانی 1990 بود. یکی از بازماندگان زلزله در این رابطه می گوید: «۲۳ سال داشتم. کارمند شیفت عصر بودم اما چون پدر و مادرم پیر بودند و علاقه ای به فوتبال نداشتند، من بعد پایان کارم ماندم تا فوتبال را با یکی از دوستانم ببینم. معمولاً ساعت ۱۰ تا ۱۱ شب به خانه برمی گشتم. آن شب هم باید همین ساعت به خانه می رفتم اما ماندم که فوتبال را ببینم. بزریل با یک جای دیگر بازی داشت که یادم نمی آید کجا بود. آن‌موقع هم اینطور نبود که موبایل و اس ام اس و این چیزها باشد و بتوانیم خبر بدهیم که دیر می آییم. خلاصه نیمه اول را دیدم و چون دیر شده بود و من هم اطلاع نداده بودم، تصمیم گرفتم به خانه بروم تا همسرم و پدر و مادرم نگران نشوند. همین که نیمه دوم آغاز شد، من از جا بلند شدم و با دوستم خداحافظی کردم، گفتم نیمه دوم را فردا برایم تعریف کند. دوستم هم برای بدرقه به دم در آمد، کفشهایم را پوشیدم که آسمان یک لحظه برق عجیبی زد و همه جا روشن شد، همزمان صدای مهیبی شنیدم و همه جا لرزید.»
چرا تلفات زلزله زیاد شد؟
با وجود این، چند عامل نیز باعث افزایش تلفات زلزله شدند. شاید مهم ترین عامل تشخیص اشتباه مرکز زلزله بود. در آن زمان به دلیل محدود بودن ایستگاه‌های لرزه نگاری، کانون زلزله منطقه دیلمان در استان گیلان اعلام شد و به همین خاطر، زمان طلایی برای امدادرسانی به مناطقی که خسارات جدی به آنها وارد شده بود، از دست رفت، چراکه این زمان طلایی برای نجات آسیب دیدگان زلزله ۲۴ تا ۷۲ ساعت است. به علت ضعف در اطلاع رسانی یا غفلت رسانه ای تا چند روز پس از این رخداد، هیچ کس از آن خبر نداشت و کسی نمی دانست دقیقا چه اتفاقی افتاده است.
عامل دیگر که شدت تلفات را بالا برد خرابی جاده قزوین – رشت و بسیاری از راه ها مواصلاتی دیگر شمال بر اثر زلزله بود. بسیاری از لودرها و وسایلی که از تهران راهی شمال شده بودند، در راه ماندند و حتی اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور وقت که قرار بود با تجهیزات به کمک زلزله زدگان بشتابد، با هلی کوپتر و به تنهایی به رودبار و منجیل آمد.
شهرهایی که دیگر سرپا نشدند
رودبار و منجیل قبل از زلزله شهرهای آباد و مهمی بودند. رودبار از شهرهای اصلی گیلان بود و در کتب تاریخی به عنوان مرکز «دیلم» از آن یاد شده است. با این حال، زلزله چنان زخمی بر پیکر این دو شهر زد که دیگر نتوانستند راست بایستند. شهر منجیل و رودبار و با شدت کمتری لوشان، با خاک یکسان شدند. چند ده روستا از بین رفت و ویرانه های آن هنوز در کوه های رودبار و طارم وجود دارد. اقتصاد شهرها آسیب دید. بعد از زلزله بسیاری از بازماندگان مهاجرت کردند. کارخانه ها تعطیل شدند و خدمات شهری نیز خیلی دیر به این دو شهر بازگشت.
در کنار این، باید به بحران روحی مردم نیز اشاره کرد. یکی از ساکنان رودبار می گوید بعد از زلزله بسیاری از بازماندگان به اعتیاد پناه آوردند و برخی نیز خودکشی کردند. افسردگی حاصل از ویرانی زلزله تا سالها گریبان مردم را گرفت و هنوز هم نوعی غمزدگی و بغض در این شهرها وجود دارد.
واقعه ای تلخ که بسیاری را بیدار کرد
بعد از زلزله رودبار و منجیل، مسئولین کشور تکانی اساسی به ساختار لرزه شناسی ایران دادند. دکتر زارع، زمین لرزه شناس در گفتگویی که مدتی پیش داشته در این رابطه می گوید: «در آن موقع که زلزله منجیل به وقوع پیوست، شبکه شتاب‌نگاری آنالوگ داشتیم. حدود ۲۰۰ ایستگاه آنالوگ در ایران وجود داشت. بعد از زلزله منجیل، وام بانک جهانی آمد و شبکه شتاب‌نگاری از سال ۷۳ در کشور توسعه پیدا کرد و بیش از هزار ایستگاه فعال شد، از آن زمان تاکنون همان تعداد ایستگاه، فعال است.»
همچنین، دکتر علی بیت‌الهی، مدیر وقت بخش زلزله مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن گفت: «این زلزله چنان تأثیرگذار بود که می توان گفت، بعد از آن رویداد بود که ستاد مدیریت بحران وزارت کشور شکل گرفت، سازمان نظام مهندسی تأسیس شد، آیین‌نامه‌های ساخت و ساز مقاوم در کشور تدوین شد و مراکز پژوهشی مرتبط با زلزله بسط و توسعه یافتند.»
جامعه و غم شهر زیتون
بعد از زلزله مهیب رودبار و منجیل، با وجود نبود شبکه های اجتماعی و اطلاع رسانی سریع، مردم ایران یک صدا با زلزله زدگان همدلی کردند. عباس کیارستمی «سه گانه زلزله» را ساخت. حسین علیزاده با انتشار کاست و آلبوم «آوای مهر» با زلزله زدگان همدلی کرد و همه عواید فروش آلبوم را هم هزینه بازسازی مناطق زلزله زده کرد. استاد شجریان نیز درآمد کنسرت آمریکایش را خرج زلزله زدگان رودبار و منجیل نمود.
به جز هنرمندان سایر اقشار جامعه هم با زلزله زدگان همدلی کردند. نکته این است که مردم در آن زمان بهتر از زمان کنونی نحوه همدلی را بلد بودند. آنها از هجوم به مناطق زلزله زده و ایجاد دردسر برای زلزله زدگان و نیروهای امدادی اجتناب کرده و در عوض با جمع کردن پتو، آذوقه و پول نقد و ارسال آن به مناطقه زلزله زده، حمایت خود را از بازماندگان نشان دادند.
وقتی صدام خیالی حمله می کند
زلزله رودبار و منجیل نیز مانند سایر زلزله ها از برخی نشانه های عمومی برخوردار بود. بسیاری از شاهدان از نور شدیدی می گویند که قبل از زلزله در آسمان درخشید. همچنین، صدای بلند و عجیبی قبل از زلزله به گوش رسید. اهالی تهران و قزوین و زنجان بعد از شنیدن این صدا به کوچه و خیابان ریختند. با توجه به اینکه مدت زیادی از پایان جنگ تحمیلی نمی گذشت، بسیاری از کسانی که این صدا و لرزش بعدش را احساس کردند، گمان کردند که صدام حمله هوایی کرده و جنگ مجددا آغاز شده است.
احتمالا نصب تابلوی شهرداری منجیل کار ژاپنی ها بوده
انشاالله تهران ۸ ریشتر
خجالت آوره، دعا برای بلا
ایول خدایا نشون بده خدایی مانند
خیلی ها فقط محکوم و تحریم
نمیکنی
برخی ساندیس خور ابله اینجا
هستند کامنتی میذاری البانی
البانی میکنند نادان فرقه رجویی
همکار اخوندها هستند ببین پلیس
البانی نتیجه بررسی را بده که انها
برای اخوندها هکری میکردن
چه خوبه در مجازی یا حتی بعضی اوقات رو در رو انسان های نادانی همچون شما دوست عزیز میبینیم و به عقل و شعور و فهم خود امیدوار میشویم....تنها دعا برای امثال شما و بنده ی حقیر این است که بیشعور نشویم و اگر خدایی نکرده شدیم بیش از حد مانند شما نشویم...
کار روسیه بود آزمایش انجام دادن
نه بابا
دقیقا. روسیه یک کشور سوپر تروریستی هست
خبر فوری تو هم بد شدی؟ خیلی از خبرهایی که دلمون میخواد نظر بدیم قسمت دیدگاهتو میبندی!اخه چرا؟مگه ما مردم مخاطب تو نیستیم؟!پس چرا نمیزاری حرفامونو به گوشت برسونیم:(
از آلبانی چه خبر شنیدن به فنا رفتید.
دیگه جایی ندارید نظر بدید اومدید اینجا
مگه 20ثانیه ای مگه تو نماینده خبر فوری هستی چرا شما فکر میکنید تو ایران اینهمه مجاهدین خلق تروریست (منافقین )اینهمه طرفدار داره از شما بعیده خدا کنه جزء طرفداران انقلاب نباشید که دنبال مخالف زیاد می گردید تا عرض (ارض)اندام کنید این منافقین نباشند انگار شما هم نیستید
بخدا راحت شدن
همین بنده خداها اگر زنده مونده بودن‌جمعیت ایران الان بالای صدمیلیون‌نفر شده بود
بخدا به روزی افتلدن مردم که اگر بدونن فلان جا زلزله میاد همه هجوم میبرن که برن زیر اوار و بمیرن
تو‌سوییس که زندگی نمیکنیم،تو خراب شده اسلام زده جمهوری اسلامی که فقر و خفقان بیداد میکنه مردگی میکنیم نه زندگی
اگر بهشت یا جهنم رفتن خورد
و خوراک و مسکنشون ارزانه
فازت چیه ناموسن؟؟؟؟ ما هم تو این کشور زندگی میکنیم سختی میکشیم گرونی هست ولی صبرم چیز خوبیه
جمعیت شهرستان رودبار قبل از زلزله سال ۶۹ با جمعیت آخرین سرشماری سالهای اخیر برابره. علتش کمبود شدید امکانات درمانی، تفریحی و آموزشی و فرهنگیه. معلمهای تازه کار و بی تجربه و نبود پزشک متخصص و امکانات درمانی باعث دلسردی مردم از این شهرستان و مهاجرت به شهرهای دیگه شده. در شهر منجیل یک فضای سبز و پارک مناسب وجود نداره. سه بیمارستان در شهرستان وجود داره ولی هیچکدوم خدمات مناسبی ارائه نمیدن. شهر رودبار که شده شهر سالخوردگان چون اکثر جوانها برای اشتغال مهاجرت میکنن. از لوشان و رستم آباد نگم که فراموش شده هستن
فکر میکنید تجربه شده؟ همین الان اگه فقط در یکی از مناطق تهران زلزله اتفاق بیافته کل شهر که سهله کل مملکت بهم میریزه
کمک هنرمندان واقعا مهم بود .ملت را فیلم کردین با این مقاله نوشتنتون
خوب خیلی واضحه آدم با گل خانه درست کنه با کوچکترین تکونی نابودمیشه
عامل اصلی افزایش تعداد تلفات ناشی از زلزله ، کیفیت ساختمان سازی ماست .اگه به ژاپن نگاه کنید (که شبانه روز در حال لرزیدن است ) می‌بینید که باوجود زلزله های بیشمار ، میزان تلفات بسیار پایین است. متاسفانه تو کشور ما از بازرس و بازرسی عادلانه ، خبری نیست . بعد از حمله اتمی امریکا،ژاپن توانست تمامی شهرهایش رو با کیفیت بالاتر ، بازسازی کنه ولی آبادان و خرمشهر و...هنوز مث شهرهای جنگ زده هستند . اگه امروز در رودبار و.. زمین لرزه ای با همون شدت رخ بده ، تعداد کشته های ما هم مث قبل باقی میمونه چون هیچ درسی از گذشته نگرفته ایم.
دایی مادرم که حدود ۴۰ سال داشت تو این زلزله فوت کرد...و کلی فامیل دیگه که خونه هاشون یه جوری رفت زیر آوار که حتی عکسی ازشون نداریم....خدای بزرگ شاهده که هر وقت هر جای کشورم زلزله میاد من همون قد ناراحت میشم...بم و کرمانشاه هم که زلزله اومد همون قد ناراحت شدم....بیچاره ملت ایران
روح همه عزیزان از دست رفته مان شاد .
چو عضوی به درد اورد روزگار،
دگر عضوها را نماند قرار.
این نوری که میگن قبل از زلزله میاد واقعا هست. زلزله‌ای که توو شهر خوی اومد این نور رو دیدیم. خیلی وحشتناکه به محض زدن نور زمین میلرزه.
توزلزله بویین زهرا (قبل انقلاب )هم دیده شده
تو زلزله قیر و کارزین قبل از انقلاب هم دیده شده
روحشان شاد ، یادشان گرامی
چه روزهایی بود ، 16 ساله بودیم ، تو یکی از روستاهای همدان ، برق یا میرفت و یا همه تلویزیون نداشتن ، از این خونه به اون خونه ، هرشب با دعوا و مرافه بالاخره یجا موفق میشدیم فوتبال رو میدیدیم
الان پدر و مادر هم نداریم روح همه پدران و مادران آسمانی شاد شاد
پدر مادر عزیزم ، اسطوره های صبر و نجابت ، ببخشید اگه براتون فرزند خوبی نبودیم حلالمان کنید.
خدا رحمتشون کنه انشاءالله کامنت شما به دستشون برسه وشما رو دعا کنند
بدترین اتفاق زلزله است در مدت کوتاهی حس مالکیت انسان رو نابود میکنه و بهت ثابت میکنه صاحب هیچی حتی جونت نیستی البته این حس بیشتر مربوط ب کشورهای عقب مونده است و گرنه ژاپن هم زلزله میاد
من هم در زلزله بم عزیزانم رو از دست دادم قسمت غم انگیز ماجرا نبود امکانات برای آوردن و دفن عزیزانم بود خدا ب همه کسانی ک تو حوادث این مدلی عزیزی از دست میدن صبر بده
خدا رحمتش کند یاد آور روز قیامت است
من 11 ساله بودم. پدرم راننده کامیون بود و من هم باهاش بار برده بودیم شمال. یه صحنه بد که دیدم این بود که آزادگان عزیز هم اون موقع به شهرهاشون که ویرانه شده بود بر می گشتند و اتوبوس هاشون رو می دیدم که از شهرها رد میشدن و گریه میکردند.
من تو منجیل یک ماهی کاز کردم و این شهر زیبا رو از نزدیک دیدم.نحوه ساخت ردیفی و مستقیم خیابان اصلی منجیل که به سد آن ختم می‌شود پر واضحه که شهر مجدد ساخته شده است و یادش از ذهن مردم نمیره.مقالتون هم خیلی جامع و مفید بود ممنون
چند سالی پیش اهواز زلزله امد من طبقه سوم بودم مهمانم داشتم خیلی لحظه جالبی بود همه ساکنین مجتمع رفته بودن تو خیابون من ار تراس طبقفه سه صداشون میکردم میگفتم برگردید تو ساختمون همهگی با هم بریم اون دنیا😎 نامردا منو تتنها گذاشتن تو ساختمون😎
بعضی‌ها فکر میکنند خیلی بامزه‌اند و با همه چی شوخی میکنند!
و تو، یکی از اون بی‌مزه‌های نچسبی!
ناشناس به تاریخ ((چهارشنبه ۳۱ خرداد ۱۴۰۲ ۱۷:۲۳:۱۴)) دعا کنم بلا به خونه خودت برسه نمیدونم چی بگم؟؟ولی یادت باشه که تو عقلت بیشتر از این نمیرسه بجای این که فکر کنی در همه جا طبیعت راه خودشو میره مگر این همه نمی شنویم که طوفان و سیل شدید در امریکا، ژاپن و ...... اتفاق میافته؟؟ باور کنیم که ما از این طبیعت هستیم همینطور که این همه به ما نعمت داده به ما افراد حق نشناش و بی معرفت به راحتی هم هر بلایی که باید برای روند تکاملش یا برای رفع عصبانیت ش از ما مثل زلزله، طوفان و وووووو سر ما خالی خواهد کرد... لطفا همگی فهیم باشین. قدری تفکر کنیم در برابر نماز آیات و ... برای چه توصیه شده است................
اون شب تلخ و وحشتناک بخوبی یادمه .اسمان به رنگ قرمز و از ان نفیرو صدای وحشتناکی بلند شده بود با اینکه ۱۳۰ کیلومتر با رو بارفاصله داشتیم اما جهنم رو بچشم خودمون دیدیم و تا ۲۴ ساعت هر یکساعت زلزله می اومد .عذاب الهی رو بچشم دیدیم
ماهیچ وقت ان شب را فراموش نمیکنیم خدا کنه هیچ وقت این بلای طبیعی درهیچ جا رخ ندهد .خدا رحمت کنه همه عزیزان شب زلزله ....یک شهروند ازرودبار
زلزله رودبار سال 69 همه حيوانات به سروصدا افتاده بودن
خداوند همه رفتگان بالاخص اموات زلزه شمال را بیامرزه .شاید باورش سخت باشه ولی من زلزله شمال را پیش بینی کرده بودم .من اونموفع دور و بر ۲۰ سالم بود در یکی از روستاهای مرکزی سمت ساوه بودیم و نزدیک عروسی دوستم چند روز قبل از زلزله من و این دوستم با یکی از بچه ها سر طهر جلو در مسجد روستا نشسته بودیم من کاملا اتفاقی (نه علمی ذاشتم نه از کسی چیژی شنیده بودم ) از جام بلند شدم یه دفه بزبانم اومد گفتم یه جوریه انگار میخواد یه زلزله درست حسابی بیاد ،این دوستم گفت چرت و پرت نگو چند روز گذشت دقیقا شب حنا بندون همین دوستم تو خونشون نشسته بودیم یه لحطه من حس کردم سرم گیج میره نگو میلرزه تا داد زدم زلزله عکس برادر شهیدش از دیوار افتاد و همه در رفتیم تو کوچه بلافاصله دوستم حسین گفت ای سره خور تو چند روز پیش گفته بودی .بعد هم که خبر را دیدیم متوجه شدیم شمال .....ای وای