این انفجار جهان را لرزاند / معادل پنج بمب اتمی

آتشفشان هونگا تونگا- هونگا هائاپائی جزیره‌ای آتشفشانی در اقیانوس آرام، واقع در ۳۰ کیلومتری جنوب-جنوب شرق جزیره فونوآفوئو (جزیره شاهین) است. فوران آتشفشان هونگا تونگا در ۱۵ ژانویه ۲۰۲۲ میلادی (۲۵ دی ۱۴۰۰ شمسی) یکی از فوران‌های آتشفشانی بزرگ تاریخ بود و اکنون پژوهش جدید دانشگاه ملی استرالیا دلیل اصلی آن را آشکار کرده است.

دلیل این رویداد آب‌وهوایی فاجعه‌بار تا حد زیادی برای جامعه علمی به صورت یک راز باقی مانده بود؛ اما یک گروه از زلزله‌شناسان دانشگاه ملی استرالیا یافته‌هایی جدید درباره دلیل یک انفجار طبیعی که آغازگر این رویداد بود، به دست آوردند. پژوهشگران سوابق لرزه‌ای این رویداد آب و هوایی را بررسی کردند تا سازوکار فیزیکی مرموز آن را کشف کنند.

جین‌یین هو (Jinyin Hu)، یکی از پژوهشگران، اظهار کرد: یافته‌های ما نشان می‌دهد انفجار احتمالاً به دلیل فشار گاز به سنگ‌ها بوده است که انرژی آزادشده آن معادل پنج انفجار هسته‌ای زیرزمینی است که کره شمالی در سال ۲۰۱۷ میلادی انجام داد. مدل ما نشان می‌دهد این رویداد ناشی از گیر افتادن سنگ‌های فشرده‌شده با گاز زیر یک دریای کم‌عمق و مانند سَررفتن زودپز است.

این یافته برای بسیاری پژوهشگران تعجب‌آور خواهد بود؛ زیرا تصور می‌شد برهم‌کنش ماگمای داغ با آب سرد دریا باعث ایجاد این فوران‌های آتشفشانی بزرگ زیر آب شده است.

هو گفت: برای بررسی این انفجار طبیعی از روشی استفاده کردیم که قبلاً برای مطالعه انفجارهای زیرزمینی طراحی شده بود. انفجار آتشفشان هونگا تونگا باعث فوران شدید آب به سمت بالا به سوی جَو شد و سونامی ایجاد کرد که ارتفاع آن به ۴۵ متر در جزایر مجاور رسید.

وی گفت: این یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای زندگی ماست. خوشبختانه، راه‌های مختلفی برای ثبت این رویداد داشتیم، از داده‌های تصاویر ماهواره‌ای گرفته تا حسگرهای لرزه‌ای که امواج صوتی و ساختار را ضبط می‌کنند.

زلزله‌شناسان دانشگاه ملی استرالیا معتقدند کنترل انتشار گازها و ریزلرزه‌خیزی مکان‌های آتشفشانی به آمادگی بیشتر در برابر رویدادهای آینده کمک می‌کند.