تمسک به "الهیات مشکوک" در مورد حادثه تلخ آتش سوزیِ کالیفرنیا

در این روزها که در ایالت کالیفرنیا آمریکا و خصوصا شهر لوس آنجلس در آتش مهیب و پیش رو میسوزد، عده ای بر آن شدند که تا برای این حادثه سخت و پر خسارت خارج از علت هایِ طبیعی ، با تمسک به بحث های "الاهیاتی" علتِ آن سویی معرفی کنند . مثلا کمکهای ظالمانه آمریکا به اسرائیل -که دارای مدالِ نفرین در جنایت بشری است- را باعث ایجادِ آه و نفرین مردم غزه دانسته و آن آه و نفرین جرقه آتش بر آمریکا شده است . و سپس از آن رخدادِ سوزان به "عذاب الهی" نام میبرند.

اجازه دهید فارغ از دیدگاه های سیاسی و در عین همدلی با مظلومان فلسطین به بررسیِ الاهیاتیِ حوادث بپردازیم.

یکم ؛ انسان در خانه ای زندگی میکند که همانطوریکه حرکت و رشد در آن قطعی است ، وجودِ تزاحمات و یا به تعبیری اتفاقات و حوادث نیز قطعی است .

دوم ؛ آنچه به عنوان حوادث و رخدادها داریم رابطه علیت برقرار است و نمیتوان منکر "علت داشتن" هیچ حادثه ای شویم.

سوم ؛ شناخت و آگاهی از تمام روابطی که در هستی اشیاء و رخدادها وجود دارد برای انسان امکان پذیر نبوده چرا که محدوده علم انسان بسیار نامحدود است.

چهارم ؛ در الاهیات همین قدر برای ما قطعی است که کار خیر در فرآیند خود تاثیر مثبت دارد ، مانند ؛ نماز باران در نزول رحمت و دعا در استجابت ، و نیز کار ناپسند در فرآیند خود آثار منفی ببار می آورد. اما تعیین و قضاوت در مورد رخدادها حرف دیگری است.

پنجم ؛ نباید اشتباه کنیم و گمان کنیم چون تشخیص خیر و شر در میان عوامل ظاهری در دنیا در اختیار داریم ، پس میتوانیم در علت یابی آن هم به یقین و اطمینان خیر و یا شر است به یک عامل مشخص مرتبط کنیم و بگوییم : فلان رخداد نتیجه ظلم بوده و یا نبوده ، این قضاوت ها از عُهده انسان خارج و غیر معقول و غیر مسموع است.

شهید استاد مطهری می‌نویسد: ما الآن نمی‌توانیم درست پیش‌‌بینی کنیم که چقدر از بدبختیها و نکبتهایی که از ناحیه عالم به ما می‌رسد بستگی دارد به اعمال ناشایستی که ما خودمان در روی زمین انجام می‌دهیم.

نتیجه ؛

امروز که در دوران پسا حضور پیامبران هستیم‌ و رابطه با اشخاصی که میتوانند ارتباط و اطلاعِ قطعی از علت رخدادها بوسیله ارتباط مستقیم با خاستگاه حوادث در عالَم غیب را داشته باشند ، نداریم .

پس هر گونه "داوریِ الاهیاتی" در مورد رخدادها و حوادث طبیعی -بعد از قبول و اطمینان از داشتنِ علت- صحیح نبوده و اجازه نسبت دادنِ "عذاب الهی" را به هیچ قومی و ملتی نداریم.

استناد عذاب به یک ملت و یا کشور و شهر وقتی باعث ده ها سوال اعتقادی دیگری شود که از پاسخ درست به آنها درمی مانیم ، روشِ عالمانه ای نیست.

بله قصه سیاسیون متفاوت است ، آنان بدنبال ذائقه سیاسی خویش بدنبال بهره برداری سیاسیِ حق و یا باطل برای خود و گزاره های انتخابی خود بوده و هستند تا بتوانند از آب گِل آلود ماهی خود را صید کنند، اما اقتضایِ نگاهِ الاهیاتی بیرون از دادوستدهای موقتِ سیاسی است.

بهتر انسان بجای داوری و اظهار نظرِ الاهیاتی و جای خدا نشستن (معاذالله) ، در مواجهه با حوادث و رخدادها از نظر علمی ؛ به دانش پیشرو در مهارت حوادث پرداخته ، و از نظر اخلاقی ؛ زبان ملامت را بسته و چشم عبرت را باز کرده و بر خود و رفتار خود و سختی هایی که بر بشریت در جنگ ها و حوادث تحمیل میشود نظر افکند.