علت حادثه واژگونی اتوبوس در دانشگاه آزاد احتمالاً شنبه اعلام می‌شود
سردار مهماندار گفت: احتمالاً تا شنبه علت حادثه دانشگاه آزاد اعلام می‌شود و در بررسی عوامل مؤثر در این حادثه، ۴ موضوع مد نظر است.
سردار محمدرضا مهماندار رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ درباره حادثه واژگونی اتوبوس دانشگاه آزاد اظهار کرد: این حادثه ساعت ۱۲:۲۱ روز سه‌شنبه در معابر داخلی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی اتفاق افتاده است. چون وسعت این واحد دانشگاهی زیاد است و در قسمت مرتفعی قرار گرفته، دانشگاه برای جابه‌جایی دانشجویان خود سرویس‌هایی را به کار گرفته و پیمانکاری را اختیار کرده که کار جابه‌جایی دانشجویان را در بین دانشکده‌ها، از در ورودی و بالعکس انجام می‌دهد.
وی افزود: این اتوبوس از دانشکده فنی و مهندسی که در انتهای خط و بالاترین نقطه قرار گرفته حرکت می‌کند که در آن راننده و ۳۴ سرنشین حضور داشته‌اند. بر اساس اظهارات مصدومان و مجروحان حادثه، اتوبوس در دانشکده تربیت‌بدنی مسافری نداشته و توقف نمی‌کند. هنگامی که به ایستگاه کتابخانه می‌رسد، توقف نمی‌کند و چند دانشجو که قصد داشتند در آن ایستگاه پیاده شوند به راننده اعتراض می‌کنند که راننده می‌گوید اتوبوس ترمز ندارد.
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ تصریح کرد: آن مسیر پیچ‌های زیادی دارد و چند سرعت‌گیر هم در مسیر وجود دارد. بعد از اینکه سیستم ترمز اتوبوس از کار می‌افتد، از آنجایی که سرعت گرفته بوده، نخستین سرعت‌گیر را که رد می‌کند، دانشجویان بلند شده و سپس به پایین پرت می‌شوند. در همین حین راننده به آن‌ها اعلام می‌کند که خودرو ترمز ندارد و از دانشجویان می‌خواهد به سمت عقب اتوبوس بروند.
سردار مهماندار گفت: وزن اتوبوس و مسافران شتاب را بیشتر می‌کند. به گفته برخی از دانشجویان اتوبوس در حال پرواز بوده است. راننده یکی دو پیچ را که بازتر بوده، می‌تواند رد کند. به پیچ انتهایی می‌رسد که ۱۳۰ تا ۱۴۰ درجه زاویه دارد. به نظر می‌رسد راننده تشخیص داده که آن پیچ را نمی‌تواند رد کند.
وی افزود: از ایستگاه کتابخانه که متوجه می‌شود ترمز ندارد تا قبل از پیچ آخر که وارد فضای سبز می‌شود، ۶۷۵ متر را طی می‌کند. راننده احتمالاً امید داشته که بتواند با ورود به فضای سبز، سرعت اتوبوس را کاهش دهد. این در حالی است که درختان آن بخش نهال‌های کوچکی وجود داشته و کمکی نمی‌کنند. آن فضای سبز نیز خود روی تپه‌ای قرار دارد و بعد از آن شیب، خیلی تند و ارتفاع، زیاد می‌شود.
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ گفت: یک تأسیسات بتنی که مربوط به آبیاری آنجاست در آن نقطه قرار دارد. اتوبوس ۶۹ متر را نیز در فضای سبز طی می‌کند تا به این تأسیسات برسد که با آن برخورد می‌کند. از آنجایی که سرعت خودرو زیاد و شتاب آن بالا بوده است. در اثر برخورد با این پایه بتنی، کف اتوبوس از قسمت جلو تا دو سوم اتوبوس را کاملاً جمع می‌کند. یعنی تنها یک یک سوم انتهای اتوبوس سالم مانده بود و از سایر بخش‌ها تنها سقف و پنجره‌ها باقی می‌ماند. پس از برخورد، سرنشینان که در انتهای اتوبوس تجمع کرده بودند، آن ضربه باعث پرت شدن آن‌ها می‌شود و آن برخورد موجب مرگ و جراحت تعدادی از سرنشینان می‌شود.
سردار مهماندار با اعلام اینکه احتمالاً تا شنبه بتوانیم موارد را جمع‌بندی و نتیجه را اعلام کنیم، تصریح کرد: در شناسایی عوامل مؤثر در این حادثه چهار موضوع مد نظر ما است که باید آن‌ها را بررسی کنیم. خطای راننده، اشکالات و نواقص راه، اشکالات و نواقص خودرو و کوتاهی مسئولان پیمانکار و کارفرما است. در این زمینه سه تیم تشکیل شده‌اند، تیم کارشناسان رسمی و پلیس که حوزه تصادفات را رسیدگی می‌کنند، تیم کارشناسان فنی و مکانیک هستند که بحث مکانیک خودرو را بررسی می‌کنند و تیم آخر نیز کارشناسان فنی و مهندسی در حوزه راه هستند.
وی ضمن اشاره به اینکه ۲۲ آذر معاینه فنی این اتوبوس منقضی شده و از سال ۱۳۹۱ نیز جزو خودرو‌های فرسوده بوده، افزود: خودرو‌های فرسوده برابر قانون روزانه ۵۰ هزار تومان جریمه می‌شوند. اکنون با اجرای فاز دوم طرح کاهش، تمام دوربین‌های سطح شهر تهران این تخلف را رصد کرده و خودرو‌هایی فاقد معاینه فنی جریمه می‌شوند. افزون بر این، اگر میزان خلافی خودرویی بیش یک میلیون تومان باشد، خودرو را توقیف می‌کنیم.
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ درباره نظارت پلیس در این رابطه اظهار کرد: این اتوبوس‌ها سرویس داخلی دانشگاه هستند و پلیس هیچ کنترلی روی معابر داخلی دانشگاه ندارد. چند سالی است که مجلس قانونی را تصویب کرده که پلیس بدون هماهنگی اجازه ورود به دانشگاه‌ها را ندارد. آن اتوبوس نیز فقط یک‌صد هزار تومان جریمه داشته که مربوط به تخلف دیگری بوده است. این نشان می‌دهد که این خودرو اصلاً از محیط دانشگاه خارج نشده که دوربین‌های ما آن را رصد کنند.
سردار مهماندار با اشاره به اینکه نصب علائم و همچنین ایمنی مسیر بر عهده دانشگاه است، گفت: علتش این است که آن محوطه، بخش اختصاصی مربوط به دانشگاه است؛ بنابراین شهرداری، وزارت راه و نهاد دیگری در آنجا دخالت ندارد. هر کسی در رابطه با زمین اختصاصی خود مسئولیت دارد که موضوعات ایمنی را رعایت کند. حال اینکه از چه مشاوری استفاده کند، بر عهده خودش است.
وی با اشاره به اینکه هر چند پلیس اختیاری در داخل مجموعه‌ها ندارد، افزود: در عین حال نیروی انتظامی امروز آماده است که به هر یک از دستگاه‌ها که در چنین فضایی قرار دارند، مشاوره دهد. ما نیز در تهران این آمادگی را داریم، که هر کدام از دانشگاه‌ها از ما دعوت کنند به آن‌ها در حوزه ایمنی مشاوره دهیم.
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ تصریح کرد: در این حوزه نقص قانون وجود دارد، نه به این معنی که قانونی نداریم، بلکه مسئولیت به‌صورت کلی مشخص شده است. هر سازمان و نهادی مسئولیت ایمن‌سازی معابر داخلی خود را بر عهده دارد. عدم اجرای این موارد، تبعات بعدی را برای آن دستگاه دارد و دستگاه قضایی به آن ورود می‌کند.
سردار مهماندار گفت: پلیس هیچ تکلیفی برای متوقف کردن خودروی فاقد معاینه فنی ندارد و تنها می‌تواند چنین خودرویی را جریمه کند. ابزار‌هایی که در اختیار سازمان‌ها، شرکت‌ها و به کارگیرندگان اتوبوس قرار دارد، بسیار قوی‌تر از ابزار‌هایی است که در اختیار ما است. اختیار پلیس جریمه روزانه ۵۰ هزار تومان خودروی فاقد معاینه فنی است، اما اگر اتوبوسی شرایط فنی لازم را نداشته باشد، سازمان‌ها به‌راحتی می‌توانند از به کارگیری آن خودرو‌ها خودداری کنند.
وی افزود: به تمام سازمان‌ها و دانشگاه‌ها توصیه می‌کنم در این رابطه یک بازنگری را داشته باشند و از مشکلات بعدی که می‌تواند برای خانواده‌ها و خودشان ایجاد شود پیش‌گیری کنند.
منبع: باشگاه خبرنگاران
1981
