مرحله دوم آزمایش واکسن جدید ایدز، از سال آینده
مرحله دوم آزمایشات واکسن جدید ایدز با عنوان SAV001 با تصویب سازمان غذا و داروی آمریکا، سال آینده آعاز خواهد شد. نتیجه آزمایشات سری اول نشان داد که استفاده از این واکسن برای انسان هیچ خطری ندارد.
طبق برنامه ریزی های انجام شده، واکسن جدید در سری دوم آزمایشات بر روی ۶۰۰ نفر از شهروندان آمریکا شمالی مورد آزمایش قرار خواهد گرفت تا میزان کارایی آن برای جلوگیری از ابتلای افراد به ویروس HIV مشخص شود.
البته ما فعلا نباید برای جلوگیری از ابتلا به بیماری ایدز امیدوار شویم؛ زیرا محققان در آزمایشات سری اول تنها دریافتند که بدن انسان به خوبی این واکسن را پذیرفته است و نتوانستند توانایی واکسن برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری را ثابت کنند؛ اما محققان در این آزمایشات به نتایج امیدوار کننده ای دست یافتند و زمانی که آن را بر روی بیماران مبتلا به ایدز آزمایش کردند، واکنش سیستم ایمنی بدن به این واکسن را مشاهده کردند.
چیل یونگ کانگ، سرپرست این پروژه تحقیقاتی اذعان کرد که نتایج آزمایشات مرحله اول، اعضای تیم تحقیقاتی را بسیار امیدوار کرده است.
وی در ادامه گفته های خود افزود: "نتایج آزمایشات سری اول نشان داد که واکسن مورد آزمایش یک سری آنتی بیوتیک های خنثی کننده را به صورت گسترده تحریک می کند که نه تنها می توانند با ویروس های بیماری ایدز مقابله کنند و آن ها را بی اثر کنند، بلکه در مورد ویروس های بسیاری از بیماری های دیگر نیز چنین تاثیری دارند".
محققان اعلام کردند که سری دوم آزمایشات این واکسن را در ماه سپتامبر سال آینده آغاز خواهند کرد.
این واکسن جدید که با نام SAV001 ساخته شده است، با روش کاملا متفاوت از روش هایی که قبلا چندین بار برای ساخت واکسن ایدز به کار گرفته شده اند، ساخته شده است. این واکسن با بهره گیری از ویروس های مرده یا کشته شده HIV-1 ساخته شده است که یک سری تغییرات ژنتیکی در ساختار آن ها برای جلوگیری از آلوده کردن سلول های انسان، ایجاد شده است.
ساخت واکسن با استفاده از ویروس های کشته شده که واکسن غیر فعال نیز نامیده می شود، متداول ترین روش ساخت واکسن است. در این روش به جای اینکه بخشی از یک ویروس در واکسن استفاده شود، ویروس هایی به کار گرفته می شوند که یا کشته شده اند و یا از لحاظ ژنتیکی تغییراتی در ساختار آن ها انجام می شود که آن ها را برای بدن انسان بی ضرر می کند.
عملکرد این واکسن ها به صورتی است که سیستم دفاعی بدن را در معرض ویروس های مرده یا کاملا بی خطر قرار می دهند که باعث می شود فرصت کافی برای ساخت آنتی بیوتیک داشته باشد و زمانی که ویروس های زنده وارد بدن شدند، با آن ها مقابله کند.
روشی که در این واکسن ها برای مقابله با بیماری به کار گرفته شده است، در مورد مقابله با تعدادی از ویروس ها مانند ویروس فلج اطفال، آنفولانزا و هیپاتیت A تاثیر بسیار خوبی داشته است؛ اما این نخستین باری است که واکسن غیر فعال با تصویب سازمان غذا و داروی آمریکا، برای جلوگیری از ابتدا به ویروس ایدز بر روی تعدادی از افراد داوطلب مورد آزمایش قرار می گیرد.
دلیل طولانی شدن مدت زمان این آزمایشات این است که محققان می دانند درمان کامل بیماری ایدز غیر ممکن است؛ زیرا این بیماری سریعا پیشرفت می کند و مانع دفاع سیستم ایمنی بدن می شود؛ اما آن ها امیدوارند با این روش بتوانند تا حدود زیادی از ابتلای افراد به این بیماری جلوگیری کنند.
محققان در این روش، مواد ژنتیکی گرفته شده از بدن زنبور عسل را جایگزین برخی از ژن های ویروس HIV کرده اند که موجب شده است برای انسان کاملا بی خطر شوند.
در آزمایشات سری اول، گروهی از بیماران مبتلا به بیماری ایدز مورد آزمایش قرار گرفتند و در این آزمایش به نیمی از شرکت کنندگان داروهای کنترل کننده داده شد و محققان به آن ها تلقین می کردند که به زودی بهبود خواهند یافت و نیمی دیگر توسط این واکسن جدید مورد آزمایش قرار گرفتند تا واکنش بدن آن ها بررسی شود.
نتایج این آزمایشات نشان داد که سیستم دفاعی بدن به خوبی این واکسن را پذیرفته است و هیچ گزارشی از سوی شرکت کنندگان مبنی بر عوارض جانبی این واکسن دریافت نشد و هیچ نشانه ای در رابطه با بدخیم شدن ویروس غیر فعال، نیز مشاهده نشد.
اعضای گروه تحقیقاتی دریافتند که این واکسن جدید تعداد آنتی بیوتیک هایی را که قبلا در بدن افراد مورد آزمایش قرار داشتند؛ به میزان قابل توجهی افزایش داده است و همچنین دریافتند که این واکسن می توانند میزان آنتی بیوتیک های موجود در بدن افرادی را که مبتلا به بیماری ایدز نیستند، نیز به منظور جلوگیری از ابتلای آن ها به این بیماری افزایش دهد.
البته هنوز نباید خوشحال شویم؛ زیرا بسیاری از آزمایشاتی که در مرحله اول نتایج موفق آمیزی داشته اند، در مرحله دوم شکست خورده اند؛ اما به دلیل اینکه مرحله دوم آزمایشات در اوایل سال آتی آغاز خواهد شد، زیاد نباید منتظر نتایج آن باشیم.
۳۰۰ نفر از شرکت کنندگان آزمایشات سری دوم از مردم عادی انتخاب خواهند شد و ۳۰۰ نفر دیگر از میان افرادی انتخاب می شوند که احتمال ابتلای آن ها به ایدز زیاد است که شامل مردان هم جنس بازی که با هم جنس خود رابطه برقرار می کنند، معتادان تزریقی و کارگران جنسی که با تن فروشی امرار معاش می کنند و امکان ارتباط آن ها با افراد مبتلا به ایدز نیز وجود دارد، می شود.
دانشمندان در آزمایشات مرحله دوم می خواهند بدانند که آیا این واکسن موجب افزایش میزان آنتی بیوتیک در بدن افراد برای مقابله با ویروس ایدز می شود یا نه و اینکه آیا این واکسن می تواند خطر ابتلا به این ویروس را کاهش دهد یا نه.
کانگ اذعان کرد در صورتی که SAV001 بتواند خطر ابتلا به ویروس HIV را در افراد کاهش دهد، می توان از ابتلای افراد بیشتر به بیماری ایدز جلوگیری کرد که کار واقعاً بزرگی است و ارزش تلاش هایی زیادی را که در این زمینه انجام می شود، دارد.
تاکنون این بیماری مهلک ۴۱ میلیون نفر در سراسر جهان را به کام مرگ کشانده است و در حال حاضر نیز ۳۵ میلیون نفر مبتلا به این بیماری هستند.
تاکنون داروهای ضد ویروس موجب شده است که افراد زندگی بهتر و طولانی تری داشته باشند؛ اما بر خلاف تحقیقات طولانی مدت محققان و آزمایشات متعدد، محققان هنوز به روشی بلند مدت برای جلوگیری از مبتلا شدن افرادی که خطر ابتلای آن ها به این بیماری بالا است، نشده اند.
دانشمندان امیدوارند این واکسن بتواند مقاومت سیستم ایمنی افراد برای مقابله با این ویروس را افزایش دهد. کانگ اذعان کرد که او و اعضای تیم تحقیقاتی هنوز مطمئن نیستند که آیا تحریک سیستم ایمنی بدن توسط واکسن جدید می تواند باعث مقاومت آن در برابر ویروس ایدز شود یا نه؛ اما آن ها به نتایج آزمایشات امیدوار هستند.
چنانچه نتایج آزمایشات مرحله دوم نیز موفقیت آمیز باشد؛ واکسن SAV001 بر روی ۶۰۰۰ نفر داوطلب از سراسر جهان مورد آزمایش قرار خواهد گرفت.
منبع: العالم
12