آیا امکان حیات در زیر سطح مریخ وجود دارد؟

گرچه هنوز هیچ حیاتی در سطح مریخ مشاهده نشده است اما در مطالعه اخیر "دیمیترا آتری"(Dimitra Atri) دانشمند و اخترفیزیکدان مرکز علوم فضایی "دانشگاه نیویورک ابوظبی"(NYU Abu Dhabi) دریافته است که شرایط زیر سطح سیاره مریخ به گونه‌ای است که به طور بالقوه می‌تواند از حیات پشتیبانی کند.

آتری طی این مطالعه توانایی بیولوژیکی عدم تعادل شیمیایی مواد ناشی از پرتوهای کیهانی در محیط زیرسطح مریخ را مورد بررسی قرار داده است. تاکنون زیرسطح مریخ که اثراتی از آب در آن وجود دارد هرگز مورد کاوش قرار نگرفته است. آتری فکر می‌کند که بمباران مداوم پرتوهای کیهانی در حال نفوذ(GCR) ممکن است انرژی لازم برای کاتالیز کردن فعالیت‌های مولکول‌های آلی در آنجا را تامین کنند.

آتری در مطالعه خود از ترکیبی از مدل‌های عددی، داده‌های مأموریت فضایی و مطالعات اکوسیستم‌های عمیق غار بر روی زمین استفاده کرد تا مکانیزم‌هایی را بررسی کند و دریابد آیا مریخ در گذشته از حیات پشتیبانی کرده و یا اینکه امکان حیات در آنجا وجود دارد یا خیر. البته وی معتقد است با پرتاب مریخ نورد اگزومارس دانشمندان به پاسخ بسیاری از سوال‌های خود خواهند رسید.

آتری فرض می‌کند پرتو کیهانی کهکشانی که می‌توانند تا چند متر زیر سطح مریخ نفوذ کنند قادر خواهند بود واکنش‌های شیمیایی را که برای زندگی متابولیکی توسط زندگی استفاده می‌شود و یا مورد نیاز است را القا کنند و با استفاده از همان تعاملات شیمیایی نیز امکان میزبانی از ارگانیسم‌ها وجود دارد.

آتری گفت: فکر کردن به این موضوع که ممکن است حیات در زیر سطح مریخ و در چنین محیط خاصی که دو متر از سطح مریخ فاصله دارد وجود داشته باشد، هیجان انگیز است. وقتی مریخ نورد اگزومارس در سال ۲۰۲۲ پرتاب شود می‌توان به بسیاری از رموز این سیاره پی برد و بینش جدیدی از ساختار آن به دست خواهیم آورد.

در حالیکه قرار بود مریخ نورد اگزومارس ماه ژوئیه سال جاری پرتاب شود، خبرها گویای آن است مقامات "آژانس فضایی اروپا"(ESA) و "آژانس فضایی روسیه"(Roscosmos) به دلیل شیوع ویروس کرونا و برخی مشکلات فنی پرتاب این مریخ نورد را دو سال به تعویق انداخته‌اند.

بیماری کووید-۱۹ نه تنها جان افراد بسیاری را در جهان گرفت بلکه سبب به تعویق افتادن پرتاب مریخ نورد اگزومارس نیز شد. رهبران سرپرست این پروژه اعلام کرده‌اند به دلیل انجام آزمایشات بیشتر و رفع برخی مشکلات و شیوع بیماری کووید -۱۹ پرتاب این مریخ نورد به سال ۲۰۲۲ موکول شده است.

مریخ‌نورد اگزومارس(ExoMars rover) مریخ‌نورد رباتیک برنامه‌ریزی شده مریخ، به رهبری آژانس فضایی اروپا است. بنابر برنامه‌ریزی‌ها قرار بود مریخ‌نورد اگزومارس ۲۵ ژوئیه سال ۲۰۲۰ پرتاب شود و پس از فرود موفق‌آمیز، مریخ‌نورد با بهره‌گیری از انرژی خورشیدی یک مأموریت شش ماهه را برای جستجوی نشانه‌های احتمالی وجود زندگی در گذشته یا حال در مریخ آغاز ‌کند.

اخیرا طی جلسه ای که آژانس فضایی اروپا با مقامات آژانس فضایی روسیه برگزار کرده بودند به این نتیجه رسیدند که بهتر است پرتاب مریخ نورد اگزومارس را دو سال به تعویق بیندازند و طی این مدت آزمایشات بیشتری بر روی آن انجام دهند و مشکلات فنی آن را نیز حل کنند. البته این نخستین بار نیست که پرتاب این مریخ نورد به تعویق می‌افتد چرا که در اصل قرار بود مریخ نورد مذکور در سال ۲۰۱۸ پرتاب شود اما به دلیل تاخیر در مونتاژ این فضاپیما پرتاب آن را دو سال به تاخیر انداخت و قرار شد سال جاری (۲۰۲۰) پرتاب شود و حال برای دومین بار مقامات این پروژه اظهار کرده اند امسال نیز قصد پرتاب آن را ندارند و پرتاب آن به سال ۲۰۲۲ موکول شده است و احتمالا مریخ نورد اگزومارس بین ماه‌های اوت و اکتبر سال ۲۰۲۲ پرتاب خواهد شد.

منبع: ایسنا

24