یک سنگ فضایی قدیمی معمای عدم تقارن عجیب حیات را توضیح میدهد
زندگی نامتقارن است و یک کپسول زمان از اولین روزهای شکل گیری منظومه شمسی ممکن است دلیل آن را توضیح دهد. محققان می گویند یک سنگ فضایی قدیمی که در قطب جنوب پیدا شده است، به طرز حیرت انگیزی می تواند رمز و راز عدم تقارن عجیب زندگی را توضیح دهد.
یک کپسول زمان از آغازین روزهای منظومه شمسی می تواند اولین سرنخ در توضیح یک معمای دیرینه برای کسانی که حیات را مطالعه می کنند، باشد و آن این است که حیات چرا سرسختانه نامتقارن به نظر می رسد.
داستان از سال ۲۰۱۲ آغاز می شود، هنگامی که دانشمندان یک سنگ با اندازه توپ گلف را که امروزه به نام "آسوکا ۱۲۲۳۶"(Asuka ۱۲۲۳۶) معروف است در سرزمین یخی قطب جنوب کشف کردند. آسوکا نه تنها مثل هیچ سنگ زمینی دیگری نبود، بلکه شبیه به سنگ های فضایی دیگر نیز نبود. محققان فکر می کردند که این سنگ یک شهاب سنگ خاص قدیمی است، که شاید حاوی ماده ای حتی قدیمی تر از منظومه شمسی ما باشد و این موضوع، آن را به چیزی در حد آرزوی دانشمندان تبدیل می کرد.
"کونل الکساندر" دانشمند شهاب سنگ شناس در مؤسسه علوم "کارنگی" در واشنگتن و مؤلف این تحقیق جدید در بیانیه ناسا نوشت: جالب است به این فکر کنید که چگونه این چیزها به زمین سقوط می کنند و پر از همه این اطلاعات مختلف در مورد چگونگی شکل گیری منظومه شمسی و عناصر شکل دهنده آن هستند.
هنگامی که دانشمندان یک تکه کوچک از آسوکا را بررسی کردند و نتایج را با سایر نمونه های شهاب سنگی مقایسه کردند، متوجه شدند که این سنگ فضایی خاص متفاوت است. در حقیقت این سنگ می تواند کلید رمزگشایی از راز دیرینه حیات باشد.
به نظر می رسد حیات نامتقارن است. اسیدهای آمینه که بلوک های ساختاری پروتئین ها و مولکول های بزرگی که بدن ما و سایر افراد را اداره می کنند، هستند، هر کدام به دو شکل آینه ای هستند که دانشمندان آنها را "چپ دست" و "راست دست" خوانده اند. اما تمام حیاتی که دانشمندان آن را مطالعه کرده اند از اسیدهای آمینه منحصراً چپ دست استفاده کرده اند و نسخه های راست دست از این مولکول ها وجود دارند، اما به پروتئین تبدیل نشده اند و هیچ کس نمی داند چرا.
دانشمندان فهمیدند که آسوکا غنی از آمینو اسیدها است و درست مانند حیات، اسیدهای آمینه موجود در این شهاب سنگ، چپ دست هستند. اما اگر این نمونه توسط زندگی زمینی آلوده نشده باشد - احتمالی که دانشمندان باید همیشه به آن توجه کنند- باید دلیل دیگری برای عدم تقارن و تعادل در این شهاب سنگ وجود داشته باشد.
"دانیل گلاوین" سرپرست این تحقیقات جدید و اخترشناس مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا در همین بیانیه گفت: شهاب سنگ ها به ما می گویند که قبل از شروع حیات یک سوگیری ذاتی نسبت به اسیدهای آمینه چپ دست وجود داشته است، اما راز بزرگ این است که چرا؟
گلاوین و همکارانش گمان می کنند که کلید این راز ممکن است در اتفاقی پنهان باشد که برای این شهاب سنگ زمانی که بخشی از یک سیارک بوده و در فضا سرگردان بوده، رخ داده است.
درون سیارک ها، نیروهایی مانند آب و گرما می توانند روی شیمی سنگ فضایی تأثیر بگذارند و اسیدهای آمینه تولید یا نابود کنند.
همین اتفاق احتمالاً مسئول میزان غیرمعمول زیاد اسیدهای آمینه در "آسوکا" است و همچنین ممکن است عدم تقارن بین گونه های چپ دست و راست دست را در مقایسه با سایر شهاب سنگ ها توضیح دهد.
"گلاوین" گفت: داشتن این میزان از اسیدهای آمینه چپ دست در شهاب سنگ های بدوی بسیار غیرمعمول است. نحوه شکل گیری آنها یک راز است. به همین دلیل خوب است که به انواع شهاب سنگ ها نگاه کنیم، بنابراین می توانیم یک جدول زمانی از نحوه تکامل این مواد آلی با گذشت زمان و سناریوهای مختلف تغییر ایجاد کنیم.
اگر عدم تعادل در شهاب سنگ نتیجه آلودگی زمینی نباشد، محققان امیدوارند که همین فرآیند مسئول عدم تقارن حیات باشد.
گلاوین و همکارانش به امید درک بهتر چگونگی ظهور اسیدهای آمینه در سنگ های فضایی، به بررسی شهاب سنگ ها ادامه می دهند.
محققان تاکتیک دیگری نیز در آستین دارند و آن، انجام مأموریت های بازگرداندن نمونه ها از فضا برای آوردن شهاب سنگ های دیگر به زمین و مطالعه آنها است. این نمونه ها بر خلاف شهاب سنگ های زمینی، از تاثیرپذیری از جو زمین مصون مانده اند و این ویژگی، این سنگ ها را بکرتر از حتی بهترین شهاب سنگ های موجود در زمین می کند.
هم اکنون دو ماموریت مشغول انجام چنین کاری هستند. اولی ماموریت موسوم به "OSIRIS-Rex" ناسا است که در حال آماده سازی برای نمونه برداری از یک سیارک بنام "بنو"(Bennu) است و دومین ماموریت نیز "Hayabusa۲" نام دارد که از طرف ژاپن انجام می شود و به دنبال آوردن قطعه هایی از سیارک "ریوگو"(Ryugu) به زمین است.
محققان امیدوارند تجزیه و تحلیل روی این نمونه ها آنها را در درک بهتر نحوه تشکیل و تغییر اسیدهای آمینه در سنگ های فضایی یاری کند.
این تحقیق در مجله Meteoritics & Planetary Science منتشر شده است.
منبع: ایسنا
24