اگر کره ماه وجود نداشت زندگی ما چه فرقی می‌کرد؟

ماه کامل به طور متوسط ۱۴ هزار بار روشن تر از ونوس است که رتبه دوم را از نظر میزان درخشندگی در میان اجرام آسمان شب دارد. پس اگر کره ماه نباشد شب های زمین بسیار تاریک خواهد بود اما ستاره ها را بهتر خواهیم دید.

اما تا صبح روز بعد متوجه خواهید شد که وجود ماه تا چه حد برای زندگی روی زمین اهمیت دارد. برای شروع باید این نکته را بدانید که میان خورشید و گردش زمین و ماه، ماه بزرگ ترین تأثیر را بر روی جزر و مد آب های کره زمین دارد.

بدون وجود ماه، میزان جزر و مد آب ها به میزان تخمینی ۷۵ درصد کاهش خواهد یافت. این مسأله زندگی بسیاری از انواع خرچنگ، صدف ماسل و حلزون دریایی را که در پهنه های جزر و مدی زندگی می کنند به خطر خواهد انداخت و رژیم غذایی حیوانات بزرگ تری که از آن ها تغذیه می کنند را برهم خواهد زد، امری که باعث به خطر افتادن کل اکوسیستم های ساحلی می شود. ظرف چند دهه ما شاهد کاهش عظیم جمعیت موجودات زنده در آب ها و خشکی ها خواهیم بود.

یکی از گسترده ترین تخم ریزی های دنیا در محل سد مرجانی استرالیا، واقع در اقیانوس آرام رخ می دهد. نوامبر هر ساله در روزهایی که ماه کامل به زمین می تابد، کلونی های مرجانی سرتاسر این آبسنگ ها - که مساحتی بیشتر از ایالت نیومکزیکوی آمریکا دارد - میلیون ها تخمک و اسپرم ظرف چند دقیقه همزمان در آب رها می شوند. دانشمندان یقین دارند ماه کامل در زمانبندی این اتفاق نقش دارد اما اینکه دقیقاً چگونه معمایی است که هنوز موفق به حل آن نشده اند.

قمر سیاره زمین در خشکی هم بر کار تولید مثل حیواناتی همچون خرچنگ های قرمز تأثیر می گذارد. میلیون ها خرچنگ بالغ بعد از آنکه بیشتر عمر خود را در کوه ها سپری کردند، به سواحل کوچ می کنند. بعد از آن، تنها در مدت آخرین تربیع ماه، خرچنگ های ماده تخم های خود را در دریا می ریزند.

تا اینجا شاید ماه تأثیری در تولید مثل انسان ها نداشته باشد. اما بدون آن چیز دیگری همانقدر مهم دستخوش تغییر می شود، که آن وضعیت آب و هوا است. جز و مد و پهنه های جزر و مدی، به آمیخته شدن آب های سرد شمالی با آب های گرم مناطق استوایی کمک می کنند. این مسأله باعث متعادل شدن دمای هوا می شود و به آب و هوای سرتاسر دنیا ثبات می بخشد. بدون کره ماه، پیش بینی آب و هوا عملاً غیر ممکن خواهد شد. در این شرایط، متوسط اختلاف دما میان گرم ترین و سردترین نقاط زمین به حدی زیاد خواهد شد که حیات به خطر خواهد افتاد.

اما هیچ کدام این ها با بزرگ ترین تغییری که اهالی زمین در نبود ماه ظرف هزار سال بعدی شاهدش خواهند بود قابل مقایسه نیست. سیاره زمین در حال حاضر با انحرافی ۲۳/۵ درجه ای روی محور خود در چرخش است که عمده دلیل آن نیروی جاذبه کره ماه است. اگر ماه ناپدید شود، میزان انحراف محور زمین چیزی بین ۱۰ تا ۴۵ درجه در نوسان خواهد بود.

به گمان برخی کارشناسان در نبود کره ماه، وجود سیاره مشتری کمک می کند میزان انحراف کره زمین به حد غیر قابل کنترلی نرسد. اما حتی ۱۰ درجه انحراف بیشتر می تواند اثر مخربی بر وضعیت آب و هوا و فصول سیاره ما بگذارد.

در گذشته میزان انحراف کره زمین تا حدود ۱ تا ۲ درجه تغییر کرده، امری که محققان آن را عامل عصر یخبندان گذشته های دور زمین می دانند. سخت می شود فهمید یک انحراف ۱۰ یا ۴۵ درجه ای چه بر سر اهالی زمین خواهد آورد اما احتمالاً برای عمده حیات روی کره زمین اتفاق خوبی نخواهد بود.

کره ماه اما فقط حالا برای حیات روی کره زمین ضروری نیست. کارشناسان بر این باورند که ممکن است ماه در ایجاد حیات در بیش از ۳/۵ میلیارد سال قبل هم نقشی کلیدی داشته است. ما حالا می دانیم که کره ماه فقط آسمان شب های زمین را روشن نمی کند. وجود آن برای تعادل حساس و آسیب پذیری که زندگی روی سیاره ما را ممکن می کند حیاتی است.