امضای "پیمان آرتمیس" ناسا توسط ۸ کشور با تعهد صلح در ماه

ایالات متحده و هفت کشور دیگر با تأیید مجدد تعهد خود به فعالیت‌های صلح آمیز، شفاف و همکاری روی کره ماه، "پیمان آرتمیس"(Artemis Accords) را امضا کردند.

کشورهای امضا کننده "پیمان آرتمیس"، استرالیا، کانادا، ایتالیا، ژاپن، لوکزامبورگ، امارات متحده عربی، انگلستان و ایالات متحده هستند.

ناسا در حال اجرای برنامه‌ای چند ساله برای بازگشت به کره ماه است که پروژه "آرتمیس" نام گرفته است و امضای این پیمان، گام دیگری در این روند است.

"آرتمیس" برنامه بلندپروازانه ناسا برای رساندن نخستین زن، و یک مرد دیگر به کره ماه در سال ۲۰۲۴ است. هدف این پروژه در صورت موافقت کنگره برای تامین بودجه آن، تاسیس یک پایگاه طولانی مدت برای اهداف علمی، اکتشافی و در نهایت، تجاری است.

"پیمان آرتمیس" پیمان فضایی منعقد شده در سال ۱۹۶۷ موسوم به "پیمان فضای بیرونی"(Outer Space Treaty) را تقویت می‌کند که سندی غیر تسلیحاتی با هدف ممنوعیت استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی در ماه و سایر اجرام سیاره‌ای است. این پیمان توسط ۱۱۰ کشور از جمله روسیه، چین و ایالات متحده امضا و تصویب شده است.

پیمان فضای بیرونی یا پیمان فضای ماورای جو معاهده بین‌المللی در ۱۷ ماده برای بهره‌برداری از منابع فضای بیرونی و اولین پایه برای نگارش و تصویب قانون فضا است. این معاهده در ابتدا بین سه کشور آمریکا، بریتانیا و اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی در ۲۷ ژانویه ۱۹۶۷ امضا و در ۱۰ اکتبر ۱۹۶۷ اجرایی شد و تا سپتامبر ۲۰۱۵، ۱۱۰ کشور عضو این پیمان شده و ۴۰ کشور آن را امضا کرده ولی در داخل کشور خود تصویب نکرده‌اند. اجرای این پیمان زیر نظر کمیته سازمان ملل در امور استفاده صلح‌آمیز از فضای بیرونی جو است.

حالا کشورهایی که "پیمان آرتمیس" را امضا می کنند با ۱۰ اصل از جمله اکتشاف مسالمت آمیز، فعالیت‌های شفاف، ارائه کمک اضطراری به پرسنل در سختی، انتشار علنی اطلاعات علمی و دفع ایمن زباله‌های فضایی موافقت می‌کنند. در اینجا فهرست کامل ارائه شده توسط ناسا می‌آید:

- اکتشاف مسالمت آمیز: تمام فعالیت‌هایی که تحت برنامه آرتمیس انجام می‌شود، باید برای اهداف صلح آمیز باشد.

- شفافیت: امضا کنندگان پیمان "آرتمیس" فعالیت‌های خود را به روشی شفاف انجام می‌دهند تا از سردرگمی و درگیری جلوگیری کنند.

- قابلیت همکاری: ملل شرکت کننده در برنامه آرتمیس تلاش خواهند کرد تا از سیستم‌های قابل همکاری برای افزایش ایمنی و پایداری پشتیبانی کنند.

- کمک اضطراری: امضا کنندگان پیمان آرتمیس موافقت می‌کنند که به پرسنل در شرایط سخت کمک کنند.

- ثبت اجرام فضایی: هر ملتی که در برنامه آرتمیس شرکت می‌کند باید یکی از امضا کنندگان "کنوانسیون ثبت" باشد.

- انتشار داده های علمی: امضا کنندگان پیمان آرتمیس متعهد به انتشار عمومی اطلاعات علمی می‌شوند و به همه دنیا اجازه می‌دهند تا در سفر آرتمیس به ما بپیوندند.

- حفظ میراث: امضا کنندگان پیمان آرتمیس متعهد به حفظ میراث فضایی هستند.

- منابع فضایی: استخراج و استفاده از منابع فضایی کلید اکتشاف ایمن و پایدار است و امضا کنندگان پیمان آرتمیس تأیید می‌کنند که چنین فعالیت‌هایی باید مطابق با "پیمان فضای بیرونی" انجام شود.

- رفع اصطکاک فعالیت‌ها: کشورهای امضا کننده پیمان آرتمیس متعهد می‌شوند که از تداخل مضر و مزاحمت در کار یکدیگر جلوگیری کرده و از اصل توجه لازم حمایت می‌کنند، همانطور که در "پیمان فضای بیرونی" ذکر شده است.

- بقایای مداری: کشورهای امضا کننده پیمان آرتمیس متعهد می‌شوند برای دفع ایمن بقایا و زباله‌ها برنامه‌ریزی کنند.

قابل ذکر است که روسیه - رقیب اصلی ایالات متحده در جنگ سرد و رقابت فضایی- و چین هنوز پیمان آرتمیس را امضا نکرده‌اند. در مورد علاقه این دو کشور به امضای این پیمان خبری در دست نیست، اگرچه ناسا می‌گوید در ماه‌ها و سال‌های آینده کشورهای بیشتری آن را امضا می‌کنند.

"مایک گلد" معاون ناسا در روابط بین‌الملل و بین آژانس‌های فضایی می‌گوید: اساساً پیمان آرتمیس با تقویت درک متقابل و کاهش برداشت‌های غلط به جلوگیری از درگیری در فضا و زمین کمک می‌کند. شفافیت، ثبت عمومی، رفع اصطکاک، اینها اصولی هستند که صلح را تضمین می‌کنند. مقصد سفر آرتمیس، ماه است، اما مقصد این پیمان‌ها و توافقنامه‌ها یک آینده صلح آمیز و خوش است.

منبع: ایسنا

24