ثبت تصویر "مستقیم" از یک سیاره فراخورشیدی بسیار جوان

به گزارش ساینس‌آلرت، کشف یک سیاره‌ی فراخورشیدی موضوع عجیبی نیست. تاکنون هزاران سیاره فراخورشیدی خارج از منظومه شمسی کشف شده است که همه‌ی آنها زمانی جوان بوده‌اند اما آنچه که این سیاره فراخورشیدی را منحصر به فرد می‌کند ثبت تصویری مستقیم از آن است.

این سیاره که "۲M۰۴۳۷b" نام دارد، یکی از جوان‌ترین سیاره‌های فراخورشیدی است که تصویری مستقیم از آن به دست آمده است. این تصویر می‌تواند به درک نحوه‌ی تشکیل سیارات و نحوه‌ی تولد و شکل‌گیری منظومه شمسی ما کمک کند.

اریک گایدوس(Eric Gaidos)، ستاره‌شناس دانشگاه هاوایی در مانوآ می‌گوید: این کشف خارق‌العاده سیاره‌ای به سیاراتی که می‌توانیم آنها را به طور مستقیم با تلسکوپ رصد کنیم می‌افزاید.

وی افزود: با تجزیه و تحلیل نوری که از این سیارات ساطع می‌شود می‌توانیم ترکیبات‌ آنها و تا حدودی نحوه و محل شکل‌گیری این سیارات در صفحات گاز و غباری در اطراف ستاره‌ی میزبان‌شان را دریابیم.

برخلاف ستاره‌ها، سیاره‌های فراخورشیدی بسیار کم‌نور و کوچک هستند و بنابراین رصد آنها با تلسکوپ‌های کنونی به طور مستقیم کار آسانی نیست.

بنابراین ما سیارات فراخورشیدی را براساس اثری که بر ستاره میزبان می‌گذارند تشخیص می‌دهیم. اگر سیاره‌ی فراخورشیدی از میان ما و ستاره خود عبور کند ما می‌توانیم تغییرات کم و مقطعی در نور ستاره میزبان مشاهده کنیم.

علاوه بر آن، یک سیاره‌ی فراخورشیدی اثر گرانشی کمی نیز بر روی ستاره خود می‌گذارد و طول موج نور ستاره را کمی تغییر می‌دهد.

شناسایی این سیگنال‌ها زمانی که سیاره بزرگ و نزدیک به ستاره باشد، آسان‌تر است. بنابراین بخش عمده‌ی سیاره‌های فراخورشیدی شناخته شده بزرگ هستند و در مداری نزدیک به ستاره‌ی خود می‌چرخند. اما تصویربرداری مستقیم از این دست سیارات کار دشواری است زیرا آنها تحت‌الشعاع ستاره خود قرار می‌گیرند.

سیاره‌ی فراخورشیدی ۲M۰۴۳۷b تا حدودی بزرگ است اما با این حال از ستاره خود دور است. فاصله این سیاره‌ی فراخورشیدی با ستاره خود در حدود ۱۰۰ واحد نجومی است. به طور معمول سیاره‌هایی که در چنین فاصله‌ای از ستاره‌ی خود قرار دارند برای انتشار امواج فرو سرخ بیش از حد سرد هستند اما جوان بودن ۲M۰۴۳۷b این موضوع را تغییر داده است.

از آنجا که این سیاره فراخورشیدی تنها چندین میلیون‌ سال سن دارد هنوز گرمای فرآیند تشکیل شدنش را حفظ کرده است و دمای آن حدود هزار و ۱۲۷ تا هزار و ۲۲۷ درجه سانتی‌گراد است.

این بدان معناست که ۲M۰۴۳۷b تشعشعات فروسرخ کمی از خود منتشر می‌کند و می‌توان آن را از فاصله‌ی ۴۱۷ سال نوری مشاهده کرد.

این سیاره‌ی فراخورشیدی اولین بار در سال ۲۰۱۸ با استفاده از تلسکوپ "سوبارو" در هاوایی رصد شد و با استفاده از تلسکوپ کک مورد رصد قرار گرفت. به مدت سه سال محققان ستاره‌ی میزبان این سیاره را دنبال می‌کردند و حرکت ۲M۰۴۳۷b را تایید می‌کردند.

محققان بر این باورند که این منظومه جوان گزینه‌ی مناسبی برای رصد به وسیله تلسکوپ فضایی هابل است. تا به امروز این سیاره و ستاره میزبان آن تنها به وسیله تلسکوپ‌های زمینی رصد شده‌اند و باید اثر جو زمین بر نور ستاره را تصحیح کرد. هابل چنین مشکلی به همراه ندارد.

چنین رصدهایی به تشخیص ویژگی‌های ستاره میزبان کمک می‌کند. ما هنوز سن و اندازه آن را نمی‌دانیم. علاوه بر آن می‌توان نشانگرهای شیمیایی جو سیاره ۲M۰۴۳۷b را تشخیص داد تا اطلاعات بیشتری در مورد نحوه‌ی تشکیل آن به دست بیاید.

منبع: ایسنا

66