کشف "عطارد" و "مشتری" در منظومه‌ای دیگر

به گزارش فیز، این دو سیاره فراخورشیدی با استفاده از کاوشگر "کپلر" ناسا کشف شده‌اند و در دسته‌ی "ابَرعطارد داغ" و "مشتری سرد" قرار می‌گیرند. جزئیات این اکتشاف در روز ۱۶ نوامبر در مجله‌ی arXiv.org منتشر شد.

کپلر یکی از پرکارترین تلسکوپ‌های فضایی در زمینه کشف سیارات بوده و تا به امروز موفق به کشف بیش از دو هزار و ۶۰۰ سیاره فراخورشیدی شده است.

ماموریت اصلی تلسکوپ فضایی کپلر در سال ۲۰۱۳ به دلیل نقص فنی به پایان رسید و این تلسکوپ دیگر قادر نبود نقطه‌ای از کهکشان که سالها آن را رصد کرده بود، نمایش دهد اما ستاره‌شناسان این تلسکوپ را برای انجام ماموریتی جدید به نام K۲ برنامه‌ریزی کردند. این فضاپیمای احیا شده تا نوامبر سال ۲۰۱۸ به فعالیت خود ادامه داد و صدها جهان فراخورشیدی جدید کشف کرد.

اکنون گروهی از محققان به رهبری "توماس سیلوا"(Tomas Silva) از دانشگاه "پورتو"(Porto) در پرتغال خبر از کشف دو سیاره فراخورشیدی دیگر طی ماموریت K۲ داده‌اند. این کشف زمانی رخ داد که تلسکوپ در حال رصد ستاره "HD ۱۳۷۴۹۶" یا  "K۲-۳۶۴" در طول ماموریت خود از ۲۳ اوت تا ۱۹ نوامبر ۲۰۱۷ بود.

برای کشف سیارات فراخورشیدی، تاثیری که آنها بر نور ستاره خود می‌گذارند بررسی می‌شود اگرچه این امکان نیز وجود دارد که برخی از سیگنال‌های به دست آمده ناشی از منابع غیر سیاره‌ای باشند.

رصدهای تلسکوپ کپلر، سیگنال‌های عبوری از منحنی نور ستاره "HD ۱۳۷۴۹۶" را نشان می‌داد و ماهیت سیاره‌ای آنها با مشاهدات سرعت شعاعی(RV) از طیف‌سنج‌های "هارپس"(HARPS) و "کورالی"(CORALIE) اثبات شد. سرعت شعاعی به نرخ تغییر فاصله‌ی یک جسم از ناظر گفته می‌شود.

سیاره‌ای که به ستاره میزبان نزدیک‌تر است "HD ۱۳۷۴۹۶ b" نام گرفته است. این سیاره حدود ۳۰ درصد از زمین بزرگ‌تر بوده و جرم آن تقریبا چهار برابر سیاره ما است. چگالی این سیاره ۱۰.۴۹ گرم بر سانتی‌متر مکعب است و به طور عمده از آهن تشکیل شده و هسته آن بیش از ۷۰ درصد جرم سیاره را تشکیل می‌دهد.

"HD ۱۳۷۴۹۶ b" هر ۱.۶۲ روز یک بار ستاره میزبان خود را دور می‌زند و در فاصله ۰.۰۲۷ واحد نجومی از آن قرار گرفته است و دمای تعادل آن دو هزار و ۱۳۰ کلوین تخمین زده می‌شود. این سیاره در دسته‌ی ابَرعطاردهای داغ قرار می‌گیرد. این سیارات اندازه‌ای مشابه زمین با چگالی مشابه عطارد دارند.

سیاره فراخورشیدی دوم "HD ۱۳۷۴۹۶ c" نام دارد و در دسته‌ی مشتری‌های سرد قرار می‌گیرد. در کمترین حالت جرم آن ۷.۶۶ برابر مشتری است و دمای تعادل آن حدود ۳۷۰ کلیون برآورد شده است. این سیاره هر ۴۸۰ روز یکبار به دور ستاره میزبان خود می‌چرخد و در فاصله‌ی ۱.۲۱ واحد نجومی از آن قرار دارد.

واحد نجومی یکی از یکاهای طول است و فاصله زمین تا خورشید که نزدیک به ۱۵۰ میلیون کیلومتر است برابر با یک واحد نجومی در نظر گرفته شده ‌است.

جرم ستاره "HD ۱۳۷۴۹۶" با قدمت حدود ۸.۳ میلیارد سال، ۱.۰۳ برابر خورشید و شعاع آن ۱.۵۹ برابر خورشید است. این ستاره تقریبا مشابه ستاره منظومه شمسی ما تکامل یافته و درجه حرارت موثر آن پنج هزار و ۷۹۹ کلوین است.

ستاره شناسان خاطرنشان کردند که سیاره "HD ۱۳۷۴۹۶ b" یکی از معدود سیارات متراکمی است که ویژگی‌های آن به خوبی مشخص شده و به همین دلیل هدفی قابل توجه برای بررسی نظریه‌های تشکیل سیارات و مکانیسم‌های افزایش چگالی است و به طور کلی این منظومه می‌تواند هدف جالبی برای مطالعه تکامل سیارات باشد.