تصاویر ناسا از چند سحابی فضایی باشکوه

آزمایشگاه پیش‌رانش جت در این خبر تصاویر باشکوهی از سحابی‌های فوق‌العاده زیبا و دیدنی منتشر کرد.

سحابی به ابر عظیمی از غبار، گاز و پلاسما در فضاهای میان‌ستاره‌ای گفته می‌شود. سحابی‌ها محل پیدایش و زادگاه ستارگان هستند.

تصویر اول که در بالا مشاهده می‌کنید، سحابی ستاره ساز W۵۱ است که توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر که اکنون بازنشسته شده، به ثبت رسیده است. تلسکوپ فضایی اسپیتزر یک تلسکوپ فضایی در طول موج مادون قرمز بود.

در تصویر دوم که توسط تلسکوپ فضایی هابل به ثبت رسیده است بخشی از سحابی بازتابی "IC ۲۶۳۱" که حاوی یک پیش ستاره است، نشان داده شده است. تصویری که با "تلسکوپ فضایی هابل" به ثبت رسیده است، یک پیش‌ستاره موسوم به "J۱۶۷۲۸۳۵.۲۹-۷۶۳۱۱۱.۶۴" را در سحابی "IC ۲۶۳۱" نشان می‌دهد. ستاره‌ها از ابرهایی از گاز و غبار متولد می‌شوند که تحت جاذبه گرانشی خود فرو می‌پاشند. با فروپاشی ابر، یک هسته متراکم و داغ تشکیل می‌شود و جمع‌آوری غبار و گاز را آغاز می‌کند و جرمی موسوم به "پیش‌ستاره"(Protostar) را پدید می‌آورد. سحابی بازتابی نیز در اخترشناسی، به ابر میان‌ستاره‌ای گفته می‌شود که نور ستاره یا ستارگان نزدیک خود را منعکس می‌کند. نور اگر به اندازه‌ای نباشد که بتواند اتم‌های سحابی را یونیزه کند و فقط از طریق پراکندگی بازتاب کند، سحابی بازتابی است اما در صورتی که بتواند یونیزه کند به آن سحابی گسیلشی می‌گویند.

 تصویر سوم نیز یک ابر مولکولی عظیم در سحابی شکارچی را نشان می‌دهد که توسط تلسکوپ اسپیتزر ثبت شده است.ابرهای مولکولی به صورت توده ابرهای بزرگ سرد و نسبتا چگال در فضا و بیشتر در بازوهای کهکشان‌های مارپیچی قرار دارند. شکل‌گیری ستارگان جدید درون قسمت‌های چگال‌تر این ابرها رخ می‌دهد. فرایند شکل‌گیری ستارگان به سختی قابل دیده شدن است چون که توده‌های غبار جلوی نور ساطع شده از آن‌ها را می‌گیرد.

تصویر چهارم نمایی زیبا از سحابی حلقه گل(wreath nebula) است که توسط کاوشگر نقشه‌بردار فروسرخ میدان وسیع ناسا(WISE) گرفته شده است. سحابی حلقه گل که با نام "بارنارد ۳"(Barnard ۳) و حلقه " IRAS Ring G۱۵۹.۶-۱۸.۵ " نیز شناخته می‌شود، یک سحابی گسیلشی است.

تصویر آخر که توسط تلسکوپ اسپیتزر به ثبت رسیده نیز تصویر یک خوشه ستاره‌ای است. در فاصله ۲۵۰۰ سال نوری از زمین، ستاره‌ها در منطقه‌ای از فضا موسوم به "خوشه درخت کریسمس" متولد می‌شوند. این ستاره‌های جوان با سن کمتر از ۱۰۰ هزار سال که در نور فروسرخ توسط تلسکوپ فضایی اسپیتزر رصد شده‌اند به شکل نقاط کوچک صورتی و قرمز در نزدیکی مرکز تصویر دیده می‌شوند و با ساختاری که ایجاد کرده‌اند، "خوشه دانه‌برف" نام‌ گرفته‌اند.

تلسکوپ اسپیتزر ماموریت خود را در سال ۲۰۲۰ به پایان رساند اما تلسکوپ فضایی جیمز وب امروز پرتاب شد تا نمایی بی‌سابقه از کیهان در نور فروسرخ به نمایش بگذارد. این تلسکوپ پس از پرتاب به رصد ستاره‌ها، سیاهچاله‌ها و دورترین کهکشان‌ها می‌پردازد.

هدف اصلی این تلسکوپ، بررسی چگونگی شکل‌گیری و تکامل کهکشان‌ها پس از بیگ‌بنگ است و قصد دارد با نگاهی به اعماق کیهان تصاویری از اولین کهکشان‌هایی که تاکنون شکل گرفته‌اند، ثبت کند. دوربین‌های فروسرخ این تلسکوپ به قدری قدرتمند و دقیق هستند که می‌توانند حضور یک خرزنبور را از فاصله ۲۴۰ هزار مایلی(فاصله بین زمین و ماه) تشخیص دهند. "جیمز وب" همچنین به اخترشناسان کمک خواهد کرد تا اسرار جهان را درک کنند. "جیمز وب" ۱۰۰ برابر قدرتمندتر از هابل است. همچنین وب از نور فروسرخ استفاده می‌کند و دارای طول موج‌هایی است که می‌تواند از میان ابرهای غباری نیز که ممکن است از دید هابلِ متکی به نور مرئی جا مانده باشد، گذر کند. وب باید عمیق‌تر از پیش کیهان را رصد کند و کهکشان‌هایی را که پس از بیگ‌بنگ شکل گرفتند، شناسایی کند. شناسایی این کهکشان‌ها به دلیل دور دست بودن و نور کم برای هابل چندان امکان‌پذیر نیست.

نمی‌توان گفت "وب" جایگزین "هابل" خواهد شد، چرا که "هابل" همچنان در حال رصد کیهان است و ناسا امیدوار است تا چند سال دیگر، احتمالا تا دهه ۲۰۳۰ نیز بتواند از آن استفاده کند. نام این تلسکوپ از نام کیهان‌شناسی به نام "ادوین هابل" گرفته شد. "هابل" یکی از بزرگترین و پرکاربردترین تلسکوپ‌ها به شمار می‌آید. "وب" اغلب به عنوان جانشین یا جایگزین هابل توصیف می‌شود، اما به رغم تعداد انگشت‌شماری مشکل در طول این سال‌ها، ابزارهای علمی "هابل" همچنان قوی هستند و این دو تلسکوپ بزرگ قرار است با هم(البته دور از یکدیگر) در فضا مشاهداتی را انجام دهند.