کشف فسیل یک موساسور غول‌پیکر در مراکش

به گزارش تی ای، تقریبا ۶۶ میلیون سال پیش، موساسورها(mosasaurs) که خزندگان غول پیکر دریایی بودند، بر دریاها حکومت می‌کردند. اخیرا دانشمندان فسیل‌هایی از یک موساسور قاتل غول‌پیکر را به همراه بقایای فسیل‌شده طعمه‌اش کشف کردند. فسیل موساسور تازه کشف شده در مراکش که " تالاسوتیتان آتروکس"(Thalassotitan atrox ) نام دارد، آرواره‌ها و دندان‌های بزرگی شبیه نهنگ‌های قاتل داشت. موساسوریان(Mosasauridae) نام یک تیره از راسته پولک‌داران و از خویشاوندان مارها و بزمجه‌ها بودند.

دانشمندان دانشگاه باث این بقایا را در مراکش و در ناحیه‌ای دورتر از کازابلانکا، کشف کردند. تالاسوتیتان آتروکس جمجمه‌ای عظیم به اندازه ۱.۴ متر(۵ فوت ) داشت و طول آن نیز به ۳۰ فوت(۹ متر) می‌رسید که به اندازه یک نهنگ قاتل بود. برخلاف موساسورهای دیگر که آرواره‌های بلند و دندان‌های باریکی برای صید ماهی داشتند، تالاسوتیتان‌ها پوزه‌ای کوتاه و پهن و دندان‌های بزرگ و مخروطی همانند یک نهنگ قاتل داشتند.  

نهنگ قاتل که به نام اُرکا(Orcinus orca) نیز شناخته می‌شود، پستانداری دریایی است که به خانواده دلفین‌های اقیانوسی تعلق دارد و بزرگ‌ترین جاندار در میان دلفین‌سانان است.

این انطباق‌ها نشان می‌دهد که تالاسوتیتان به عنوان یک شکارچی راس هرم جایگاه بالایی را در زنجیره غذایی به خود اختصاص داده بود. نهنگ قاتل و کوسه سفید بزرگ امروزی نیز دارای جایگاه اکولوژیکی مشابهی با موساسورهای عظیم هستند.

دندان‌های یک تالاسوتیتان اغلب شکسته و فرسوده بودند اما باید گفت چنین ساییدگی ناشی از خوردن ماهی نبوده است. در عوض، این امر نشان می‌دهد که این موساسور عظیم به دیگر خزندگان دریایی حمله می‌کرده و استخوان‌های آنها را گاز گرفته و دندان‌های آنها را خرد می‌کرده است. برخی از دندان‌ها چنان تخریب شدیدی را متحمل شده‌اند که ریشه‌ها تقریبا به طور کامل نمایان شده‌اند.

دانشمندان همچنین بقایای احتمالی قربانیان این تالاسوتیتان را نیز فاش کردند. دندان‌ها و استخوان‌های موجود در فسیل‌های همان لایه‌ها توسط اسیدها تخریب شده‌اند. ماهی درنده بزرگ، یک لاک پشت دریایی، سر یک پلسیوسورسانان(plesiosaur) به طول نیم متر و فک و جمجمه حداقل سه گونه مختلف موساسور از جمله فسیل‌هایی هستند که یافت شده و آسیب غیرعادی داشته‌اند. قبل از اینکه تالاسوتیتان استخوان‌هایشان را به بیرون از دهانش بیاندازد، معده‌اش برای هضم، آن‌ها را تجزیه می‌کرد.

دکتر "نیک لانگریچ"(Nick Longrich) مدرس ارشد مرکز تکامل میلنر در دانشگاه باث گفت: ما نمی‌توانیم به طور قطعی بگوییم که کدام گونه جانوری تمام این موساسورها دیگر را خورده است. اما ما استخوان‌های خزندگان دریایی را داشتیم که توسط یک شکارچی بزرگ کشته و خورده شده‌اند و در همان مکان نیز ما تالاسوتیتان را پیدا کردیم که گونه‌ای هستند که با مشخصات قاتل همخوانی دارد. این یک موساسور متخصص در شکار سایر خزندگان دریایی است. این کشف احتمالا تصادفی نیست.

همه موجودات آبزی حتی سایر تالاسوتیتان‌ها نیز در معرض خطر تالاسوتیتان قرار داشتند. موساسورهای عظیم الجثه بر اثر نبرد با موساسورهای دیگر آسیب‌هایی بر روی صورت و فک دارند که نشان می‌دهد این کار را به طرز وحشیانه‌ای انجام می‌دادند. زخم‌های مشابهی در موساسورهای دیگر وجود دارد، اما تالاسوتیتان فراوانی غیرعادی بالایی از این زخم‌ها را داشتند که این امر نشان‌دهنده درگیری‌های مکرر و خشونت‌آمیز آنها با یکدیگر برای پیدا کردن جفت‌ یا محل‌های غذا خوردن بوده است.

این موساسور تازه کشف شده در آخرین میلیون سال از عصر دایناسورها و هم عصر حیواناتی مانند تی رکس و تریسراتوپس می‌زیسته است. اکتشافات اخیر موساسورها در مراکش نشان می‌دهد که آنها قبل از برخورد سیارکی که به انقراض دسته جمعی کرتاسه منجر شد، رو به زوال و انقراض نبودند.

پروفسور "نور الدین جلیل"(Nour-Eddine Jalil)، یکی از نویسندگان این مطالعه از موزه تاریخ طبیعی پاریس، گفت: فسیل‌های فسفات یافت شده در مراکش نشان دهنده تنوع زیستی دیرینه بی‌نظیری در پایان دوره کرتاسه است. آنها به ما می‌گویند که چگونه زندگی درست قبل از پایان عصر دایناسورها غنی و متنوع بوده است، جایی که حیوانات باید در داشتن جایگاهی در اکوسیستم خود تلاش می‌کردند. تالاسوتیتان با ایفای نقش یک شکارچی بزرگ در بالای زنجیره غذایی این تصویر را کامل می‌کند. بررسی‌های بیشتری برای انجام دادن وجود دارد. مراکش یکی از غنی‌ترین و متنوع‌ترین جانوران دریایی شناخته شده از دوره کرتاسه را دارد. ما تازه در حال درک تنوع و زیست شناسی موساسورها هستیم.